Vắc-xin trị COVID-19

Nguyễn Tài Ngọc

https://saigonocean.com/index.php/en/

Vắc-xin cho COVID-19 bây giờ đã bắt đầu chích thường lệ ở Mỹ nên tôi soạn ra information sau đây về ba vaccines hiện đang dùng ở Hoa Kỳ: Pfizer, Moderna, và Johnson & Johnson.

Nếu ai thắc mắc vaccine có hiệu nghiệm hay không thì câu trả lời là Yes. Vaccine huấn luyện cơ thể nhận mặt điểm danh con virus SARS-CoV-2, tiết ra kháng thể, đưa nó lên đoạn đầu đài để mình được an toàn nghỉ ngơi trên xa lộ, không còn bị nó quấy nhiễu.

	PFIZER	MODERNA	JOHNSON & JOHNSON
Được FDA cho phép dùng khẩn cấp lúc nào?	11 Dec 2020	18 Dec 2020	27 Feb 2021
Chích mấy lần?	2 lần	2 lần	1 lần
Thời gian phải đợi trước khi chích liều thứ hai	21 ngày	28 ngày	(J&J đang thử vaccine với 2 liều, kết quả sẽ công bố vào tháng 5)
Mỗi liều có bao nhiêu micrograms vaccine? (xem Note 1)	30 micrograms	100 micrograms
Tiền mỗi liều chính phủ trả (xem Note 2)	$19.50 dollars	$15.00 dollars	$10.00 dollars
Phương thức dùng để chế tạo vaccine (xem Note 3)	Messenger RNA (mRNA)	Messenger RNA (mRNA)	harmless adenovirus
Người mấy tuổi dùng được?	16+	18+	18+
Hiệu nghiệm sau khi chích (xem Note 4) . Cả 3 thuốc: không ai chết sau khi vaccine	95%	94.1%	66% (chữa bệnh nhẹ) 85% (chữa bệnh nặng)
Phản ứng sau khi chích (Side effects) -cả 3 bị như nhau, nếu bị.	Đau tay, nhức đầu…, như bị cảm cúm	Đau tay, nhức đầu…, như bị cảm cúm	Đau tay, nhức đầu…, như bị cảm cúm
Giữ vaccine trong kho nhiệt độ như thế nào?	-13F đến 5F (-25C đến -15C)	-4F (-20C) (bằng nhiệt độ của ngăn đá trong tủ lạnh dùng ở nhà)	Nhiệt độ trong nhà, không quá 77F (25C)
Trong tương lai, nếu tư nhân (trường học, công sở…)muốn mua thì đặt hàng tối thiểu là bao nhiêu? (Pfizer nghĩ là giá bán sẽ gấp hơn bán cho chính phủ 3, 4 lần)	1170 liều	140 liều
Bao nhiêu liều thuốc trong một lọ (vial) khi gửi?	6 liều 1 lọ (vial)	14 liều 1 lọ (vial)	5 liều 1 lọ (vial)
Sau khi chích thì chừng nào vaccine có hiệu quả?	Một vài tuần, 14 ngày.	Một vài tuần, 14 ngày.	Một vài tuần, 14 ngày.
Sau khi chích ngừa, có thể test positive for COVID-19 trong viral test?	Không	Không	Không

Notes:

1. Tuy là lượng thuốc Moderna gấp hơn ba lần Pfizer, hiệu quả hai liều thuốc như nhau nên chính phủ đã hỏi Moderna thử giảm thiểu số lượng vaccine để xem hiệu quả có vẫn như nhau.

2. Giá của Novavax là $16.00 dollars/1 liều, AstraZeneca $4 dollars/1 liều.

3. Pfizer và Moderna dùng cùng một phương thức, khác với phương thức của Johnson & Johnson. Pfizer và Moderna chích vào cơ thể mRNA có chất liệu của con virus SARS-CoV-2. Tế bào trong cơ thể chúng ta sau khi copy protein của mRNA này thì sẽ hủy diệt protein nguyên thủy. Thành ra khi con virus thật xâm nhập cơ thể thì cơ thể chúng ta đã có kháng thể trị nó. Trong khi đó, Johnson& Johnson chích vào cơ thể một con virus vô hại adenovirus tương tự như SARS-CoV-2 để cơ thể biết đường chuẩn bị kháng thể khi con virus thật vào người.

4. Thoáng đọc qua, một người sẽ nói ngay là vaccine Johnson&Johnson không hiệu nghiệm bằng Pfizer hay Moderna vì kết quả thử nghiệm cho thấy J&J chỉ đoạt 66%, trong khi Pfizer được 95% và Moderna được 94.1% hiệu nghiệm. Sự thật là không thể so sánh Pfizer, Moderna với J&J (quan trọng là J&J hiệu nghiệm 85% chữa bệnh nặng):

a. Trong giai đoạn thử nghiệm, 7 ngày sau khi chích vaccine thì Pfizer ghi lại kết quả, Moderna thì ghi lại kết quả sau 14 ngày. Trong khi đó, J&J chia ra hai nhóm, ghi lại kết quả của cả hai, một nhóm 14 ngày, một nhóm 28 ngày. Thời gian J&J thu thập kết quả -28 ngày- lâu hơn 7 ngày của Pfizer và 14 ngày của Moderna.

b. Pfizer và Moderna đi trước thời gian J&J nên trong lúc thử nghiệm không có coronavirus biến dạng như thời J&J.

(Nhân tiện đây, tôi xin chia sẻ nghĩa của chữ Efficacy. Gần đây, những tin tức tiếng Anh tôi đọc nói về hiệu nghiệm của thuốc, tôi để ý báo nào cũng dùng chữ Efficacy mà không dùng chữ Efficiency . Tôi tham khảo trang web Y học giải thích thì bây giờ mới hiểu rõ, xin chia sẻ từ trang web của ClinMed International Library:

Efficacy, in the health care sector, is the capacity of a given intervention under ideal or controlled conditions. Efficiency is doing things in the most economical way. Effectiveness is the ability of an intervention to have a meaningful effect on patients in normal clinical conditions (ClinMed International Library)

Thêm tin tức về COVID-19 Vaccine:

Hôm qua Thứ Năm 11 Tháng 3, Biden tuyên bố là sẽ ra lệnh cho tất cả tiểu bang phải chuẩn bị sẵn sàng cung ứng COVID-19 vaccine cho tất cả dân của tiểu bang mình trước ngày 1 tháng 5. Biden hy vọng là ngày Lễ Độc lập 4^th of July năm nay dân Mỹ sẽ được ăn mừng trong cởi mở, không bị ràng buộc bởi cơn dịch coronavirus.

Tính từ ngày vaccine phân phát 14 Tháng 12 cho đến nay, 98.2 triệu liều thuốc đã chích với tỷ lệ 19.3% dân số Mỹ đã được chích ngừa (có người chỉ chích với liều thuốc thứ nhất).

Nếu muốn xem chi tiết và cập nhật tình trạng chích vaccine COVID-19 của mỗi tiểu bang nước Mỹ như thế nào, click link này:

https://www.npr.org/sections/health-shots/2021/01/28/960901166/how-is-the-covid-19-vaccination-campaign-going-in-your-state

Những người ở các quốc gia khác có thể xem chi tiết diễn biến COVID-19 vaccine của nước mình và thế giới như thế nào qua link sau đây, điền tên vào quốc gia của mình.

https://www.nytimes.com/interactive/2021/world/covid-vaccinations-tracker.html

Tôi có đọc qua một bản tin nói là hơn 90% COVID-19 vaccine sản xuất đã được vài quốc gia cường quốc như Mỹ, Anh, Nhật, Đức, Pháp, Ý, Canada, Úc…mua hết. Thành ra các quốc gia nghèo còn phải đợi một thời gian lâu mới đến lượt mình.

Riêng trường hợp Mỹ, quá giầu nên hốt gần hết vaccine sản xuất. Xem thống kê sau đây, thuốc Moderna ở cột đầu tiên, dân số Mỹ chỉ là 4% của thế giới nhưng Mỹ đã mua một nửa vaccine của Moderna làm!

Nguyễn Tài Ngọc

March 2021

https://saigonocean.com/trangNTN.htm

Tài liệu tham khảo:

https://www.statnews.com/2021/02/02/comparing-the-covid-19-vaccines-developed-by-pfizer-moderna-and-johnson-johnson/

https://clinmedjournals.org/articles/iaphcm/international-archives-of-public-health-and-community-medicine-iaphcm-4-035.php?jid=iaphcm

https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/mcm-legal-regulatory-and-policy-framework/moderna-covid-19-vaccine-frequently-asked-questions

https://www.fiercepharma.com/pharma/pfizer-eyes-higher-covid-19-vaccine-prices-after-pandemic-exec-analyst

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/facts.html#:~:text=It%20typically%20takes%20a%20few,and%20still%20get%20sick

https://www.npr.org/sections/health-shots/2021/01/28/960901166/how-is-the-covid-19-vaccination-campaign-going-in-your-state

https://www.bbc.com/news/world-56025355

https://ourworldindata.org/covid-vaccinations