Bưu Điện Hoa Kỳ khánh tận?

 

Nguyễn Tài Ngọc

http://www.saigonocean.com/trangNguyenTaiNgoc/trangNTN.htm

 

Tưởng tượng anh ở SàiG̣n được một công-ty làm chủ mười cửa tiệm bán nước mía có 80 công nhân (bán một ly nước mía 25 cents Mỹ), mướn anh làm giám đốc điều hành. Để công-ty được sinh lợi, anh có thể cắt giảm chi phí chỗ nào cũng được ngoại trừ những mục sau đây anh tuyệt đối tuân theo, không được sửa đổi:

- Cho dù khách hàng ở đâu đặt mua, từ Ngă Ba Chú Ía  đến phi trường Tân Sơn Nhất hay Bà Rịa, anh vẫn phải giao nước mía đến họ với giá nhất định là  25 cents/ một ly.

- Hàng năm anh phải bỏ vào quỹ hưu bổng nhân viên $800 đô-la/một người trong ṿng 10 năm sắp tới. (Lương trung b́nh của nhân viên là $1200 đô-la/một năm).

- Dù rằng trong tuần có một, hai ngày vắng khách, anh vẫn phải mở cửa sáu ngày một tuần, mướn nhân viên đi làm và trả tiền đủ sáu ngày.

Tôi bảo đảm cho dù anh có là ảo thuật gia Houdini hay Bill Gates, mỗi đêm anh sẽ thức hốc hác ho hen, trí óc điên cuồng không c̣n biết đến giờ Tí Canh Ba là ǵ rồi dần dần sẽ tịt ng̣i luôn v́ anh lo sốt vó  công-ty năm này sang năm khác sẽ lỗ mấy tỷ đồng Việt Nam.

Đó là trường hợp của Giám Đốc Sở Bưu Điện Hoa Kỳ, Patrick Donahoe.

Một tháng trước đây, Sở Bưu Điện Hoa Kỳ loan báo tổng kết tài chính vào cuối tháng 9 cho thấy tổng số thu là 65.7 tỷ, tổng số chi là 70.8 tỷ, mang tiền lỗ năm vừa rồi lên đến 5.1 tỷ đô-la. Nếu tính luôn số tiền 5.5 tỷ mà Quốc Hội đă ban luật bắt Sở Bưu Điện đóng vào quỹ y tế về hưu hàng năm của nhân viên vào cuối tháng 11 mà Bưu Điện chưa đóng  th́ tổng số tiền thâm hụt năm 2011 là 10.6 tỷ đô-la, hơn tiền lỗ năm ngoái 2010, 8.5 tỷ đô-la.

Tổng số hộp và thư từ gửi năm nay là 168 tỷ, so với 171 tỷ vào năm 2010,  tỷ lệ giảm là 1.7 %.

Tuy rằng Bưu Điện trực thuộc vào chính phủ Liên Bang, nhưng nó là một cơ quan độc lập điều hành bằng tiền buôn bán về bưu chính chứ không phải từ tiền thuế của dân chúng. Do đó, nếu Quốc Hội không nhẩy vào can thiệp giải quyết số tiền thâm thủng, Bưu Điện chắc chắn phải khai khánh tận.

Trong trường hợp Bưu Điện ngưng hoạt động, các hăng chuyển vận tư nhân như Federal Express hay UPS có thể gửi một số hàng hóa cho Bưu Điện, thế nhưng số địa điểm giao thư sẽ bị giới hạn. Không một hăng tư nhân nào chịu gửi thư Hạng Nhất -First Class- đến bất cứ nơi nào trên nước Mỹ mà giá chỉ có 45 cents như hiện thời.

Những năm gần đây không năm nào mà Bưu Điện không lỗ v́ dân chúng càng ngày càng dùng email, trả hóa đơn qua Internet mà không không gửi thư dán tem. Kinh tế khủng hoảng cũng khiến cho các công ty tư nhân giới hạn việc gửi giấy báo quảng cáo đến nhà.

Thùng thư “drive-thru” của Mỹ. Chỉ cần lái xe đến gần thùng thư, quay kính xe xuống, bỏ thư vào thùng rồi lái đi, không cần phải bước ra khỏi xe. Thùng thư “drive thru” kiểu này thường có ở trước cửa Bưu Điện.

Thật là đáng buồn khi chúng ta đang mục kích sự suy thoái của một cơ quan từng thành công và quan trọng nhất nước Mỹ.

Vào những ngày tiền phong của Hoa Kỳ khi đất đai quá rộng không tài nào nơi này biết tin tức nơi kia, Bưu Điện giúp cho tất cả mọi người biết tin tức quốc gia, gia đ́nh biết tin con trai nơi chiến trận bằng cách giao báo chí và thư từ đến cho khắp cả mọi gia đ́nh. Thời gian ấy đường xá c̣n thưa thớt nên Bưu Điện dùng đủ mọi phương tiện: lừa, ngựa, chó, ca-nô, tầu chạy bằng hơi nước, và sau này, ngay cả hỏa tiễn để giao thư.

Tháng 6 năm 1959, tiềm thủy đĩnh USS Barbero của Hải Quân Hoa Kỳ thay thế đầu đạn nguyên tử của hỏa tiễn tuần dương (cruise missile) bằng hai thùng thư bưu điện và từ căn cứ vùng biển Norfolk, Virginia, bắn hỏa tiễn này đến căn cứ Hải Quân ở Mayport, Florida. Hai mươi phút sau hai thùng thư đến mục tiêu. Đây là lần đầu tiên và là lần duy nhất Bưu Điện Hoa Kỳ dùng hỏa tiễn để đưa thư v́ dùng hỏa tiễn đưa thư không phải là rẻ!

Hỏa tiễn mang thư bưu điện phóng từ chiến hạm USS Barbero, 8- Tháng 6-1959

(Ảnh của Smithsonian Institution/Viện Bảo Tàng Bưu Điện Quốc Gia)

  

Ngay cả ngày hôm nay, phương tiện giao thư của Bưu Điện cũng thật là xuất chúng: Anh muốn gửi thư đến Khu Đất của người Mọi Da Đỏ ở đáy thung lũng của Grand Canyon? Bưu Điện sẽ dùng lừa dắt bộ xuống đáy vực để giao thư cho anh. Anh muốn gửi thư hay một thùng hàng đến khu rừng hoang dă ở Alaska?  Bưu Điện sẽ dùng máy bay thả dù xuống, hay dùng xe trượt tuyết gửi cho anh (trước năm 1963 Bưu Điện dùng chó kéo xe tuyết để gửi thư). Anh muốn gửi thư đến những hải cảng dọc theo sông Magnolia River của Alabama? Bưu Điện sẽ dùng thuyền gửi thư đến cho anh. Điều đáng kể nhất là tất cả dịch vụ gửi thư First Class này đồng giá 45 cents!

Lừa đưa thư ở Grand Canyon

(Ảnh của Smithsonian Institution/Viện Bảo Tàng Bưu Điện Quốc Gia)

Bưu Điện ngày nay mướn nhiều nhân viên thứ nh́ trên nước Mỹ (sau Walmart), và là công ty sở hữu chủ  nhiều xe hơi nhất thế giới. Số lượng thư từ Bưu Điện Hoa Kỳ gửi cũng là một con số đáng kể: nó bằng 40% tổng số lượng thư từ trên thế giới.

Vào đầu thập niên 2000, khi Internet chưa phát triển, mỗi năm Bưu Điện hoạt động vẫn có lời. Thừa thắng xông lên, và không đoán được hiểm họa của Internet bắt đầu bành trướng, dân chúng dùng email mà không gửi thư nữa, năm 2006 Quốc Hội ban luật bắt Bưu Điện trong ṿng mười năm, mỗi năm phải bỏ vào quỹ y tế về hưu của nhân viên 5.5 tỷ đô-la.  Mang gánh nặng hàng năm phải xuất ra 5.5 tỷ , cộng thêm mỗi năm mỗi mất khách v́ Internet, Bưu Điện xuống dốc không phanh từ lúc bấy giờ, đặc biệt là với số lượng thư First Class mỗi năm mỗi giảm v́ hơn nửa tổng số lợi tức của Bưu Điện là từ thư First Class.

Tuy nhiên, Patrick Donahoe, Giám Đốc Bưu Điện, có chương tŕnh để cứu văn:

-Sa thải khoảng 100,000 nhân viên (hiện thời bị cấm bởi thỏa hiệp với Nghiệp Đoàn Bưu Điện).

-Giảm ngày đưa thư từ sáu ngày c̣n năm ngày.

-Nới rộng nghiên cứu đóng cửa thêm những chi nhánh bưu điện không lời, từ 3,600 là con số hiện thời Bưu Điện đang xem xét nên đóng hay không, lên đến 15,000 (những bưu điện ở vùng  đồng quê hay ở vùng thành thị hai chi nhánh gần kế bên nhau).

-Không phải đóng góp 5.5 tỷ đô-la hàng năm vào quỹ y tế về hưu.

-Muốn có quyền độc lập thương lượng với Nghiệp Đoàn nhân viên Bưu Điện để chuyển sang hệ thống bảo hiểm y tế rẻ tiền hơn.

-Tăng giá tiền tem.

Có đề nghị cải cách đến mấy đi nữa, chức Giám Đốc Sở Bưu Điện Hoa Kỷ có tiếng nhưng không có miếng: Các ông cha đẻ sáng lập viên nước Mỹ đă ghi rơ trong  Hiến pháp Quốc Hội là cơ quan cai quản Bưu Điện. Do đó, ngoại trừ Quốc Hội Hoa Kỳ đồng ư, không biện pháp nào của Patrick Donahoe  được thi hành. 

Nhận thư/ Phát thư: Ở những khu nhà mới xây hàng loạt sau này, khoảng 10 đến 15 nhà dùng một trụ hộp thư chung như ảnh dưới đây. Mỗi nhà có ch́a khóa riêng cho hộp thư của ḿnh. Nếu là hộp hàng hoá th́ sẽ được để ở hộp to dưới cùng bên phải. Trên hộp thư to này là một hộp thư nhỏ với rănh cắt để ai muốn gửi thư th́ bỏ vào đó, nhân viên bưu điện sẽ lấy đi khi mang thơ đến. Những nhà cũ th́ thơ được giao đến tận nhà.     

Từ lúc biết tin Bưu Điện Hoa Kỳ lỗ lă quá nhiều, có thể khánh tận nếu Quốc Hội không phê chuẩn thêm tiền để trả nợ, tôi ăn ngủ không yên. Là một công dân gương mẫu đầy nhiệt t́nh ái quốc, tôi không thể nhắm mắt ngồi yên xem một cơ quan của quốc gia tôi lâm vào t́nh trạng bán sống bán nguy như thế. Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách: Nước nhà lúc hưng thịnh hay  suy vong, người dân phải có trách nhiệm lo lắng. Chính cá nhân tôi phải  nhận thức trách nhiệm của ḿnh để cứu văn t́nh thế. Từ giờ trở đi tôi phải gửi thư First Class để giúp cho Bưu Điện có tiền lời. Cả năm nay mỗi lần viết bài mới cho trang blog http://www.saigonocean.com/, tôi thường email gửi bạn bè thân thuộc xem trước. Email như thế th́ Bưu Điện không có tiền. Từ giờ trở đi, tôi sẽ không emai nữa. Tôi sẽ in bài ra giấy rồi bỏ vào phong thư,  gửi tem First Class cho bạn bè. Trăm ngh́n người thay v́ dùng email, gửi tem thư First Class giống như tôi th́ chẳng chóng th́ chầy Bưu Điện sẽ tái hưng thịnh trở lại.

 

Nguyễn Tài Ngọc

http://www.saigonocean.com/

December 2011

 

Tái Bút: Tôi nhanh nhẩu đoảng nói không suy nghĩ trong lúc ḷng ái quốc của tôi bực lửa phừng phừng. Tôi vừa mới tính sơ qua: mỗi lần viết tôi email cho khoảng 120 người. Bây giờ không email th́ gửi thư cho 120 người. Một tháng tôi viết 4 lần, có nghĩa là gửi 480 lá thư. Tính cho chẵn giá tem First Class là 50 cents, thế là một tháng tôi phải trả 50 cents x 480 = $240 dollars tiền tem. Bưu Điện sẽ trúng độc đắc có một khách hàng như tôi, nhưng tôi th́ bảo đảm sẽ chết với vợ. Nàng cứ mỉa mai tôi là viết lách vừa tốn th́ giờ, vừa không mang tiền vào; bây giờ nếu nàng khám phá ra mỗi tháng tôi xuất tiền túi $240 đô-la để mua tem gửi bài đi th́ bảo đảm tôi sẽ không những khánh tận mà c̣n tử thương nữa.

Tên tôi là Nguyễn Tài Ngọc, không phải là Nguyễn Thái Học, người chiến sĩ đă không quản ngại hy sinh mạng sống ḿnh cho quốc gia. Đọc âm của hai tên nghe giống nhau nhưng sự thật th́ tôi và anh Học khác xa nhau như hai thái cực. Tôi có yêu nước đến đâu cũng không thể nào liều chết v́ ḷng ái quốc. Nói ngắn gọn là nếu phải lựa chọn quốc gia chết hay tôi chết v́ tay vợ th́ nhất định mạng sống của tôi phải quan trọng hơn mạng sống của quốc gia.

Thôi, cứ để cho Bưu Điện Hoa Kỳ khánh tận.

 

Tài liệu tham khảo:

http://www.time.com/time/nation/article/0,8599,2099187,00.html

http://www.huffingtonpost.com/mobileweb/2011/11/15/us-postal-service-loses-less-than-expected-5-billion_n_1095694.html

http://www.popularmechanics.com/cars/news/vintage-speed/4316104

http://en.wikipedia.org/wiki/USS_Barbero_%28SS-317%29