Viết cho ngưi bn thân

va nm xung

Nguyn Tài Ngc

http://www.saigonocean.com/trangNguyenTaiNgoc/vanNTN.htm

 

----------------------------------------------------------

 

Lời nói đầu: Ba tuần trước vợ chồng tôi cùng một cặp vợ chồng bạn ở SàiG̣n, anh Cương và Phương Dung, sang viếng thăm Taiwan. Loan, vợ tôi, và Dung là bạn Đại học cũ. Cả anh Cương lẫn Phương Dung rất hào phóng, giúp đỡ nhiều người. Tôi quen thân với anh Cương khoảng ba năm rưỡi nay. Vợ chồng tôi rất hân hạnh được anh Cương và Dung rủ đi chơi nhiều dịp, và lần cuối cùng đi chơi vừa rồi, chuyện không may xẩy đến là anh Cương mất ở Taiwan, với sự hiện diện của Dung và vợ chồng tôi. Sự ra đi đột ngột của anh làm chúng tôi vô cùng đau đớn. Riêng tôi, tôi xem anh như là một người anh ruột. Ai biết anh th́ càng sẽ vô cùng khổ đau v́ dù rằng là một nhân vật rất quan trọng, tài năng lỗi lạc, thành công vượt bực trong lănh vực kinh tế, anh là một người cực kỳ khiêm nhường và rất thương người nghèo khó. Chương tŕnh của chúng tôi là ở Taiwan năm đêm, ngày thứ sáu về lại SàiG̣n nhưng anh Cương mất ở Taiwan vào ngày thứ năm.

------------------------------------------------------------

       

        Đă hơn một tuần từ ngày tôi trở lại Mỹ, từ ngày tôi mất một người bạn quư hóa nhất trong đời, anh Đoàn Minh Cương. Năm ngày ở Taiwan chứng kiến sự ra đi của anh trong nhà thương làm tinh thần tôi kiệt quệ, thân xác tôi có lúc bủn rủn mặc dù rằng cơ thể tôi tương đối khỏe mạnh.

 

        Một tuần về nhà đă đủ để cơ thể tôi phục hồi sinh hoạt thường nhật, thế nhưng cũng thời gian một tuần đó lại ch́m đắm trí óc tôi sâu thêm vào sự thật tôi đời đời không muốn chấp nhận: anh đă ra đi vĩnh viễn. Trí óc tôi măi măi sẽ không bao giờ quên biến cố này v́ đây là lần thứ hai một t́nh huống tương tự xẩy đến với người tôi thương yêu nhất mà tôi ở ngay bên cạnh. Lần thứ nhất khi tôi mười tuổi, tôi nằm ngủ cạnh giường với bố tôi khi trong đêm ông ta bị heart attack và qua đời. Lần thứ nh́ xẩy đến với anh Cương ở Taiwan trong lúc chính tôi có mặt. Ác mộng thứ nhất vẫn c̣n trong kư ức của tôi không phai mờ th́ ác mộng thứ hai đă xảy đến. Thượng Đế quá cay nghiệt với kẻ ở lẫn người đi.

 

        Tôi gặp anh Cương lần đầu tiên vào năm 2000 khi vợ chồng tôi đưa bốn con về Việt Nam. Chuyến đi ấy tôi gặp anh hai lần, một lần ở nhà, và một lần ăn tối ở nhà hàng Majestic. Cả hai lần lư do tôi được gặp anh v́ Loan và Phương Dung xưa là bạn học Đại học. Tôi và anh Cương không nói ǵ nhiều ngoài vài câu xă giao thăm hỏi v́ tôi nhận thức được chỗ đứng của hai người. Với người lạ, tôi không muốn cởi mở quá lố v́ e rằng ḿnh làm phiền toái người khác. Nhưng sự xa lạ ấy biến thành t́nh bạn thân mật vào tháng 10 năm 2013 khi lần đầu tiên anh và Dung rủ chúng tôi đi chơi chung ở New York, Maine, Ottawa, và Montreal.

 

         Qua bạn bè và chứng kiến tận mắt, tôi loáng thoáng biết anh là một doanh nhân rất thành công trong thương nghiệp. Trong khi đó, tôi suốt đời đi làm cho một công ty nhỏ sắp sập tiệm, bị về hưu miễn cưỡng trái với sự mong muốn. Để tiêu khiển thời gian, với sự kết nạp của anh Lê Hân, vài năm trước đó, tôi bắt đầu viết cho trang web của anh Hân sáng lập, saigonocean.com.

 

        Tôi đă thiết tưởng đi chơi với anh và Dung lần đầu tiên cũng sẽ là lần cuối cùng v́ sự nghiệp của hai người hoàn toàn trái ngược nhau. Hơn nữa, vợ chồng anh ở SàiG̣n trong khi chúng tôi ở California. Thế nhưng ở lần đầu tiên đi chơi ấy, và cho đến chuyến đi chơi cuối cùng ở Taiwan, chúng tôi càng trở nên thân thiện, và tôi càng khám phá anh là một người hiếm có trong xă hội.

 

        Một người lạ có cơ hội gặp anh lần đầu tiên sẽ không bao giờ biết anh là một người tài giỏi xuất chúng, một doanh nhân thành công vĩ đại trong thương nghiệp, một người có nhiều bạn bè giầu có, một người được bao nhiêu nhân vật có quyền thế kính trọng, một người được hân hạnh gặp hay được mời diện kiến các nguyên thủ quốc gia trên thế giới. Lư do là v́ anh cực kỳ khiêm nhường, nhũn nhặn. Anh đôi lúc có giận dữ, nhưng khinh miệt người khác th́ không bao giờ. Anh đối xử với một nhân vật quan trọng có oai quyền chức tước hay với một người b́nh dân thấp hèn trong xă hội như nhau: hành động lễ phép, nói năng nhỏ nhẹ, ôn ḥa.

       

        Chúng ta không ít th́ nhiều đôi lúc gặp những người thùng rỗng kêu to nên ḿnh chỉ muốn chấm dứt cuộc đàm thoại càng sớm càng tốt. Nhưng nói chuyện với anh Cương th́ sẽ có một kinh nghiệm trái ngược: ban đầu ḿnh có nể sợ, có muốn giữ một khoảng cách xa anh ấy thật đấy, nhưng càng nói chuyện th́ lại càng khám phá anh là một người rất dễ gần gũi.

 

        Một người khiêm nhường th́ tính t́nh ít nói, không khoe khoang. Anh ít nói, là một người tài ba xuất chúng, dám mơ mộng những giấc mơ đại, và có đủ trí óc và bản lĩnh để thực hiện giấc mộng của ḿnh. Ở Trung học anh học nhẩy lớp. Anh  thi Tú Tài đậu Ưu nhưng không ra xuất ngoại học v́ là con trai duy nhất trong gia đ́nh. Sau này anh sang Thụy Sĩ đậu bằng MBA. Anh có nói với tôi là lúc bé khi đi ngang Dinh Độc Lập, anh tự hứa với anh là khi trưởng thành sẽ có ngày anh vào ngồi ở trong Dinh này. Tuy rằng số mệnh không đưa anh vào con đường chính trị, thế nhưng anh đă thành công huy hoàng trên con đường thương nghiệp, với nhiều triệu phú phú trên thế giới gọi là bạn thân.

 

        Điểm đáng khâm phục cực kỳ trong tài năng của anh là anh không sinh ra trong một gia đ́nh giàu có; trái lại, khi c̣n bé nhà anh  rất nghèo. Có một lần chúng tôi so sánh thuở ấu thơ xem ai nghèo đói hơn ai, v́ nhà tôi ở Bàn Cờ khi xưa cũng rất túng quẫn. Nhưng có nghèo đến đâu tôi th́ cũng không thể nào so sánh được với nỗi cực khổ của anh ấy v́ khi xưa tôi chỉ ở nhà, trong khi bắt đầu 10, 11 tuổi anh đă phải dậy sớm trong đêm khuya giúp bố mẹ nấu đậu hũ và đi giao hàng; rồi sáng đến cắp sách đến trường.

 

        Nguồn gốc nghèo khó của anh anh không bao giờ quên: mỗi lần đi chơi chung, tôi thường hay há hốc v́ anh cho tiền tip những người giúp việc quá nhiều, từ tài xế đến người hướng dẫn du lịch, người mở cửa hotel, người lấy valise, người dọn pḥng khách sạn... Anh thường nói với tôi cho tiền những người ấy là một niềm vui của anh khi đi du lịch. Anh nói họ là những người kém may mắn không làm được nhiều tiền nên anh cảm thấy   bổn phận giúp họ v́ trời ban cho anh một đời sống rộng răi.

 

        Cô tour guide người Đài-Loan đi với chúng tôi lần này nói với tôi là cô ta lẫn anh tài xế rất ngạc nhiên là anh cho tiền tip họ rất hậu. Cô nói với tôi là trong cả đời làm nghề hướng dẫn du lịch, cô từng hướng dẫn cho nhiều người chức tước quan trọng và bị họ khinh rẻ, nhưng với anh Cương th́ cô ấy kinh ngạc và thán phục v́ anh ấy quá tử tế với cô và người tài xế.

 

        Lần đi chơi này trên đường đi Kaohsiung, Taiwan, v́ không đủ th́ giờ, người tour guide đề nghị nên bỏ một trong hai chùa trong lịch tŕnh viếng thăm. Anh đă đi cả hai nơi rồi nên không có ư kiến. Dung cũng không có ư kiến v́ Dung không thích thú mấy khi xem chùa. Tôi im lặng v́ tôi không biết ư anh và Dung ra sao. Không ai trả lời cô tour guide nên anh la tôi là "Tài Ngọc quyết định đi, bỏ cái nào!". Tôi cười trừ, trả lời tôi không biết hai nơi này ra làm sao, và v́ là khách nên không dám quyết định.

 

        Tối hôm đó khi ngồi ăn cơm, anh xin lỗi đă la tôi, nói lỗi tại anh nóng tính. Biết nhận thức ḿnh sai, xin lỗi người khác là một điều bao nhiêu người không làm được, huống chi anh là một người cực kỳ thành công và được rất nhiều người quan trọng kính phục, thế mà anh lại xin lỗi tôi. Triết lư đời sống của tôi là nếu tôi làm điều ǵ sai, tôi phải xin lỗi người khác. Ai cũng có thể chửi bới, chỉ trích người khác, nhưng người có can đảm nhận lỗi ḿnh sai mới là người đáng phục. Tôi vô cùng kinh ngạc khi thấy anh xin lỗi tôi. Đây là một thí dụ nữa cho thấy anh là người khiêm nhường, không bao giờ nghĩ v́ anh thành công mà anh trên cấp bậc một người khác.

 

        Ba năm rưỡi đi chơi chung với nhau, không một chuyến đi chơi nào mà anh không lo từng ly từng tí cho Dung. Mọi việc làm, mọi chỗ đi chơi, mọi bạn bè rủ rê, mọi món hàng mua sắm, anh đều đặt ưu tiên cho Dung (,và đôi lúc cho vợ chồng tôi như muốn đi xem nơi nào, hay ăn uống cái ǵ). Anh luôn lo cho Dung trước, c̣n anh th́ sao cũng được. Tôi có viết cảm tưởng của tôi về liên hệ vợ chồng là một khi hai người lấy nhau, ưu tiên trong đời sống của chồng là vợ. V́ như thế, hầu như tôi không bao giờ đi uống cà-phê với bạn trai v́ tôi không muốn để vợ ở nhà một ḿnh trong khi tôi cà kê dê ngỗng sung sướng đi chơi với bạn. Anh Cương cũng thế: người anh lo, anh đặt ưu tiên tuyệt đối trong đời của anh là Dung. T́nh yêu của anh đối với vợ là một t́nh yêu tuyệt đối, không một mảy may sai trật, không dê dịch một ly.

 

        Tuy là người cực kỳ thành công trên đường đời, anh Cương sống một đời b́nh dị, không khua chiêng đánh trống. Ngược lại, anh âm thầm giúp đỡ bao nhiêu người, bao nhiêu hội đoàn anh có dịp tiếp xúc trong đời.  Mỗi lần cho tip cho những người phục vụ, tôi để ư anh rất tế nhị, giấu tiền vào tay anh rồi chuyển qua tay họ một cách thật kín đáo để cho người khác không thấy là anh cho họ tiền. Việc anh giúp những người khác, những hội đoàn cũng thế: anh giúp một cách thầm lặng, không muốn cho ai biết ḿnh là người ra tay giúp đỡ. Một con người nhún nhường, nhă nhặn đến thế là cùng!      

 

        Một cái hoa tự nó tỏa hương thơm, không cần mời mọc sẽ thu hút người khác đến. Tôi là một trong những người đă may mắn có dịp chứng kiến tận mắt cái hoa đầy hương thơm của anh Cương, một cái hoa mà khi chết, tôi ước ao bắt chước được chỉ một góc nhỏ của anh ấy là tôi đă măn nguyện lắm rồi.

 

-----------------------------------------------------------

 

        Khi anh Cương trong coma ở Taiwan, tôi có làm ba bài thơ và dịch một bài thơ khác của bà Mary Elizabeth Frye, xin copy lại:

 

Valentine’s day 2017

 

Taichung, Taiwan

 

tấm h́nh này bốn người đầy kỷ niệm,
chỉ chụp vào mới tuần trước ở đây:
xứ Taiwan, nơi tại đất nước này,
bao năm xưa anh bắt đầu khởi nghiệp.

 

bức ảnh này không phô bày chi tiết,
của một ngày đầy hạnh phúc yêu thương,
hoa muôn mầu muôn sắc tỏa hương thơm,
tràn vào ḷng nhân t́nh vương mơ mộng.

 

sáng hôm đó anh đầy niềm vui sống,
vui reo mừng giống tựa lũ trẻ con.
xông xáo khắp nơi, ngồi, đứng lon ton,
chụp h́nh hoa, mỹ nhân Dung “click”, “click”.

 

cả một hôm đầy tràn bao sinh khí,
của yêu thương, của ḥa hợp tâm đầu.
của những ngày du lịch khắp năm châu,
của nôn náo đợi chờ đi chuyến tiếp.

 

niềm vui ấy sống đời đời bất diệt,
nó sống hoài trong tâm khảm chúng ta.
hôm nay, ngày mai mốt, hay hôm qua,
bùng cháy măi trong ḷng ta, bất tận.

 

----------------------------------------------------------------------

3 giờ sáng ở Kaohsiung City, Taiwan

 

ảnh chụp lúc 3 giờ sáng từ pḥng tầng lầu thứ 43 của Hotel Grand Hi-Lai, Kaohsiung, Taiwan

 

3 giờ sáng ở Kaohsiung City, Taiwan.
đèn tỏa sáng nhưng ḷng tôi tăm tối,
thành phố ngủ say nhưng tôi thức trắng đêm.
khung cảnh yên b́nh nhưng tâm tôi dao động,
trời không mưa sao nước mắt tôi cứ tuôn trào?

 

3 giờ sáng ở Kaohsiung City, Taiwan.
mây không bay nhưng trong tôi sóng gió,
chẳng có ma sao tôi bủn rủn tay chân?
trời dịu mát sao toàn thân tôi tê tái?
mọi sự thanh b́nh, sao bấn loạn trong tôi?

 

3 giờ sáng ở Kaohsiung City, Taiwan.
xe qua lại nhưng tim tôi ngừng đập.
phố đầy nhà nhưng trí óc trống không.
đường yên lặng nhưng ḷng tôi gào thét,
thực tế đắng cay, tôi ao ước ở trong mơ.

 

3 giờ sáng ở Kaohsiung City, Taiwan.
anh hiền ḥa sao ông trời bất nhẫn?
anh yêu Dung sao Thượng Đế bắt chia ly?
anh thương người, sao trời không cho phép?
tôi ở đây, c̣n anh ở phương nào?

 

3 giờ sáng ở Kaohsiung City, Taiwan.

------------------------------------------------------------------

 

Sáng ở Hotel Grand Hi-Lai, Kaohsiung, Taiwan

 

ảnh chụp từ pḥng tầng lầu thứ 43 của Hotel Grand Hi-Lai, Kaohsiung, Taiwan

 

đêm đă qua, phố tràn đầy ánh sáng,
tôi ngồi đây, chờ thêm nữa một đêm,
chờ phố đường tấp nập với ánh đèn,
rồi sáng đến, tôi lên đường về Mỹ.

 

chiếc đồng hồ vẫn chạy đều âm ỉ,
kim đồng hồ nhích tiến tới không ngừng.
khi hai kim quay trọn được một ṿng, 
là một phút, một giờ vào dĩ văng.

 

chờ cho đến ngày mai vào ban sáng,
đến đúng giờ, tôi sẽ cất cánh bay.
c̣n chờ anh, tôi chờ mấy hôm nay,
biết khi nào tôi với anh hội ngộ?

 

khi thác nước sẽ ngừng cơn nước đổ?
khi ngày nào trái đất sẽ ngưng quay?
khi chim trời xếp cánh chẳng muốn bay?
khi biển cả cạn không c̣n giọt nước?

 

khi sông ng̣i quay ḿnh ḍng chảy ngược?
khi mặt trời bỏ ló dạng b́nh minh?
khi thế gian không có tử có sinh?
khi nhân loại không c̣n mang sự sống?

 

anh ra đi tạo một nguồn vắng trống,
cho những người ở lại rất thương anh.
bao nhiêu người quư mến, tạ ơn anh,
không gặp lại người nhân từ, bác ái.

 

----------------------------------------------------------------------

 

đừng đứng khóc tôi bên nấm mộ

(dịch từ bài thơ "Do not stand at my grave and weep"

của Mary Elizabeth Frye, viết vào năm 1932)

 

đừng đứng khóc tôi bên nấm mộ,
tôi không ngủ, không ở nơi đây.
tôi là ngh́n gió thổi tung bay,
tôi lóng lánh kim cương trong tuyết.

 

tôi chiếu nắng lúa mùa tuyệt diệu,
tôi là mưa lất phất mùa thu,
tôi là cơn gió thoảng vi vu,
nhấc bạn lên mỗi lần sáng sớm.

 

tôi là chim tung bay khắp hướng,
tôi là sao chiếu sáng trời đêm, 
đừng đứng bên cạnh mộ rỉ rên,
tôi không có đó. Tôi chưa chết.

------------------

Do not stand at my grave and weep

 

Do not stand at my grave and weep 
I am not there. I do not sleep. 
I am a thousand winds that blow. 
I am the diamond glints on snow. 
I am the sunlight on ripened grain. 
I am the gentle autumn rain. 
When you awaken in the morning's hush 
I am the swift uplifting rush 
Of quiet birds in circled flight. 
I am the soft stars that shine at night. 
Do not stand at my grave and cry; 
I am not there. I did not die.

(Mary Elizabeth Frye)

 

 

Nguyễn Tài Ngọc

21-February-2017