Singapore

Nguyễn Tài Ngọc

http://www.saigonocean.com/trangNguyenTaiNgoc/vanNTN.htm

 

 

 

Chúng tôi lấy VietNam Airlines bay hai tiếng từ  SaiGon đi Singapore. Ông nào ở SaiGon bị vợ làm yêu sách không nấu phở cho ăn th́ đừng nhụt chí hay xuống nước: mua vé máy bay ra ngoại quốc vào business lounge  của phi trường Tân Sơn Nhất th́ chẳng những có phở, mà c̣n có chả gị, thịt kho tiêu, cá cơm khô, bún gạo xào chay..., bao nhiêu là món ăn Việt Nam.

Trong khi thức ăn Việt không chỗ nào chê ở business lounge, th́ trái lại tôi thật ngứa mắt khi thấy tiếng Việt Nam  viết luộm thuộm và dùng chữ sai lầm trên máy bay. Ngoài cửa của pḥng vệ sinh trên máy bay có một hàng chữ tiếng Anh: "Please lock door", nhắc nhở hành khách khóa cửa khi dùng. Hàng chữ này một đứa bé tiểu học chắc có lẽ cũng dễ dàng dịch ra tiếng Việt là "Xin khóa cửa", thế mà tôi lại thấy hàng chữ in gắn trên cửa: "Đề nghị chốt cửa" !

Không nói là dịch sai, làm thế nào mà "đề nghị" được? Đề nghị là một động tác khuyến khích, muốn làm hay không tùy ư. Đi toilette trên máy bay không có vấn đề đề nghị. Phải khóa cửa để người khác không lầm lẫn mở cửa để không những bị ngạt thở v́ mùi xú uế, mà c̣n bị mù mắt v́ nh́n một người khác trong trạng thái sexy bất đắc dĩ.

Chưa kể câu viết ngu xuẩn, nó lại không có lư lẽ văn phạm. Nói đúng phải là "Đề nghị khóa chốt cửa", thêm động từ "khóa" vào, chứ "đề nghị chốt cửa" chẳng có nghĩa quái ǵ cả.  

Dùng chữ ngắn gọn là điều kiện tiên quyết khi niêm yết thông tin. Ở trong ảnh dưới đây, để ư câu thứ nh́ viết đúng: "Nhiệt độ bên ngoài". Người ta không viết : "Nhiệt độ ở bên ngoài", v́ chữ "ở" thừa, không cần thiết. Ấy thế mà hàng chữ thứ ba lại viết luộm thuộm "Vận tốc của máy bay". Chữ "của" là thừa thăi. Viết "Vận tốc máy bay" là đủ, ai cũng hiểu, mà lại ngắn gọn trên màn ảnh.

Bức ảnh kế tiếp này, trong bốn hàng chữ, hàng chữ cuối cùng làm tôi...sôi máu:  

Thời gian bay c̣n lại: 0:41

Giờ địa phương tại điểm cất cánh: 5:00

Giờ địa phương tại điểm đến: 9:00

Thời gian hạ cánh dự kiến*:   9:41  

*Câu thứ tư, trước 1975 ít người dùng chữ dự kiến nên nếu ai không hiểu, tôi xin nói lại tóm tắt là giờ hạ cánh phỏng định (Estimated time of arrival). Nghĩa của chữ dự kiến là:  Dự: trước khi xẩy ra. Kiến: thấy).

Tôi để ư nhiều tờ báo Việt Nam dùng chữ "thời gian" theo nghĩa "mốc giờ", như cách dùng ở đây. Điều này sai hoàn toàn. Thời gian là một khoảng cách thời giờ, không phải là mốc giờ. Tôi tra từ điển tiếng Việt sau 1975 (Từ Điển Tiếng Việt, 1994, Nhà Xuất Bản Khoa Học Hà Nội, Trung Tâm Từ Điển Học, Hà Nội, và Từ Điển Tiếng Việt của VietFlex, Nhà Xuất Bản Đà Nẵng, 2009) th́ cả hai đều định nghĩa chữ "thời gian" theo tôi hiểu trước 1975, có nghĩa là không phải là mốc giờ, mà là một khoảng cách thời giờ:

thời gian:  1. H́nh thức tồn tại cơ bản của vật chất (cùng với không gian), trong đó vật chất vận động và phát triển liên tục không ngừng. Thí dụ: thời gian và không gian đều là vô tận.

2. Khoảng thời gian nhất định xét về mặt dài ngắn, nhanh chậm của nó. Thí dụ: Đi lại mất nhiều thời gian. Thời gian qua rất nhanh. Trong thời gian gần đây. Thời gian ủng hộ chúng ta.

3. Khoảng thời gian trong đó diễn ra sự việc từ đầu cho đến cuối. Thí dụ: Trong suốt thời gian hội nghị. Gặp lại sau thời gian xa cách. 

Như thế, hàng chữ cuối cùng, dùng tiếng Việt đúng th́ phải viết là : "Giờ hạ cánh dự kiến" (Estimated time of arrival), thay v́ là "Thời gian hạ cánh dự kiến".

Điều oái ăm không hiểu được ở đây là cùng trên một màn ảnh, hai hàng chữ trên người dịch dùng chữ giờ đúng, không dùng chữ thời gian:  "Giờ địa phương tại điểm cất cánh: 5:00, Giờ địa phương tại điểm đến: 9:00".

Hăng máy bay Việt Nam mà lại không viết tiếng Việt đúng th́ quả là một sự huyền bí của tạo hóa.

Singapore là nước duy nhất trên thế giới vừa là đảo, vừa chỉ là một thành phố. Có vài quốc gia chỉ có một thành phố như Monaco, Vatican..., nhưng những nước này ở trên đất liền. Diện tích Singapore chỉ là 719 km2 (278 square miles), nhỏ bằng 1/3 Thành phố Hồ Chí Minh - 2,095 km2 (809 square miles), và chỉ hơn 1/2 thành phố Los Angeles - 1,302 km2 (500 square miles).

Singapore bị Anh đô hộ bắt đầu từ năm 1819, bị Nhật chiếm đóng năm 1942-1945, rồi lại là thuộc địa Anh, và cuối cùng độc lập năm 1965.

 

Singapore có 5.4 triệu dân, với 74.2% là người Hoa, 13.3% là người Mă-Lai, và 9.2% là người Ấn Độ. Ngôn ngữ chính là tiếng Anh, nhưng tất cả những dân có gốc là nước khác như Tầu, Mă-Lai và Ấn Độ đều phải thi đậu ở trường học viết và nói ngôn ngữ nguyên thủy của ḿnh.

Vào đầu thập niên 1800 trước khi Anh đô hộ Singapore, dân số Singapore chỉ có 1000 người. Người Anh đến mở đồn điền cao su nên chẳng mấy chốc dân Hoa di dân đến làm việc, nâng tổng số dân Singapore vào năm 1860 lên đến 80,000 người, hầu hết là người Hoa.

Tôi phải thú thật là cho dù tôi đă có đọc sách, tin tức, biết chút ít về sự tân tiến, tôi hoàn toàn kinh ngạc về nền văn minh của xứ này khi đặt chân đến Singapore. Tất cả mọi nơi đều sạch sẽ, ngăn nắp. Từ phi trường đồ sộ đến xe cộ mới mẻ,

đến công tŕnh kiến trúc Marina Bay Sands, đến downtown đầy nhà chọc trời cao ốc mỗi building một kiểu vẽ khác lạ giống như Tokyo,

tất cả có lẽ  nhờ công khó của một người đă có viễn tượng lănh đạo cho xứ sở của ḿnh: Lư Quang Diệu (Lee Kuan Yew).

Lư Quang Diệu sinh năm 1923 ở Singapore, mất vào năm ngoái 2015, là Thủ Tướng đầu tiên của Singapore từ năm 1965- 1990. Khi lên chức Thủ Tướng, Singapore là một nước nhỏ bé, nghèo nàn, ít tài nguyên, đất đai śnh lầy ruồi muỗi. Thế nhưng chỉ cần một thế hệ mà Lư Quang Diệu đă biến Singapore từ vùng Đệ Tam Thế Giới trở thành Đệ Nhất Quốc Gia.

Cùng theo sự chuyển ḿnh biến chuyển dân chúng đến đà thịnh vượng, Lư Quang Diệu cũng diệt được một con bọ xấu nằm trong xương thịt của tất cả dân chúng Á Châu, trừ khử biến mất khỏi Singapore: tham nhũng.

Singapore có nhiều luật gay gắt một du khách có thể không để ư:

- Say rượu lái xe h́nh phạt nặng nhất lên đến 10 năm tù ở.

- Đàn ông không được hôn nhau nơi công cộng.

- Không bấm nút xoáy nước bồn toilette ở một toilette công cộng sau khi dùng, h́nh phạt là $500 Singapore dollars.

- Cấm khạc nhổ nơi công cộng. Rất nhiều nơi công cộng cấm hút thuốc. 

- Du khách không được phép mang chewing gum vào Singapore, theo một đạo luật ban hành vào năm 1992 cấm xuất cảng và nhập cảng chewing gum. Lư do? Vào năm 1987 khi hệ thống xe điện Mass Rapid Transit hoàn thành với phí tổn 5 tỷ dollars, vài hành khách tinh nghịch dùng chewing gum nhai rồi dán lên những "sensor" làm cửa xe điện không đóng lại được. V́ thế Singapore ban luật cấm nhập cảng chewing gum. Dân chúng hiện thời chỉ có thể mua gum y tế giúp lợi cho răng lợi, nhưng phải có toa bác sĩ. Nhổ chewing gum ngoài phố nếu bị bắt, h́nh phạt là $700 Singapore dollars.

Một trong những h́nh phạt của Singapore là quất roi vào mông (cởi quần), trừ khi là phụ nữ hay là đàn ông trên 50 tuổi.

Việc đánh roi này có một lần đă làm bang giao giữa Mỹ và Singapore căng thẳng. Năm 1994, một cậu thanh niên Mỹ trẻ tuổi tên Michael Fay bị kết tội ăn cắp cờ và bảng hiệu, vẽ sơn trên xe hơi, ṭa xử phạt bốn tháng tù ở, $2,214 dollars tiền phạt, và bị quất 6 roi. 24 Thượng Nghị Sĩ Mỹ kư tên xin Singapore khoan hồng việc đánh roi. Tổng Thống Clinton nói h́nh phạt này quá khủng khiếp và cũng làm áp lực cho Singapore bỏ h́nh phạt quất roi.

Singapore nói v́ nể địa vị Tổng Thống Mỹ nên giảm bản án quất roi từ 6 xuống c̣n 4. Ngày 5 May 1994, Michael bị quất bốn roi và tống giam cho đến 83 ngày sau được thả tù ra sớm v́ hạnh kiểm tốt.

Một trong những lư do tôi thích Singapore là v́ thành phố quá nhỏ nên đi taxi rất rẻ, như ở SàiG̣n. Mỗi cuốc xe chỉ tốn 8 đến 15 đồng Singapore dollars là cao lắm (1 US dollar = 1.44 Singapore dollar) . V́ là thuộc địa của Anh Quốc, nên Singapore lái xe bên tay trái, vô-lăng bên phải, như Úc và Thái Lan. Trên thế giới chỉ có 1/3 quốc gia lái xe bên trái như Anh, 2/3 lái xe bên phải.

Lư do Anh lái xe bên trái là v́ ngày xưa thời đánh kiếm, v́ mọi người thuận tay phải nên mang kiếm bên trái. Để cho hai người đi ngược chiều kiếm không đụng vào nhau, và để pḥng ngừa người đối diện đi ngược chiều tấn công, tay phải ḿnh rút gươm phản kháng cho dễ, người ta đi bên trái. Nó trở thành một cái lệ nên vào năm 1773 khi quy định luật đi đường, Anh Quốc ấn định hẳn ḥi ngựa, xe ngựa, xe lôi kéo hàng hóa ra chợ bán ..., phải đi bên tay trái.

Trong khi ở Mỹ, lư do xe cộ đi bên phải v́ khi người ta sáng chế xe wagon do hai hàng ngựa kéo, người lái wagon phải ngồi bên trái để thuận tay phải dùng roi đánh con ngựa bên phải để điều khiển nó. V́ tài xế ngồi bên trái của chiếc wagon, khi qua mặt một wagon khác, phải đi qua hướng bên trái xe trước, phía giữa đường, để thấy rơ đường đi. V́ thế khi xe được phát minh, bên Mỹ chạy xe bên phải.

Nhà cửa ở Singapore hầu hết là chúng cư cao ốc do chính phủ xây và bán lại cho dân. 80% dân Singapore ở chúng cư, và 95%  họ là chủ nhà, lease 99 năm từ chính phủ. Giống như đường xá Singapore không rác rưới, ngăn nắp, chúng cư cũng thế, sạch sẽ, giữ ǵn rất kỹ. Nhiều căn hộ sơn vẽ rất đẹp như sau đây: 

 

Resorts World Sentosa: cách trung tâm thành phố độ 15 phút lái xe, nằm trên đảo Sentosa. Nơi này rộng mênh mông, 120 mẫu, đủ thứ hầm bà lằng cho dân giải trí: casino, 7 khách sạn, Universal Studios, shopping, Trick Eye Museum, Adventure Cove Water Park, S.E.A Aquarium, to nhất thế giới. Phí tổn xây cất là 4.93 tỷ US dollars, là building đắt thứ năm trên thế giới.

Du khách ngoại quốc đem passport được vào casino miễn phí, trong khi dân Singapore phải trả lệ phí 100 Singapore dollars/ một lần vào, hay 2,000 Singapore dollars/ một năm.

 

 

Marina Bay Sands: là một casino/ hotel do Las Vegas Sands USA  làm chủ  (chủ nhân là Sheldon Adelson). Với kinh phí 8 tỷ US dollars, nó là building xây cất tốn kém đắt thứ ba, và là  casino/ hotel xây cất đắt nhất thế giới.

Marina Bay Sands cao 57 tầng với 2,567 pḥng. Tầng trên cùng có một hồ bơi infinity dài 150 thước. Chỉ có khách khách sạn mới được vào hồ bơi, tôi không ở đây nên không được vào. Tầng trên cùng cũng có Sky Park lên uống nước chụp h́nh Singapore về đêm th́ hết sẩy, nhưng tôi  mặc quần short nên họ không cho lên xem. Thôi đành hẹn lại kiếp sau xem cả hai vậy.

nguồn: http://www.worldfortravel.com/wp-content/uploads/2012/09/Marina-Bay-Sands.jpg

nguồn: http://stunningplaces.net/wp-content/uploads/2014/07/2-The-infinity-pool-at-the-Marina-Bay-Sands-Hotel-in-Singapore-has-breathtaking-views-of-the-city.-Photo-by-luca.sartoni-Flickr.jpg

 

Food Republic, Vivo City (1 Harbour Front Walk, Vivo City #3, Singapore 098585): Food Republic là một chuỗi restaurant, chủ chính ở Singapore với chi nhánh khắp nơi: Mă-Lai, Hong Kong, Thái Lan. Taiwan, Beijing.

Họ thiết kế nhiều chỗ ngồi trông có vẻ vào thời xa xưa, với hàng quán như là những xe đẩy bán dạo, trông khác thường và lạ mắt.    

 

Gardens by the Bay - South and East: là một công viên thiên nhiên với mục đích biến dạng Singapore đă là một "garden city" thành một "city in a garden". Giống như Marina Bay Sands, cả hai dự án này đều được chính phủ Singapore mở tranh tài quốc tế để tuyển lựa thiết kế nào vẽ đẹp nhất.

Riêng dự án vẽ Gardens by the Bay có hơn 170 công-ty từ 24 quốc gia tham dự, với một hăng kiến trúc Anh Quốc thắng giải.    

 

Merlion Park : nơi đặt tượng sư tử biển - biểu tượng của đất nước Singapore.

5:30 sáng ngày thứ nh́ ở Singapore, tôi lấy taxi đến đây đợi trời hừng sáng để chụp h́nh. Tôi phải đợi 45 phút mới đúng thời điểm, thế nhưng thời gian chờ đợi là những giây phút yên tĩnh, thoải mái để ngắm xem không một nơi nào có cảnh trí như thế này. Ngoại trừ thỉnh thoảng có những người chạy bộ sáng sớm trong đêm tối, chung quanh không có ai ngoài tôi và nước biển của Vịnh Marina Bay.

Trước mặt tôi là Marina Bay Sands và Singapore Flyer, ṿng tṛn quay Ferris Wheel từng là to nhất thế  giới từ năm 2008, cho đến năm 2014, nó trở thành to thứ nh́ sau ṿng quay High Roller của Las Vegas.

Bên phải của tôi là downtown, cao ốc khu tài chính Raffles District.

Bên trái là thêm nhiều building và cầu Esplanade Dr.

 

Từ Merlion Park đến hotel Grand Hyatt nơi tôi ở chỉ có 6 cây số.

Tôi đă định bụng đi bộ về, thế nhưng đi chỉ có 15 phút mồ hôi tôi đă chẩy ra như tắm: Singapore rất nóng v́ nằm gần đường xích đạo. Tôi đành phải gọi taxi chở về khách sạn, thật là tiếc v́ ở đây rất an ninh, tôi thích đi dạo để chụp h́nh và ngắm quang cảnh.

Tiêu khiển hai đêm không thể nào xem hết cảnh trí ở Singapore, nhiều nơi tôi chỉ xem thoáng qua, và c̣n nhiều chỗ tôi chưa đi. Thôi, thà là tiếc nuối để tôi c̣n nuôi mộng mơ một ngày nào đó sẽ trở lại, như Tướng Douglas MacArthur của Mỹ khi bị Nhật đuổi chạy khỏi Philippines, thề rằng "I shall return".

Công-ty nghiên cứu về tài chính WealthInsight ở London tiên đoán Singapore sẽ qua mặt Thụy Sĩ, trở thành nơi khắp các cá nhân, hăng xưởng từ khắp quốc gia gửi tiền vào  Singapore, nhiều nhất thế giới. Gần đây số trương mục di chuyển từ Thụy Sĩ sang Singapore càng ngày càng nhiều. Lư do? Hoa Kỳ áp lực Thụy Sĩ công bố các ngân khoản tiền dấu giếm từ Mỹ gửi, Singapore cố ư giảm thuế trên tiền từ ngoại quốc gửi vào, và t́nh h́nh chính trị của Singapore vững vàng trung lập như Thụy Sĩ.

Đây là lư do mà trong số 5.4 triệu dân ở Singapore, 1.6 triệu người là ngoại quốc xin vào làm việc ở Singapore với giấy phép, và GDP - PPP của mỗi đầu người/ một năm của Singapore đứng thứ ba trên thế giới, $83,000 dollars, hơn xa Hoa Kỳ chỉ có $54,370 dollars.

Chỉ với 5.4 triệu dân, Singapore bỏ xa các nước một tỷ dân như Ấn Độ, Trung Quốc, thậm chí 319 triệu dân như Hoa Kỳ về tiền GDP -PPP hàng năm của mỗi đầu người.

Chỉ với 5.4 triệu dân, ở SEA Games 2015, Singapore về giải nhất với tổng cộng 259 huy chương, hơn cả Thái Lan với 67 triệu dân, lănh 247 huy chương, và hơn cả Việt Nam với 90 triệu dân, lănh 186 huy chương.

Ngồi trên máy bay bay trở lại SàiG̣n, tôi thấy lo lắng, bồi hồi, âu sầu, khoắc khoải, nao núng, chột dạ, buồn tủi, xấu hổ, khi so sánh Việt Nam với Singapore, không biết đến niên kỷ thứ mấy chục hay mấy trăm th́ Việt Nam ḿnh mới bắt kịp cái quốc gia bé tí nị này?

Kỳ tới: Kết cục, SàiG̣n

Nguyễn Tài Ngọc

January 2016

http://www.saigonocean.com

 

Tài liệu tham khảo:   

https://www.seagames2015.com/news/news-articles/2015/6/thailand-tops-28th-sea-games-medal-tally

https://en.wikipedia.org/wiki/Immigration_to_Singapore

https://en.wikipedia.org/wiki/Singapore

http://app.singapore.sg/society/our-people/ethnic-composition

http://davidhousefoundation.org/michael-fay/

https://en.wikipedia.org/wiki/Chewing_gum_ban_in_Singapore

https://xpat.life/singapore/laws

https://en.wikipedia.org/wiki/Gardens_by_the_Bay

https://en.wikipedia.org/wiki/Public_housing_in_Singapore

http://www.cnbc.com/id/100659977