Giá xăng xuống dốc

Nguyễn Tài Ngọc

http://saigonocean.com/trangNguyenTaiNgoc/trangNTN.htm

Cho dù trên thế giới có nhiều diễn biến nghiêm trọng xẩy ra như nội chiến đẫm máu xẩy ra ở Syria hay động đất vừa mới xẩy ra ở vùng làm rượu Napa County ở Bắc California, vợ tôi cũng như các phụ nữ không bao giờ để ý, ngoại trừ hai việc này : khi giá ví xách tay Chanel hay Louis Vuitton giảm 20%, và khi xăng càng ngày càng xuống giá.

Ba năm trước đây, 2011, ở California nơi xăng đắt nhất trong lục địa Mỹ, giá xăng không có chì unleaded (octane 89) lên cao đến $4.67/gallon ($1.23/ lít). Năm ngoái có tháng lên đến $4.25/gallon ($1.12/lít); thế mà chỉ mới hôm qua tôi đi đổ xăng, giá xuống còn $2.85/gallon ($.75/lít), rẻ hơn cả Việt Nam 21,300 đồng - $1 US dollar/lít.

Sau khi giá xăng nhẩy vọt lên điểm cao nhất năm nay vào ngày 19-Tháng 6-2014 với giá $115.71 dollars mỗi barrel (barrel là thùng phi chứa 159 lít), giá xuống dốc còn $100/barrel vào tháng 8, $95.89/barrel vào tháng 9, $82,60/barrel vào ngày 16 Tháng-10, và hiện giờ chỉ còn $66.15/barrel vào ngày 28-Tháng 11.

Xăng như hột xoàn, giá lên xuống vì mỗi một lý do duy nhất là sự cung cầu. Trong khi sự cần thiết của hột xoàn mỗi năm càng lên cao giá không bao giờ xuống vì "fear factor - nỗi sợ hãi" của đàn ông lo ngại nếu không mua nhẫn carat to bằng hột xí mụi thì bồ sẽ bỏ mình theo anh khác, xăng thì trái lại, giá lên xuống tùy theo nhu cầu dùng của thế giới.

Bắt đầu từ tháng 6 năm nay, số lượng dầu thế giới dùng mỗi ngày mỗi giảm vì nhiều lý do:

1. Hoa Kỳ gia tăng sản xuất dầu, và đồng thời giảm tiêu thụ: Số lượng xe hơi chạy bằng điện/xăng hay toàn bằng điện ngày càng lên cao. Thay vì chỉ dùng dầu hỏa hay khí đốt, nhiều năng lực mới được khai thác như gió hay năng lượng mặt trời. Gần đây nhất, kỹ thuật khai thác dầu hỏa và hơi gas theo lối khoan chiều ngang dưới lòng đất rồi dùng cát, nước, chất hóa học hòa lẫn, bắn cho bể đá có mang dầu và hơi gas đốt (tiếng Anh gọi là oil shale) rất sâu dưới lòng đất để dầu và hơi gas đốt bị kích động bung ra phun lên trên càng ngày càng mở mang ở Hoa Kỳ. Phương pháp khoan dầu này là oil fracking. Họ khoan từ trên xuống như khoan dầu, nhưng khoan thật sâu để đụng đến đá có chứa chất dầu & hơi đốt shale oil rồi từ đó, bắt đầu khoan theo chiều ngang và dùng nước, cát, chất hóa học bắn bể nó. Hoa Kỳ dùng khí đốt và dầu khai thác từ oil fracking thay thế dầu thô nhập cảng. Năm ngoái số dầu khai thác từ oil fracking phá kỷ lục, 8.97 triệu barrel/ một ngày. Oil fracking gây nhiều tranh cãi trong dư luận vì chất hóa học hòa tan trong nước dùng để bắn đá ngấm vào lòng đất, có thể gây ô nhiễm môi trường.

Hình sau đây từ trang web http://www.dontfractureillinois.net/wp-content/uploads/2012/10/hydraulioc-fracturing-chart.gif giải thích phương pháp khai thác dầu oil fracking:

Đá shale oil. Nguồn: http://www.southampton.ac.uk/~imw/jpg/fireclo.jpg

2. Ngành kỹ nghệ của Âu Châu giảm thiểu: số lượng đặt hàng của Âu Châu bị giảm 5.7% so với năm ngoái.

3. Trung Quốc: số lượng dầu nhập cảng giảm thiểu vì kinh tế suy chậm và Trung Quốc gia tăng sản xuất dầu nội địa.

4. Số lượng sản xuất của các quốc gia OPEC không bị thuyên giảm dù rằng đã có mối e ngại sẽ bị ảnh hưởng của chiến tranh.

Khi số cung nhiều hơn số cầu, để tránh tình trạng bán tháo, việc đơn giản nhất là giảm thiểu số cung cho bằng số cầu. Đó là việc OPEC thường làm khi nhu cầu đòi hỏi dầu hỏa của thế giới bị suy giảm, 12 quốc gia hội viên họp nhau và đồng ý quyết định giảm số lượng sản xuất dầu hỏa. Thế nhưng lần này vào đầu tháng 10, là quốc gia sản xuất dầu hỏa nhiều nhất thế giới, Saudi Arabia quyết định không giảm số lượng sản xuất nhưng cắt giá dầu, bán rẻ (người ta phỏng đoán Hoa Kỳ bắt đầu từ năm nay sẽ thay thế Saudi Arabia là quốc gia sản xuất dầu thô nhiều nhất thế giới). Lý do này làm giá xăng toàn khắp thế giới hiện giờ tụt xuống đến một mức rẻ chưa từng thấy trong nhiều năm gần đây (ở California còn $2.80/gallon ($.75/lít) ).

Saudi Arabia giảm giá dầu hỏa vì thấy mối nguy hại lối khoan dầu oil fracking của Mỹ sẽ làm giảm lợi tức bán dầu của mình. Nếu để oil fracking tiếp tục khai thác thì giá vốn sẽ càng ngày càng rẻ, phá giá dầu hỏa (oil fracking hiện thời chỉ có lời khi dầu hỏa bán trên giá $80 dollars/ barrel). Vì thế, Saudi Arabia hạ giá dầu hỏa -bây giờ xuống còn $66.15/barrel-, với hy vọng ngành kỹ nghệ oil fracking của Mỹ không thể hấp thụ lỗ lã, phải đóng cửa, khi dầu hỏa bán với giá thấp hơn giá vốn để khai thác dầu theo kiểu oil fracking.

Một khi kỹ nghệ oil fracking đóng cửa, số lượng dầu hỏa sản xuất bị giảm đi, và khi số cung ít hơn số cầu, giá dầu hỏa sẽ nhẩy vọt trở lại.

Không ai đoán được giá xăng xuống thấp như thế này sẽ giữ được bao lâu vì việc Saudi Arabia xuống giá dầu hỏa như đánh poker giữa Saudi Arabia và ngành kỹ nghệ khai thác dầu oil fracking của Mỹ, bên nào sẽ đầu hàng bỏ bài trước.

Trong hiện tại, dầu hỏa đang xuống giá đang làm cho những nơi này xiểng niểng:

1. Ngành khai thác dầu hỏa oil fracking của Mỹ, ảnh hưởng nhất vào hai tiểu bang khai thác nó: Texas và North Dakota.

2. Nga : Dầu hỏa chỉ là một trong nhiều nguồn lợi tức Mỹ thu vào, thí dụ ngoài xăng ra, Mỹ còn có lợi tức bán...Pizza Hut , KFC, Starbucks ở SàiGòn, thành thử ra nếu không bán dầu hỏa, Mỹ sẽ không bị lung lay (Mỹ là quốc gia xuất cảng dầu lọc nhiều nhất thế giới với 15 triệu barrels/ 1 ngày, thứ nhì là Trung Quốc với 9.3 triệu barrels/ 1 ngày). Trái lại, dầu hỏa mang vào 50% ngân quỹ quốc gia của Nga. Người ta tiên đoán nếu giá dầu hỏa bán thấp như thế này chỉ cần nửa năm liên tiếp nữa, Vladimir Putin sẽ xón đái ra quần, không còn đồng bạc cắc nào mà đem quân xâm lấn nước người như Ukraine mới đây.

Bảng sau đây cột thứ nhất là tên quốc gia, cột thứ nhì là số lượng thùng phi (barrel) dầu thô sản xuất mỗi ngày, và cột thứ ba là số lượng thùng phi dầu quốc gia đó tiêu thụ mỗi ngày (Số lượng dầu Mỹ dùng mỗi ngày gần bằng 1/4 tổng số lượng của cả thế giới tiêu thụ):

1. Saudi Arabia 11,725,580 2,817,000

2. Hoa Kỳ 11,118,690 18,840,000

3. Nga 10,396,970 3,196,000

4. Trung Quốc 4,372,000 9,790,000

5. Canada 3,856,000 2,259,000

6. Iran 3,518,000 1,709,000

7. Iraq 3,400,000 818,000

8. United Arab Emirates 3,087,000 572,100

9. Venezuela 3,023,000 780,000

10. Mexico 2,934,000 2,133,000

36. Viet Nam 300,600 390,000

----------------------

Vào năm 2008 khi xăng lên giá gần $5 dollars / 1 gallon, tôi có làm bài thơ này, xin copy lại đọc cho vui:

tình buồn xăng cao

hôm qua xăng có bốn đồng,

sáng nay thức dậy, năm đồng/gallon.

xăng ơi xăng có biết không?

vì xăng mà đã đi đoong cuộc tình:

tôi quen biết một cô xinh,

nhà nàng ở tận đầu đình, khá xa.

hai người chẳng quản đường xa,

người này thay lái đến nhà người kia.

ở chơi từ sáng đến khuya,

hàn huyên tâm sự, phân chia vui buồn.

tưởng rằng bánh đã lên khuôn,

ai ngờ xăng cứ buồn buồn tăng chơi.

tháng rồi nàng nói với tôi:

“em nghèo, không đủ mua xôi, túng tiền.”

“xăng giờ đắt đỏ như điên,”

“nên em thót dạ xin phiền đến anh:”

“thay vì em đến nhà anh,”

“chiều em, anh lái xe rành, đến em?”

tim tôi bật sáng bóng đèn:

“xăng giờ đắt lắm, ối mèn đét ơi!”

“em không chịu lái thì thôi,”

“tình mình đành phải xa rời, goodbye”.

tuy rằng nói thật là oai,

tôi buồn mất ngủ mười hai ngày liền:

dứt tình xăng nhớt oan khiên,

nàng bèn đoạn tuyệt, chẳng nhìn đến tôi.

bây giờ tôi có kêu trời,

cuộc tình đã mất, xa vời người yêu.

giận đời, tôi muốn tự thiêu,

tẩm xăng đốt cháy tiêu diêu mạng mình,

thế nhưng dù có bất bình,

giá xăng quá đắt, tôi đình mua xăng.

phen này quyết sống nhăn răng,

không cho Xeo-đít* lợi năm đô tiền.

* Nước Ả-Rập Saudi Arabia

Nguyễn Tài Ngọc

http://www.saigonocean.com/index.php/en/

December 2014

Tài liệu tham khảo:

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_oil_production

http://en.wikipedia.org/wiki/Hydraulic_fracturing

http://www.propublica.org/special/hydraulic-fracturing-national

http://www.eia.gov/countries/index.cfm?view=consumption

http://www.bloomberg.com/news/2014-10-29/why-oil-prices-went-down-so-far-so-fast.html

http://www.foxnews.com/world/2014/11/29/opec-keeps-oil-output-steady-despite-falling-prices/