Trump nói láo hay méo mó sự thật 16,241 lần

trong ba năm đầu tại chức

Glenn Kessler, Salvador Rizzo và Meg Kelly

của Washington Post, Jan. 20, 2020

(Nguyễn Tài Ngọc dịch)

Ba năm sau khi nhận chức. Tổng Thống Trump đã nói láo hay méo mó sự thật hơn 16,200 lần - một con số kinh khủng đáng kể không ai nghĩ đến khi chúng tôi thiết lập Fact Checker's database để phân tích, xếp loại và theo dõi mỗi lời phát biểu nghi hoặc của Trump.

Sau đề tài "100 ngày đầu tiên của Tổng Thống", vì 492 lời nói láo của Trump quá nhiều và quá nhanh không thể nào theo dõi kịp -trung bình Trump nói láo gần 5 lần trong một ngày-, nên thể theo lời của độc giả, chúng tôi thiết lập một tiết mục riêng biệt chỉ ghi lại những lời nói láo hay méo mó sự thật của Trump.

Không ai trong chúng tôi có thể đoán số lượng Trump nói láo sẽ là bao nhiêu.

Năm 2017, Trump nói láo hay méo mó sự thật 1,999 lần.

Năm 2018, Trump nói láo hay méo mó sự thật thêm 5,689 lần nữa, tổng cộng là 7,688 lần.

Năm 2019, Trump nói láo hay méo mó sự thật 8,155 lần.

Chỉ trong năm 2019, Trump nói láo gấp đôi tổng số hai năm trước. Năm 2017 một ngày Trump nói láo 6 lần. Năm 2018 một ngày Trump nói láo 16 lần. Năm 2019 một ngày Trump nói láo hơn 22 lần.

Tính đến ngày Jan/19/2020, ngày thứ 1095 tại chức, Trump nói láo hay méo mó sự thật 16,241 lần. Trump còn 366 ngày nữa cho đến khi mãn chức Tổng Thống.

Buổi chiều ngày Chủ Nhật Jan/19/2020, tại Hội nghị hàng năm của Hiệp Hội Nông Trại Hoa Kỳ (American Farm Bureau Federation), Trump nói láo thêm 20 lần nữa, nhiều điều lập lại. Trump nói sai về thỏa hiệp thương mại, nói là Canada bãi bỏ thuế đóng trên sản phẩm sữa bò của Mỹ (không đúng), và Nhật Bản giảm thuế đóng trên hàng hóa nông sản của Mỹ là 40 tỷ dollars (sự thật chỉ là 7 tỷ dollars).

Trump cũng nói là những người chủ trang trại, đất đai tâm hồn cứng rắn đã khóc cảm động khi Trump ký sắc lệnh bãi bỏ luật lệ từ thời Obama. Khi báo chí xem lại video quay trong buổi họp này thì không thấy một ai khóc.

Tháng 10 và Tháng 11 của hai năm 2018, 2019, Trump nói láo nhiều nhất: 1,205 lần trong Tháng 10/2018, 1,159 lần trong Tháng 10/2019, 903 lần trong Tháng 11/2019, và 867 lần trong Tháng 11/2018.

Năm 2018, Trump đi kinh lý ở các vùng thôn quê, cổ võ dân Cộng Hòa đi bầu để ngăn chận Đảng Dân Chủ chiếm lại Hạ Viện. Trump nói láo nhiều nhất trong ngày 5/Tháng 11: 139 lần, và 3/Tháng 11: 128 lần.

Lý do số nói láo của Trump nhẩy vọt trong Tháng 10 và 11 năm ngoái liên hệ đến cuộc điện thoại vào ngày 25/Tháng 7 Trump gọi Tổng Thống Ukraine, khuyến khích Tổng Thống Ukraine loan báo sẽ điều tra địch thủ ứng cử Tổng Thống của Trump năm 2020, Cựu Phó Tổng Thống Biden. Quốc Hội điều tra Trump ngay sau đó. Tuy rằng chuyện này này rất mới mẻ, chỉ mới có bốn tháng trước, thế mà Trump đã nói láo gần 1,000 lần.

Có lẽ Trump tin là chỉ cần nói láo liên tục thì sẽ tránh không bị Quốc Hội đưa ra bỏ phiếu truất phế:

- Trump tuyên bố láo hơn 70 lần là người ẩn danh vu khống Trump sai, nêu ra chi tiết sai lạc. Trái lại, bản text đánh máy cuốc điện thoại của Trump đúng như người lời ẩn danh tố cáo.

- Trump tuyên bố láo hơn 100 lần là cuộc điện thoại Trump nói chuyện với Tổng Thống Ukraine là "perfect - hoàn hảo" (không có gì sai lầm), thế nhưng nó đã làm rất nhiều nhân viên Tòa Bạch Cung kinh ngạc, thầm kín không đồng ý với cuộc nói chuyện bất chánh này.

- Hai điều nữa Trump công bố hoàn toàn sai sự thật: thứ nhất, Biden gây áp lực khiến Công tố viên Ukraine phải bỏ dở cuộc điều tra con trai Biden, và thứ hai, Trung Cộng trả 1.5 tỷ dollars cho Hunter Biden -con trai Biden-, sau khi Hunter đi quá giang trên chiếc Air Force One với Biden.

Trump nói láo lần thứ 10,000 vào ngày 26/Tháng 4/2019. Tính từ ngày đầu tiên làm Tổng Thống, một ngày Trump nói láo trung bình 15 lần.

Một trong 5 điều nói láo của Trump là về số việc làm và kinh tế nước Mỹ.

Bắt đầu từ Tháng 6/2018, Trump lập đi lập lại câu nói láo này 257 lần: "Kinh tế nước Mỹ hiện thời là tốt nhất trong lịch sử Hoa Kỳ".

So sánh bằng bất cứ phương pháp nào, nền kinh tế dưới quyền Trump thua nền kinh tế dưới quyền Tổng Thống Dwight D. Eisenhower, Lyndon B. Johnson, Bill Clinton, hay Ulysses S. Grant. Ấy là chưa kể với chiến tranh thương mại đang xẩy ra, kinh tế hiện thời sẽ bị tác hại, và kỹ nghệ sản xuất đang bắt đầu suy thoái.

1 trong 6 điều nói láo của Trump là về di trú, và điều nói láo nhiều thứ nhì của Trump - 242 lần - là bức tường ngăn biên giới Mỹ/Mexico đang được thực hành. Quốc Hội không phê chuẩn ngân sách cho Trump xây tường, nên với số tiền ít oi Trump lấy từ ngân sách Quốc Phòng, Trump chỉ có đủ để tái thiết khoảng 100 miles tường cũ kỹ đã có sẵn, bây giờ cần thay thế mới.

Trump nói láo 184 lần là Trump cắt thuế nhiều nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, nhiều hơn Reagan cắt vào năm 1981. Tiền thuế Reagan cắt bằng 2.9% GDP Tổng sản phẩm quốc nội, trong khi tiền Trump cắt chỉ bằng 0.9%, đứng hàng thứ 8 trong lịch sử Hoa Kỳ.

Trong 176 lần, Trump tuyên bố là Hoa Kỳ "mất tiền" khi thâm hụt cán cân xuất nhập cảng. Đây chứng tỏ là người không hiểu về kinh tế. Quốc gia không "mất" tiền khi thâm hụt xuất/nhập cảng. Nó chỉ có nghĩa là người xứ này mua hàng hóa nhiều hơn người xứ kia. (Tôi cho thí dụ: Anh A bán cho anh B một chiếc xe Honda và một nồi cơm điện giá là $2050. Anh B bán cho anh A một bộ bàn ghế giá $1000. Sự thâm hụt anh B bỏ tiền mua nhiều hơn anh A là $2050 - $1000 = $1050. Thế nhưng anh B không mất một đồng nào vì trị giá hai món hàng của anh B vẫn là $2050).

Trump có thói quen tweet. Gần 20% lời nói láo của Trump là từ những lời tweet này.

Trump thích lập lại những lời nói láo. Có 400 lời nói láo Trump lập lại ít nhất là 3 lần.

Database giữ lại những lời nói láo hay méo mó sự thật của Trump của tờ Washington Post phần graphics do ký giả Leslie Shapiro sáng tạo. Search engine của nó tìm rất nhanh những lời phát biểu nghi hoặc của Tổng Thống. Chúng tôi khuyến khích độc giả vào xem.

Ghi chú: Chúng tôi (trang web Fact Checker) khuyến khích ngành giáo dục tham khảo những lời phát ngôn của Trump trong cơ sở dữ liệu (database) của chúng tôi. Erasmus University, University College London và  University of California at Santa Barbara là vài trường dùng database này gần đây nhất. Quý vị có thể yêu cầu dữ liệu của chúng tôi bằng cách giải thích mục đích tham khảo và liên lạc với chúng tôi qua địa chỉ  factchecker@washpost.com.

Nguyễn Tài Ngọc

April 2020

http://saigonocean.com/index.php/en/

Tài liệu tham khảo:

https://www.washingtonpost.com/politics/2020/01/20/president-trump-made-16241-false-or-misleading-claims-his-first-three-years/