Vấn đề nan giải

Trí mở cửa bước vào apartment với thể xác và tâm trí đầy mệt mỏi vì chiều nay ở lại sở trễ hơn một tiếng sửa xe hơi khách hàng mang đến ứ đọng quá nhiều. Trí là thợ sửa xe cho hãng xe Toyota ở Oxnard, một thành phố ven biển ở Tây Bắc Los Angeles. Bốn tháng nay Toyota ra lệnh thu hồi hơn tám triệu chiếc xe trên thế giới - phần lớn ở Mỹ- để sửa chân gas bị kẹt không giảm được tốc độ khi đang lái nên đã gây ra hơn năm mươi người bị tử thương. Hãng xe họ trả lương theo huê hồng số lượng xe sửa nên cả hai tuần nay Trí cố ở lại lảm thêm giờ dành dụm tiền, phòng trường hợp cần mua vé máy bay cho cả hai vợ chồng và hai đứa con về Việt Nam.

Hai đứa con nhỏ, một đứa trai bẩy tuổi và một cô gái năm tuổi, hai tháng nay không ở nhà nên Trí đã quen dần với không khí vắng lặng mỗi khi đi làm về. Lúc trước mỗi khi về nhà cha con còn nói chuyện hỏi han về chuyện học hành ở nhà trường, chuyện lẩm cẩm trong TV, chuyện đời sống trong xã hội, chuyện đủ thứ của con nít, nhưng bây giờ thì cái apartment không còn những tiếng nói quen thuộc đó chào đón Trí sau giờ làm việc. Đóng cửa apartment, cởi đôi giầy để vào trong góc, treo chìa khóa xe lên móc treo, Trí vào phòng ngủ thì vợ Trí là Hà đang nằm trên giường ngồi dậy:

-Hi Anh. Anh về rồi đó hả? Valise em đã xếp sẵn rồi, chừng nào ba má đến?

-Valise em đã sắp sẵn hơn một tuần nay rồi mà…

-Ừa, nhưng ngày nào em cũng soạn đi soạn lại, lấy cái áo này ra, cất cái quần này vô nên ngày nào em cũng soạn valise lại đó anh. Nhưng mà ba má tới chưa?

-Chưa, ba má chưa tới.

-Ủa, ba má nói là ba má sẽ qua Mỹ đón em mà, anh có check số chuyến bay chưa?

-Anh có nói với Hà là ba má không có tới.

-Sao vậy? Rõ ràng là ba má nói với em mà. Ngày nào má cũng nói với em là má sẽ qua tới nơi bây giờ để dẫn em về Việt Nam ở, chẳng lẽ má nói láo với em?

-Em chỉ tưởng tượng thôi, chứ ba má đâu có nói với em.

-Trời ơi, chuyện quan trọng như vậy làm sao em tưởng tượng được. Anh ra phi trường đón ba má dùm em đi.

Trí thểu não mở tủ lấy bộ quần áo mới đi tắm. Những giọt nước nóng bắn tua tủa lên thân thể lạnh lẽo mang cho Trí cảm giác thoải mái vô cùng. Nó mang đến cho Trí những kỷ niệm vui đẹp xa xưa của những năm đầu Trí lấy Hà làm vợ.

Năm 1981, ba má dẫn ba anh em Trí, Trí lúc bấy giờ 10 tuổi, rời Việt Nam cùng theo làn sóng Boat People đến đảo Pulao Bidong, Mã Lai. Định cư ở Mỹ năm 1984, mười bốn năm trước Trí tìm được một chân sửa xe ở hãng Toyota Oxnard. Oxnard là thành phố nông nghiệp và đánh cá nên thu hút nhiều những người Việt làm nghề chân tay và xưa làm nghề chài lưới. Hãng Toyota Oxnard do đó cũng có nhiều người Việt. Thấy Trí siêng năng và vẫn còn độc thân, một người Việt trong hãng giới thiệu cháu gái của anh ta là Hà, lúc bấy giờ ở Sàigòn, quận Tân Bình cho Trí. Trai gái thường phải bỏ nhiều thì giờ tìm hiểu nhau trước khi đi đến quyết định nghiêm trọng chung sống trọn đời. Trường hợp Trí thì khác. Ở Mỹ đã lâu không gặp được một cô Việt Nam nào để lấy làm vợ, nay được một người đồng nghiệp thân cận mình quen biết đã lâu giới thiệu cháu gái của anh ấy nên Trí bằng lòng ngay, nhất là nhìn ảnh cô ấy trông cũng được.

Trí về Việt Nam làm đám cưới năm 2000. Hai năm sau, Hà được giấy tờ chính thức sang Mỹ. Hai vợ chồng sinh sống với nhau đằm thắm, vài năm sau Hà sinh một con trai và một con gái. Những năm đầu tiên lấy nhau Trí thấy mình may mắn có một gia đình hạnh phúc. Hà ở nhà không đi làm, săn sóc hai con và lo việc nhà cửa. Đưa đón con đi học cũng là một vấn đề nếu cả hai vợ chồng cùng làm việc. Đằng này Trí cũng không phải quân tâm đến vấn đề này vì Hà đưa đón con đi học. Nếu mọi sự bình thường thì không có gì để nói, nhưng hơn bốn tháng nay mọi sự không bình thường, cái không bình thường mà Trí không thể nào ngờ trước được.

Tính tình Hà bắt đầu trở nên lơ đễnh nói truớc quên sau và nói lảm nhảm một mình, không để ý đến Trí và hai con. Trước giờ Hà ít xem TV Mỹ vì tiếng Anh không giỏi nhưng càng ngày Hà càng thích xem chỉ một đài quảng cáo bán đủ mọi sự. Hà trở nên chuyên viên phê bình món hàng nào hay món nào dở. Càng xem thì Hà lại càng bỏ dần việc chăm sóc con cái và nấu ăn cho cả gia đình. Hai đứa nhỏ nhiều buổi chiều đói meo đợi Trí đi làm về nấu nướng thức ăn cho tất cả mọi người. Một ngày đẹp trời khi xem tiền nợ hàng tháng do các công ty gửi, Trí giật bắn mình khi thấy một thẻ tín dụng nợ tám trăm đô-la.

-Em mua thuốc trị mập làm gì, em có mập đâu?

-Em mập lắm, cần phải xuống ít nhất là 15 lbs.

-Em không mập, mà nếu muốn xuống cân thì tập thể dục, cuối tuần hai vợ chồng mình đi bộ, em cần gì mua thuốc?

-Em thấy họ quảng cáo thuốc này công hiệu lắm đó anh.

-Nếu mua thì mua vài viên uống thử trước, em mua làm gì đến tám trăm đô la?

-Mua để dành cất dấu đi về em sợ ăn trộm vào nhà lấy.

Trí biết không thể nào nói lý với vợ nên tịch thu lại tất cả thẻ tín dụng do Hà giữ. Không biết những viết thuốc uống cho gầy bớt có những chất hóa học độc hại nào không mà Hà càng ngày càng gia tăng tốc độ không bình thường, la hét nóng nẩy chửi rủa chồng con không lý do. Một buổi tối Hà mất bình tĩnh, nhất định muốn tìm chiếc áo nào đó mặc nhưng tìm không ra rồi đổ lỗi cho hai đứa nhỏ dấu áo nên Hà điên tiết gào thét không ngừng. Sợ làm phiền làng xóm nên Trí cố nài nỉ Hà yên lặng để Trí sẽ tìm, hoặc nếu tìn không ra thì mai Trí chở đi mua áo khác, thế mà Hà nhất định không im. Nửa tiếng sau thì cảnh sát đến gõ cửa vì láng giềng gọi than phiền. Khi cảnh sát đến thì Hà trở thành một người bình thường, nói chuyện điềm đạm như không có chuyện gì xẩy ra làm người khác không thể nào biết là Hà điên. Hai người cảnh sát chỉ cảnh cáo hai vợ chồng Trí không được gây ồn ào quá mười giờ đêm thêm một lần nữa.

Trí nghĩ là những viên thuốc làm cho gầy ảnh hưởng đến thần kinh Hà nên đem vất đi hết, thế nhưng tính tình Hà không thuyên giảm, có lúc nói lảm nhảm cả hàng giờ. La hét thì vẫn la hét nhưng chỉ từng lúc ngắn đoạn vì Hà biết hét nhiều cảnh sát sẽ đến. Có những đêm đang ngủ Trí mở mắt nhìn thì thấy Hà ngồi ở trên giường nhìn mình chằm chặp làm Trí teo gan, sáng hôm sau dấu hết mấy con dao ở nhà bếp. Nhà cửa Hà không dọn mà còn bày bừa bộn thêm: phòng ngủ của hai vợ chồng lúc nào quần áo Hà cũng vất rải rác khắp nơi trên giường dưới đất, phòng tắm Hà quẹt môi son lên kính, nhà bếp thì Hà lấy món gì ra không bao giờ cất lại chỗ cũ, có hôm đi làm về Trí thấy Hà đổ hết mấy hộp cereal xuống dưới đất, ketchup xịt đầy ra trên mặt bàn. Hai đứa con bây giờ ốm tong teo vì thiếu ăn. Cả hai đều sợ má nó nên không dám đến gần để trò chuyện.

Trí điên đầu vừa phải đi làm, vừa phải lo cho cả ba má con khi về nhà. Không còn cách nào khác, Trí gọi điện thoại về ba má Hà ở SàiGòn cầu cứu. Má Hà nghĩ cách tốt nhất là tạm thời cho Hà về Việt Nam ở chung với ba má Hà để má Hà lo. Trí thấy ý nghĩ thuận lợi cho cả Trí lẫn Hà nên hôm sau đến dịch vụ Việt Nam mua vé máy bay. Lúc ấy họ hỏi giấy thông hành hay thẻ xanh của Hà thì Trí mới nhớ là Hà nộp đơn xin thẻ xanh mấy năm rồi mà vẫn chưa có giấy tờ hồi báo. Trở về nhà Trí nhờ một dịch vụ hỏi cơ quan chính phủ thì mới khám phá ra là mấy năm trước họ đã gửi giấy báo cho Hà lên phỏng vấn ở địa chỉ cũ. Trí dọn đến apartment này năm sáu năm nay nên không nhận giấy báo đó. Vì không ai trả lời thơ, họ đóng hồ sơ của Hà. Bây giờ nếu Hà rời Mỹ thì sẽ không nhập cảnh trở lại được vì không có thẻ xanh.

Phước bất trùng lai, hoạ vô đơn chí. Chưa dẫn Hà trở về Việt Nam được thì hai tháng trước đây trường tiểu học nơi con Trí đi học gọi cảnh sát tố cáo vợ chồng Trí tội không chăm sóc con cái. Hai đứa con Trí đi học một phần vì xuống cân, một phần sắc dạng khủng hoảng vì ở gần má với hành động điên cuồng nên cô giáo gạ hỏi và chúng nó nói sự thật là sợ ở nhà với má nó. Cảnh sát đến nhà thấy nhà cửa bừa bãi và nhận thức được Hà không bình thường nên báo cho CFS (Children Family Services) đến bắt hai đứa con giao cho cha mẹ nuôi. Trí có một người chị ở Moorpark nên gọi chị cầu cứu nhận nuôi con của mình tạm thời. Chị đồng ý và CFS thay vì tìm cha mẹ nuôi khác, gửi chúng nó cho chị Trí nuôi. Chị Trí có gia đình và có ba con nên chỉ thoả thuận giữ con cho Trí trong một thời gian ngắn.

Vợ bị điên, con bị chính phủ Tiểu bang bắt lấy giao cho người khác nuôi vì tội bỏ bê con cái, Trí cảm thấy mình đã đến bước đường cùng bế tắc không giải toả. Khoảng hai tuần trước cơ quan CFS gọi Trí và chị Trí lên họp để nói chuyện. Trí yêu cầu một cô nhân viên Việt Nam có mặt ở buổi họp để thông dịch vì tuy rằng Trí hiểu tiếng Anh trong buổi nói chuyện hằng ngày, có rất nhiều chữ Trí không hiểu hoặc không nói được nên nhờ một người Việt thông dịch cho chắc ăn.

- Dạ tôi muốn biết chừng nào tôi có thể lãnh con tôi về? Trí hỏi.

- Việc đó còn tùy nhiều điều kiện, nhưng câu trả lời ngắn cho anh bây giờ là chưa, anh chưa được lấy con về. Nhân viên sở CFS trả lời.

- Nhưng tôi thương và nhớ hai con tôi...

- Nếu anh thương con anh, anh không thể để chúng nó vào tình trạng hiểm nghèo như tiểu bang đã khám phá. Chúng tôi muốn bảo vệ an ninh và dinh dưỡng của những đứa trẻ nên buộc lòng phải giao con anh cho người khác lo. Anh may mắn là có chị anh đứng ra lo cho con của anh.

Chị Trí xen vào:

- Tôi có thể lo cho con của em tôi nhưng với điều kiện là trong một thời gian ngắn và tôi cần biết đích xác thời gian này là bao lâu? Tôi cũng có gia đình, có chồng và ba con. Nếu lo cho hai đứa nhỏ nữa trong một thời gian lâu dài thì chắc chắn tôi không lo được, phải tìm cha mẹ nuôi khác vì tôi sợ mối liên hệ giữa hai vợ chồng tôi có thể xích mích vì tôi không đủ thì giờ chăm nom con của tôi.

- Việc xác định thời gian thì tùy thuộc vào anh Trí. Tước quyền nuôi con chỉ là một sự bất đắc dĩ vì chính phủ nhận thức người nên trông nuôi con nít chính là bố mẹ ruột của nó. Thế nhưng chúng nó cần một môi trường lành mạnh để sinh sống. Anh Trí cần sửa sai hai yếu tố trước khi nhà nước giao trả con lại cho anh: môi trường sinh sống, ở đây là nhà ở phải sạch sẽ, và bệnh tinh thần của vợ anh cần được chữa trị. Chúng tôi cho anh thời hạn hai tháng. Bắt đầu từ bây giờ, anh nên dẫn vợ anh đi bác sĩ điều trị. Với thuốc uống, chúng tôi nghĩ bệnh cô ta sẽ thuyên giảm.

Quay sang chị Trí, bà ta nói tiếp:

-Như thế có nghĩa trong vòng hai tháng nữa chúng tôi sẽ giao con lại cho anh Trí nếu hai điều kiện được hoàn hảo. Chị có thể giữ chúng nó hai tháng nữa được chứ?

- Hai tháng thì được. Hơn nữa thì không, tôi phải nhờ CFS tìm cha mẹ nuôi khác cho chúng nó. Chị Trí trả lời.

Ngay ngày hôm sau, Trí dẫn Hà đi nhà thương để bác sĩ khám bệnh tình của Hà. Bác sĩ cũng cho toa thuốc và Trí cũng đã mua để Hà uống. Hà có vẻ dịu đi một tí, không còn la hét thế nhưng một tuần nay Hà mộng tưởng quả quyết với Trí là ngày nào Hà cũng nói chuyện với ba má Hà ở Việt Nam. Họ nói với Hà là đã lên máy bay trên đường đi Mỹ để đón Hà về Sàigòn ở. Vì thế mà mỗi ngày khi Trí đi làm về, mở cửa vào nhà là Hà hỏi bá má Hà đã đến chưa?

Chỉ còn sáu tuần nữa bệnh tình Hà phải thuyên giảm thì Trí mới mong mang con về nhà. Bây giờ cho dù chúng nó không ở nhà Trí nhưng ở nhà chị Trí, cứ mỗi hai ngày và cuối tuần Trí đến thăm hai đứa nó nên cha con vẫn thường xuyên gặp nhau. Nếu bệnh Hà không bớt, sáu tuần nữa tụi nó phải đi đến một gia đình cha mẹ nuôi xa lạ nào đó. Trí cay đắng khi nghĩ đến chính chị ruột không muốn giúp đỡ mình (mà chị ấy có phải giúp đỡ không công đâu, vì nhà nước trả tiền cho chị ấy nuôi tụi nó), thế nhưng suy nghĩ cho kỹ, Trí thấy sự khó khăn này phát xuất từ gia đình Trí, làm sao đổ lỗi cho người khác được? Thấy cái viễn ảnh trước mắt bệnh tinh thần của Hà vẫn tăng không giảm và con mình sẽ bị di chuyển từ nhà chị sang một gia đình cha mẹ nuôi nào lạ hoắc không biết là sẽ ở đâu, Trí oà lên khóc nức nở trong buồng tắm.

Nước mắt cạn khô sau khi tắm xong, để mặc Hà ngồi trong phòng ngủ với cái valise sẵn sàng chuẩn bị chờ ba má từ Việt Nam sang đón trong mộng tưởng, Trí ra ngoài phòng khách bật TV lên xem tin tức:

-“Toyota hôm nay ước lượng công ty sẽ tốn hai tỷ đô-la tiền sửa hơn tám triệu chiếc xe bị thu hồi và tiền bị mất khách không mua xe Toyota mới. Giám đốc Akio Toyoda đang chạm trán với một vần đề rất nan giải vì ngoài số tiền thiệt hại hai tỷ đô-la này, trong tương lai số tiền lỗ lã có thể sẽ lên thêm hai tỷ nữa vì tổng số xe bán trên thế giới sẽ bị thuyên giảm 20%, và trị giá xe cũ cũng bị giảm 5% vì dân sợ mua xe hiệu Toyota”.

Ông chủ Nhật Bản hãng xe Toyota Trí làm đang nhức đầu với một vấn đề khó giải quyết. Trí tự hỏi không biết vấn đề của ông ta có nan giải bằng vấn đề của mình không?

Nguyễn Tài Ngọc