Sức khỏe là vàng

Nguyễn Tài Ngọc

http://saigonocean.com/trangNguyenTaiNgoc/trangNTN.htm

 

 

        Người Mỹ có câu "take for granted", có nghĩa là cái ǵ ḿnh có ḿnh không nghĩ, không quư nó. Sức khỏe là một trong những thứ trời ban thông thường chúng ta không thấy giá trị, chỉ trừ đến khi bị bệnh hay gần già vào nhà thương Từ Dũ, Chợ Rẫy, lệ thuộc vào bác sĩ điều trị bệnh t́nh th́ lúc ấy ḿnh mới thấy quư sức khỏe đến chừng nào.     

 

        Tôi cũng là một trong những người thuộc vào nhóm người khinh địch sức khỏe. Từ thuở nhỏ gánh nước -để có cơ hội cua em Tư gánh nước- cho đến lớn chạy đua đường trường mỗi ngày từ nhà đến cầu tiêu công cộng, tôi nghĩ sức khỏe của tôi thuộc loại bất khả chinh phục  invincible, không ngoại lực nào có thể ảnh hưởng đến thân h́nh anh Vọi của tôi. Tennis, bơi lội là hai môn thể thao tôi vẫn hoạt động từ thời đi học cho đến bây giờ. Chỉ đến khi màn đêm buông xuống th́ tôi mới lăn vào giường, chứ  trong ngày lúc nào tôi cũng phải t́m một cái ǵ dính líu đến chân tay để làm. V́ thế, tôi cứ mơ tưởng tôi là Lạc Long Quân dẫn năm mươi  con bơi qua sông SàiG̣n, hay là ca sĩ hát liên tục cho Paris By Night từ Tập số 1 đến Tập số 500 không ngừng nghỉ.

 

        Cho đến bây giờ bị đau gót chân trái th́ tôi mới thấy sức khỏe là vàng:

 

                        khỏe re mới thật là giầu,

                có vàng, có bạc chẳng giầu ai ơi.

 

                        vợ xinh, chồng dễ đau lưng,

                bảo tồn sức khỏe, ăn gừng với sâm.

 

                        cả hai sức khỏe phi thường,

                vợ chồng làm gẫy chân giường ban đêm.

 

                        lạy Trời, lạy Phật, lạy vua,

                cho tôi sức khỏe, tôi khua con ruồi.

 

        Cuối tuần nào tôi cũng đánh tennis với anh bạn láng giềng của tôi, nhưng khoảng ba tháng trước đây, bàn chân trái của tôi bắt đầu bị đau nhức. Nhưng đau th́ đau, một khi vào sân đánh banh th́ cái nết đánh chết cái đẹp, bậy, câu này lỗi thời, xin đính chính lại, cái đẹp đánh chết cái nết, cái chạy đánh chết cái đau, tâm trí tôi tập trung vào việc giao banh nên không nghĩ đến bàn chân đau. Sau khi đánh tennis xong, về nhà đi đứng th́ lúc bấy giờ tôi mới cảm thấy sự đau nhức, chân đi cà nhắc.

 

        Khập khiễng như thế độ bốn tuần th́ hai tháng trước đây, cường độ của sự đau nhức gia tăng đến nỗi tôi không thể nào chạy nên tôi đành nghỉ đánh tennis. Tuy là đi bộ có đau đớn, một ngày hai lần sáng tối tôi vẫn c̣n có thể tiếp tục dẫn chó đi bộ hằng ngày. Rồi th́ dần dần bàn chân đau cũng cản ngăn tôi dẫn chó đi bộ thường nhật. Lúc trước buổi tối trước khi đi ngủ nghe vợ nói: "Honey, come here!" là chỉ trong tích tắc tôi đă nằm cạnh bên vợ. Bây giờ v́ khập khiễng, một khi vợ gọi "Honey, come here!" là tôi lo t́m chuyến xe bus mấy giờ sớm khởi hành để nhanh chóng đến với người yêu trong mộng đang đợi chờ.

 

        Gót chân đau nhức vài đêm ngủ không được làm tôi khổ sở ước ao nếu  có sự lựa chọn, tôi sẵn sàng đổi hết tiền bạc, nhà cửa, xe cộ ... để chân tôi khỏi đau. Cái ǵ chứ đau đớn đến thân thể th́ tôi đă có kinh nghiệm hai lần khi c̣n trẻ. Cả hai lần tôi đều ước ao thà chết sướng hơn: một lần tôi bị đau răng, và một lần khi chạy loạn Tháng 4, 1975, ở trên xà-lan ngoài khơi Vũng Tầu mưa tầm tă, lạnh kinh khủng. Lần đầu tiên tôi hiểu nghĩa chữ "lạnh thấu xương".

 

        Năm 2014 tôi có đọc tin tức về cô Danielle Bradshaw, 15 tuổi, người Anh, là một lực sĩ tích cực sinh hoạt chạy đua. Năm 2010, cô quyết định cho cắt cụt chân phải v́ một bệnh tật làm cho chân ấy xụi lơ, không cử động được. Sau khi gắn lưỡi chân giả chế đặc biệt để chạy, cô có thể chạy như người có hai chân. Thế nhưng vài năm sau, cô khám phá là có một chân thật, một chân giả th́ khi chạy không cân bằng làm chân cô đau đớn. Đo đó, bây giờ cô muốn cắt luôn chân trái thật c̣n lại để cả hai chân là chân giả cho cô không bị nhức nhối, cô có thể chạy tranh  đua ở Thế Vận Hội cho Người Tật Nguyền.

 

 

 

                (nhạc trỗi lên..)

                v́ tôi là linh mục,

                có được một tín đồ,

                nhưng không là thánh thần,

                nên tín đồ đi hoang.

 

        Nếu là linh mục th́ tôi sẽ khẩn nài Chúa lo chữa cho bàn chân không c̣n đau nhức, chứ không vớ vẩn lo chuyện tín đồ đi hoang:

 

                v́ tôi là dân quèn,

                bác sĩ? không bao giờ!

                nên tôi cần truy cập,

                xem sách, bệnh ra sao.

 

        Cách đây hơn hai mươi năm tôi có mua một quyển sách y tế gia đ́nh, Family Health Book - Mayo Clinic.

 

 

        Thời đó không có Internet tham khảo như bây giờ, sách là nguồn duy nhất cung cấp kiến thức. Tôi không thích đi bác sĩ nên mỗi lần có... sự cố về sức khỏe là tôi tra cứu sách để biết bệnh t́nh ra sao, có cần đi nhà thương hay không. Dĩ nhiên là rất nhiều bệnh hiểm nghèo như ung thư, trúng gió, bệnh tương tư v́ người yêu bỏ..., sách không thể nào định bệnh, nhưng những bệnh thông thường khác th́ khi tra cứu, một người có thể biết khái niệm tổng quát bệnh t́nh như thế nào.

 

        Mười lăm năm về trước một ngày đẹp trời sáng thức dậy tôi khám phá bên hông bụng  đầy những vết loang lỗ như kiến cắn, tương tự như bị nổi mề đay, nhưng lạ là tôi không bị ngứa. Tôi lo lắng tàn đời du đăng nên nhanh nhẩu t́m sách Family Health Book đọc. Mở sách ra, t́m đến phần "Da" th́ tôi thấy ngay một tấm h́nh chụp da bụng một bệnh nhân không khác ǵ như  tôi. Đọc xong tôi mới biết đây là triệu chứng của một người bị stress cao độ, da bị những đốt nổi lỏm bơm như kiến cắn. Lúc bấy giờ tôi bán nhà cũ mua nhà mới, không biết có bán được nhà cũ hay không để lấy tiền trả vào nhà mới nên tinh thần tôi căng thẳng, tạo ra stress. Đọc sách mới biết là những đốm nổi như kiến cắn là do bị stress nên tôi ở nhà, khỏi đi bác sĩ.

 

        Lần này tôi xem sách t́m hiểu về bàn chân đau nhức th́ thấy có hai nguyên nhân, một là bị gout, và hai là bị plantar fasciitis (viên mạc gan bàn chân). Cả hai đều làm bàn chân nhức nhối, nhưng triệu chứng của gout là đau phần bàn chân ngay dưới ngón cái (số người bị gout thường là đàn ông 40 tuổi trở lên, nguyên nhân đa số là v́ ăn uống quá độ), trong khi tôi đau ở gót chân plantar fasciitis (viên mạc gan bàn chân).

 

        Ở ḷng bàn chân có một miếng gan nối xương gót chân và những ngón chân, và bệnh nhân đau ở gan chân nơi gót. Triệu chứng của plantar fasciitis (viên mạc gan bàn chân) là gót chân thường đau nhói khi sáng thức dậy bước chân xuống giường, hoặc là đứng lâu một chỗ.

 

        Tôi đau nhức nhối  ở gót chân, sáng trưa chiều tối, không chỉ có mỗi sáng thức dậy bước chân xuống giường nên sau khi t́m hiểu thêm về đau ở gót chân, th́ sách nói cơn đau có thể là v́ bone spur (lồi xương) ở gót chân. Bone spur là xương mọc lồi ra dọc theo khớp xương, và nguyên nhân bị bone spur -lồi xương ở gót chân- là có thể v́ chạy, mập quá mức, hay tuổi bắt đầu xế chiều.

 

        Tôi không mập gẫy cân. Già th́ đúng 100%. Chạy hay đi bộ th́ nhất định phạm tội. Do đó, theo sách Family Health Book, tôi nghĩ là tôi bị bone spur ở gót chân. Và cũng theo sách th́ chỉ người bị rất nặng, đau đớn nhức nhối hơn thất t́nh  th́ bác sĩ mới mổ, c̣n không th́ cứ để thông thường không cần trị, theo thời gian nó sẽ lành, bớt đau.  

 

        Theo lời chỉ dẫn, tôi ở nhà không đi bác sĩ với hy vọng là con tim sẽ vui trở lại, chân không c̣n đau nhức, tôi sẽ tiếp tục chạy nhẩy. Thế nhưng như ca sĩ Hùng Cường hát trong bài "Ṿng Hoa Yêu Thương" "Em ơi em ơi đừng mơ chuyện hăo huyền...", với bàn chân nhức nhối không ṃi thuyên giảm, tôi lấy hẹn đi bác sĩ.

 

        Tôi đă đề cập là bảo hiểm y tế của tôi là của County, chính phủ, v́ vợ tôi làm cho County. County nào to như New York, Los Angeles th́ c̣n đỡ, đằng này County Ventura bé tí teo nên nhà thương, văn pḥng, kỹ thuật..., cái ǵ cũng cổ lỗ sĩ. V́ thế tôi hơi shock khi ông bác sĩ biên cho tôi một tờ giấy, nói tôi cầm đến pḥng chụp quang tuyến ở dưới lầu để chụp X-ray bàn chân của tôi và chỉ trong ṿng mười phút họ đă chụp xong, hiệu quả nhanh chóng. Tôi trở lại văn pḥng bác sĩ để xem kết quả. Ông ta cho tôi xem ảnh X-ray gót chân của tôi, không khác ǵ tấm X-ray ở đây tôi lấy từ Wikipedia:  tôi bị bone spur, lồi xương ở gót chân.

 

 

        Giống như tôi đă đọc trong sách, ông bác sĩ nói với tôi về nhà ráng tịnh dưỡng bàn chân, sáng không nên lùa trâu ra đồng, tối nghỉ đạp lúa. Ông ta chỉ dẫn cho tôi vài động tác thể dục với hy vọng triệt thoái được đà tiến của quân Thanh, nỗi đau nhức nhối trở thành nỗi đau muộn màng. Và rồi ông viết cho tôi toa mua thuốc giảm đau.

 

        Tôi không thích uống thuốc, mà nếu có uống th́ tuổi tôi bây giờ chỉ cần uống thuốc ngừa thai nên tôi nói ông ta khỏi cần biên toa thuốc, v́ tôi sẽ không mua. Tôi nhức chân đă hai tháng, chẳng lẽ không có phương pháp trị liệu nào khác? Ông bác sĩ trả lời là tôi về nhà ...đợi thêm bốn tuần nữa. Nếu sau bốn tuần vẫn c̣n đau th́ lúc ấy sẽ chích Cortizone. Cortizone sẽ làm tôi bớt đau ngay lập tức, nhưng side effect, hậu quả gây ra có thể không tốt nên không chích vẫn tốt hơn.

 

        Viết bài này vài ngày sau khi đi khám bác sĩ, gót chân tôi vẫn đau nhức. Tất cả những hoạt động b́nh thường cần đi đứng chạy nhẩy của tôi như tennis, dạo bộ, đi chợ, đi shopping..., của tôi hoàn toàn bị gián đoạn hơn hai tháng rưỡi nay. Buổi sáng thức dậy, thời gian gót chân đau nhức nhất, chỉ cần 12 bước đến toilette mà tôi đă cảm thấy như lên đoạn đầu đài, hát bài "từng bước từng bước thầm, khi người yêu không đến, tuổi xuân buồn lặng câm, đi trong chiều  mưa hoang, đời biết ai thương ḿnh.."

 

        Một động tác thật đơn giản -đi bộ-.  ai làm cũng được, thế mà với tôi bây giờ là trần ai tróc vẩy. Chẳng những đau ở gót chân, mà v́ bàn chân đau tôi không đi đứng được b́nh thường, phải vẹo thân ḿnh sang bên này bên kia nên những bắp thịt, xương xẩu khác ở thân ḿnh cũng trở nên nhức nhối. Chỉ bị đau chân không đi đứng được như thế này làm bây giờ tôi mới nhận thấy sức khỏe là vàng.

 

        Tôi không muốn trở thành thương phế binh hát bài ngày trở về anh bước lê trên quăng đường đê  đến bên lũy tre nên vẫn cố gắng duy tŕ những hoạt động chân tay thường nhật ở nhà mà chân đau cách mấy vẫn không ảnh hưởng tôi được: lau chùi nhà cửa, hút bụi, giặt sấy quần áo, đổ rác, làm vườn, xem cháu, lau hồ bơi, tập tạ, rửa xe, bơi lội....

 

        Quên, những hoạt động trên chỉ làm cho tôi bớt chán nản, không suy nghĩ, không depressed, nhưng có một hoạt động nữa mà tôi vẫn làm được cho dù gót chân có đau nhức đến đâu. Khác với tất cả các hoạt động khác, hoạt động này cứ mỗi lần làm xong là tôi vui mừng hồ hởi vô biên, vô bờ bến, con tim lúc nào cũng vui trở lại.

 

        Tôi để cho quư vị đoán xem hoạt động đó là hoạt động ǵ. Nếu ai vẫn chưa nghĩ ra th́ tôi xin hé mở một tí cho dễ đoán.

 

        Nó chỉ xẩy ra khi màn đêm buông xuống.

 

Nguyễn Tài Ngọc

http://saigonocean.com/

August 2016

 

Tài liệu tham khảo:

http://www.dailymail.co.uk/health/article-2760568/Cut-healthy-leg-I-run-faster-Sporty-teenager-one-limb-amputated-medical-reasons-wants-OTHER-one-removed.html