Người Già Ở Mỹ

Được Hưởng Những Ǵ ?

Văn Tiến B́nh

 

 

 

 

 

Trước hết nói về người già, người bệnh tật tại Việt Nam chẳng có ǵ ưu đăi và cũng chẳng có một chút ǵ về quỹ phúc lợi v́ ngay trong cuộc sống hằng ngày, mọi sinh hoạt từ ăn mặc, khám bệnh, điều trị thuốc men, săn sóc sức khỏe mọi chi phí đều tự ḿnh con cháu ḿnh lo liệu lấy. Điều này ai trong chúng ta cũng hiểu quá rỏ nên xin miễn kể dài ḍng.


Ở đây tôi xin nói nhiều về sự “ưu đăi” người già, người bệnh tật tại đất nước Hoa Kỳ. Sự ưu đăi không chỉ dành cho người Mỹ bản xứ mà c̣n áp dụng chung cho tất cả mọi sắc dân khác đang định cư hợp pháp, trong số đó có người Việt chúng ta.
Để được gọi là “người già” và người “bệnh tật” Tôi xin tŕnh bày vài nét đại cương:
- Người già: Đúng 65 tuổi trở lên.
- Người bệnh tật: Người chưa tới 65 tuổi, nhưng bị bệnh nan y và được Bác sĩ chuyên môn hay được Hội đồng y-khoa xác nhận trên giấy tờ (hồ sơ bệnh lư).


Người già và người bệnh tại Mỹ, nếu xét thấy không c̣n đủ sức khỏe đi làm th́ cứ việc làm đơn xin hưởng tiền trợ cấp xă hội (SSI). Đơn gởi lên sở xă hội địa phương nơi đang cư trú. Người bệnh gởi kèm theo hồ sơ bệnh lư (nếu không rành th́ nhờ một luật sư lo giúp).


Chữ SSI (Supplemental security Income) là cụm từ dành để chỉ chung cho người già và người bệnh, không phải như một số người hiểu lầm người nào hưởng tiền SSI là người bệnh. Người già, người bệnh không đi làm (không đóng thuế) mà hưởng tiền trợ cấp xă hội th́ đều gọi là tiền SSI. Tiền này chỉ được hưởng khi c̣n đang ở Mỹ, khác với người có đi làm (có đóng thuế) đến khi già về hưu th́ tùy theo mức lương nhiều hay ít, nếu lương hưu nhiều hơn tiền già th́ hưởng theo mức lương hưu, c̣n ít hơn th́ sẽ cộng thêm tiền già v́ tiền đó là tiền SSA (Social Security Adminitron) người hưởng tiền này th́ dù ở Mỹ hay bất cứ đi đến nước nào cư trú th́ số tiền (SSA) này sẽ được chuyển thẳng về cho người thụ hưởng ở nơi đó.


A/ Về trợ cấp xă hội: Tiền SSI dành cho người già, người bệnh đều bằng nhau, luật liên bang dành tiền xă hội cho khắp các tiểu bang đều bằng nhau, nhưng c̣n tùy theo mỗi tiểu bang, nếu có tiền thăng dư th́ sẽ phụ cấp thêm. Riêng tại tiểu bang California cho hưởng trợ cấp xă hội tương đối cao nhất.


Hiện nay người già, người bệnh ở Cali được trợ cấp $712 dành cho một người và $632,50 nếu hai vợ chồng cùng hưởng SSI và cùng ở một địa chỉ. Người già hay người bệnh tật c̣n tùy mức độ già yếu hay độ tàn phế, nếu cần người săn sóc (take care) th́ lại làm đơn xin và người take care hằng tháng sẽ được hưởng thêm một số tiền nữa khoảng $300 hay $400.


B/ Về nhà Housing: Đối với người già hay người bệnh, nếu không thích ở chung với gia đ́nh con cháu th́ lại xin và được cấp nhà (housing). Đây là h́nh thức giúp đỡ của chính phủ muốn trợ cấp để phụ trả thêm cho hơn 1/2 số tiền thuê nhà hằng tháng.


C/ Về thẻ y tế miễn phí. Có 2 loại thẻ:
- Người già: Được cấp thẻ Medicare (gồm 2 bậc A_B) thẻ này có giá trị sử dụng trong khắp các tiểu bang.
- Người bệnh: Dù chưa đến 65 tuổi, được cấp thẻ Medical. Thẻ medical chỉ sử dụng trong tiểu bang Cali.
Thẻ Y Tế miễn phí Medical hay Medicare về h́nh thức sử dụng tuy có khác nhau, nhưng tựu chung 2 loại thẻ này đều có giá trị:
- Đi khám Bác Sĩ không tốn tiền
- Đi mua thuốc theo toa Bác sĩ không tốn tiền (trừ 1 số thuốc Medical không đài thọ)
- Nằm điều trị tại bệnh viện: Không tốn tiền (kể cả ăn uống)
Ngoài ra người già, người bệnh ở Mỹ c̣n được hưởng thêm nhiều quyền lợi phụ khác, như những người lớn tuổi kể từ 60 tuổi trở lên có thể đến cơ quan Commodity Supplemental food Program For Seniors của địa phương ghi tên và cứ hằng tháng nhận lănh phần quà thực phẩm 1, 2 thùng c̣n nguyên (gồm đồ hộp, nước giải khát, sữa hộp, sữa bột, phomát, noode soup...)


Người già, người bệnh c̣n được hưởng giảm giá mỗi khi đi mua sắm (tùy theo mỗi tiệm và tùy theo đến thời kỳ thuận tiện) người già và người bệnh đi đến đâu cũng được tiếp đón ưu tiên khi xếp hàng, lên xe, ngồi trong xe bus, người bệnh đi xe lăn c̣n dành cho lối đi riêng và nếu có thẻ Handicap khi đậu xe c̣n có parking dành riêng cho người có thẻ handicap.


Những người già, người bệnh c̣n được ưu đăi khi đi học. Hằng năm vào dịp ra trường, không thiếu ǵ những vị cao niên và tàn tật đi xe lăn lên nhận bằng đại học. Có lần người viết bài này đến đón con học tại trường đại học O.C.C khi tan lớp, đứng nh́n không phân biệt được giáo sư và học sinh v́ học tṛ có khi c̣n nhiều tuổi hơn thầy giáo.


Người già và người bệnh ở cái xứ sở này được ưu đăi đầy đủ như vậy, thế mà c̣n có người than văn, kêu ca không thích và cứ đ̣i về VN ở. Tiện đây tôi xin tŕnh bày một câu chuyện có thật 100%: 
Tôi có một người bạn (sĩ quan HO) năm nay 68 tuổi, đă được hưởng đầy đủ quyền lợi dành cho người già từ 3 năm nay. Mỗi lần gặp tôi, người bạn này đều than van, chê trách cuộc sống ở Mỹ khổ quá, chán quá, buồn quá và cứ đ̣i về VN ở.


Cách đây 3 tháng vào dịp trước Tết ta, người bạn này đến chào và cho tôi biết lần này ông sẽ về VN ở luôn. Thấy vậy tôi chỉ c̣n biết khuyên nhủ anh bạn này nên cân nhắc kỹ để rồi có quyết định sáng suốt, v́ tuổi già sống nốt quăng đời c̣n lại làm sao để khỏi làm phiền hà, khổ sở con cháu. Tôi cũng giảng giải cho anh bạn biết ở Mỹ người già như anh cũng đă được hưởng đầy đủ quyền lợi giống như người Mỹ bản xứ, nào tiền trợ cấp SSI, nào phiếu Y Tế miễn phí, nào nhà Housing, rồi hằng tháng c̣n được lănh 1,2 thùng quà thực phẩm (Free) ăn không hết, thế mà anh cứ đ̣i về VN ở th́ làm ǵ có được những quyền lợi phúc lợi xă hội như thế, nhất là ở chế độ Cộng Sản bây giờ, chẳng lẽ anh về VN ở rồi lại bắt con cháu đóng góp gửi tiền về nuôi anh măi, chưa kể những lúc bệnh tật ngặt nghèo hoặc khi nằm xuống lại bắt con cháu mua vé máy bay (cắt cổ) gấp về thăm hay phục tang, đứa về được th́ bỏ cả việc tốn kém đứa ở lại th́ ân hận, thật là cả một chuỗi phiền toái.


Thế rồi quay đi quẩn lại, mới tháng trước đây tôi lại thấy người bạn ḅ lại sang đây. Gặp lại nhau kỳ này, người bạn tôi hết than văn và cám ơn tôi v́ nhờ tôi giải thích nên khi về ở VN mới có 1 tháng là anh suy nghĩ và nay th́ hết c̣n có ư định về VN ở nữa. Anh bạn tôi c̣n kể cho tôi biết về chơi th́ không ai nói, nhưng mà về ở lại luôn th́ bà con họ nh́n ḿnh với cặp mắt khác. Họ nói bao nhiêu người VN c̣n đang muốn t́m đường đi Mỹ, trong khi đó người đang ở Mỹ th́ lại đ̣i về VN ở.


Anh bạn tôi c̣n cho biết thêm mới thử hỏi việc nhập hộ khẩu mà công an cộng sản đă ra giá đ̣i một số tiền đô la lớn, cứ t́nh trạng này th́ về sau có ở lại tụi nó cũng t́m cách móc túi hết v́ biết rơ ḿnh là Việt kiều hồi hương. Cũng may cho bạn tôi đi về VN có 1 tháng nên về lại Mỹ, tiền trợ cấp nhà housing chưa bị cúp.
Đây là câu chuyện có thật, tôi muốn viết ra đây để đồng hương chúng ta cùng suy nghĩ và hành động.


Cuối bài xin kết luận: Được hưởng như vậy là quư lắm rồi, xin cứ nh́n lại những người già, người bệnh tật c̣n ở bên VN th́ mới thấy được ở Mỹ là một điều may mắn.
Xin cám ơn đất nước Hoa Kỳ, đất nước có tự do, dân chủ, đất nước đă dành sự ưu đăi người già, người bệnh cho chúng tôi.

 

Văn Tiến B́nh