Chận đứng tin vịt cồ về
mưa át-xít
Chúng ta sống
ở thế kỷ hiện đại Internet nên tin tức
chuyền nhau bằng email đi nhanh như xao xẹt, không
chậm rù như ngày xưa đi rất chậm. Vũ nữ
Cẩm Nhung bị tạt át-xít lúc mẹ tôi 18 tuổi mà đến khi
sinh ra đời tôi mới biết. Tôi mất dịp lấy
ba cô bồ đầu tiên làm vợ v́ thư gửi đi chậm hơn
con tầu hỏa Thống Nhất. Tôi gửi thư xin
cưới khi các cô ấy c̣n độc thân thế mà cô nào
cô nấy cũng đi lấy chồng, có hai, ba con rồi
thư xin cưới của tôi mới được
bưu điện giao đến.
Ngược
lại, bây giờ ai ở dưới vùng Nam California này hôm
nào nhận được email báo tin chợ Thuận Phát
bán hột vịt lộn rẻ, bảo đảm khi ra chợ
t́m mua sẽ không c̣n một hột v́ thiên hạ đă mua hết.
Không những mua hột vịt lộn thôi, họ
c̣n mua sale cả con vịt luôn, gây khan hiếm trầm trọng
trong thị trường nhậu nhẹt v́ không có vịt
đẻ hột vịt lộn cho siêu thị bán trong
năm năm sắp tới.
Cùng với
vận tốc nhanh chóng chuyển tiếp, phần lớn chúng
ta không kiểm chứng tin đúng hay sai mà đă vội hồ
hởi quyết định tin hay, gửi cho bạn bè v́ họ
cũng nên biết. Thế giới hiện
đại bỗng chốc trở thành hại điện.
Trường
hợp riêng tôi, những tin quan trọng phần lớn tôi đă
đọc trong báo hàng ngày hay
hàng tuần nên tôi không để
ư đến những email tin “phải biết” v́ biết rằng
có rất nhiều tin bịa đặt. Hơn nữa, tôi
thường méo mó nghề nghiệp: bài nào tôi đọc một
vài hàng, phát hiện câu văn lủng củng là tôi xóa ngay
không đọc tiếp.
Chỉ
trong ṿng hai hôm nay tôi đă nhận ba lần email một tin
vịt cồ liên quan đến mưa át-xít từ ḷ nguyên tử
Fukushima sau trận động đất. Nhất
quá tam. Ba lần th́ hơi quá, phải chận
đứng tin vịt cồ này nên tôi muốn phân tích email
đó cho tỏ tường. Đây là nguyên văn:
“Nhà máy
điện hạt nhân ở Fukumi, Nhật Bản đă
phát nổ ngày hôm nay lúc 4:30 AM. Nếu trời
mưa vào ngày mai hoặc những ngày sau này, th́ không đi ra
ngoài.
Nếu bạn
đang ở bên ngoài, hăy chắc chắn rằng bạn
đă được bảo vệ khỏi mưa (Phải
t́m nơi tránh mưa). V́ đó là mưa axit.
Đừng để nó chạm vào bạn.
Bạn có thể bị đốt cháy da, mái tóc của bạn
bị mất hoặc bị ung thư.
Điều này áp dụng cho tất cả các nước
châu Á. Hăy cố gắng để vượt qua khó khăn
này, giữ an toàn và nhắc nhở tất
cả mọi người bạn biết.”
Trước
nhất , tôi muốn phân tích cách hành
văn của tin này. Giống như một email tôi nhận
rất nhiều lần một vài tháng trước đây
liệt kê mười cô minh tinh Việt Nam với ṿng ngực
số 1 ố-là-la đă làm cho máu tôi sôi bùng bục và tỉnh
ngủ, cách hành văn của email này cũng làm tôi sôi máu. Nhưng
thay v́ như email mười cô minh tinh hấp dẫn kia cứ gửi cho nhau càng nhiều càng tốt,
email này cần phải x́-tốp:
Nhà máy điện hạt nhân ở Fukumi, Nhật Bản
đă phát nổ ngày hôm nay lúc 4:30 AM. Nếu
trời mưa vào ngày mai hoặc những ngày sau này, th́ không
đi ra ngoài: Câu sau viết không xuông tai. Sao không viết : “Nếu ngày mai hay những hôm
sau đó trời mưa th́
không nên đi ra ngoài”? Tại sao có dấu
phẩy trước chữ “th́”? Một
câu có chữ “Nếu…th́...”
th́ không nên có dấu phẩy ngắt câu. Thí dụ (ông
chồng nói với vợ) : “Nếu em cho anh vợ bé th́ anh sẽ
mua cho em một chiếc nhẫn hột xoàn 10 ly”. Để ư là không có dấu phẩy trước
chữ “th́”. Lư do là nếu
ta đánh dấu phẩy ở đây, vợ sẽ ngừng
lại để suy nghĩ. Ḿnh nhất định không muốn
nàng suy nghĩ, đọc phớt nhanh câu “em cho anh vợ bé...”, chỉ chú trọng đến
cái nhẫn hột xoàn 10 ly th́ mới có nhiều hy vọng
nàng chấp thuận “Ừ”. Do đó, không bao giờ đánh
dấu phẩy trước chữ “th́”.
Nếu bạn đang ở bên ngoài, hăy chắc chắn
rằng bạn đă được bảo vệ khỏi
mưa (Phải t́m nơi tránh mưa). V́ đó
là mưa axit. Đừng để nó chạm
vào bạn. Bạn có thể bị đốt cháy da,
mái tóc của bạn bị mất hoặc bị ung thư.
-“hăy
chắc chắn rằng bạn đă được bảo
vệ khỏi mưa”: Đây
là câu văn của người ngoại quốc nói tiếng
Việt, quá lủng củng. Chữ “bảo vệ”
dùng ở đây làm tôi nghi ngờ người viết câu
này ở Việt Nam
sau 1975?
-“V́
đó là mưa axit”: Chủ từ
câu này ở đâu?
-“Đừng
để nó chạm vào bạn”:
Lại thêm câu văn của
người ngoại quốc nói tiếng Việt. Nếu
câu trên đă nói nên tránh mưa rồi th́ đâu cần lập
lại làm ǵ (xem câu sửa ở dưới)
-“mái
tóc của bạn bị mất hoặc bị ung thư”: Tối
nghĩa. Mái tóc của bạn bị ung thư
hay bạn bị ung thư?
Điều
này áp dụng cho tất cả các nước châu Á. Hăy cố
gắng để vượt qua khó khăn này, giữ an toàn và nhắc nhở tất cả mọi
người bạn biết.
-“Điều
này áp dụng cho tất cả các nước châu Á” : Không ai dùng chữ “áp dụng” ở đây. Chữ dùng đúng là “ảnh hưởng”.
-“Hăy cố gắng để vượt qua khó khăn
này”. Vừa đọc xong câu này tôi nghe không xuông tai, thoạt tiên tôi không hiểu tại sao. Suy nghĩ vài giây tôi mới khám phá ra. Ta nói “việc
học khó khăn”, “leo núi khó khăn”, “em bé đó ăn một cách khó khăn”. Tất
cả những sự việc liên quan đến chữ
“khó khăn” không liên quan đến chết chóc. Ngược
lại, những điều có thể gây ra chết chóc
như băo lụt, cháy nhà, bom nổ, động đất,
núi lửa, mưa át-xít... , ḿnh gọi đó là “tai họa”,
không phải “khó khăn”.
Theo ư tôi
th́ bài viết trên nên sửa như thế này:
Nhà máy điện hạt nhân ở
Fukumi, Nhật Bản đă phát nổ ngày hôm nay lúc 4:30 AM. Nếu ngày mai hay những hôm sau đó trời
mưa th́ không nên đi ra ngoài.
Nếu bạn ở ngoài đường, ráng đừng để bị
mưa ướt v́ đó là mưa acid. Mưa acid có thể
làm cháy da, tạo ung thư hay rụng
tóc.
Tất cả các nước Á Châu
đều bị ảnh hưởng. Bạn nên cẩn thận, cố gắng
tránh tai họa này và nhắc nhở cho bạn
bè biết.
Bây giờ
th́ tôi phân tích đến phần tin tức trong bản tin vịt
cồ này. Vừa đọc xong, không cần kiểm chứng,
tôi đă thấy bản tin này có quá nhiều điểm vô
lư, chỉ có ai dưới
đường hầm Củ Chi 40 ngày 40 đêm mới tin
được:
Nếu trời mưa vào ngày mai hoặc
những ngày sau này, th́ không đi ra ngoài. Câu này quá mơ hồ v́ không có
thời gian ấn định. Không đi ra ngoài trong bao lâu? Đến
Tết Congo?
Bạn có thể bị đốt cháy
da, mái tóc của bạn bị mất hoặc bị ung
thư Không cần nói đến việc
có acid trong mưa hay không, nếu có th́ sẽ bị quá tan
loăng trong nước, không thể nào có việc nước
mưa làm cháy da được, huống ǵ là rụng tóc hay
ung thư.
Điều này áp dụng cho tất cả
các nước châu Á : Người này chắc vừa mới thức dậy
sau giấc ngủ ngh́n năm từ thời vua Lê Ngọa
Triều. Trên trời có gió hay jet
stream di chuyển một hướng cố định
nào đó, không chạy loạn xà ngầu như xe gắn
máy ở SàiG̣n (chẳng hạn như gió thổi luôn theo
hướng từ Tây sang Đông nên đi máy bay từ
California đến New York ngắn hơn gần một giờ
đồng hồ so với đường đi ngược
lại). Thành ra nếu có phóng xạ th́ theo
gió, làn phóng xạ sẽ đi từ Nhật Bản đến
nước Mỹ chứ làm ǵ mà đi đến nước
nào ở châu Á, huống chi là nói đến tất cả
các nước Á Châu?
Đó là chỉ nói sơ qua vừa đọc tôi đă
thấy bài này vô lư. Bây giờ
nói đến điểm chính yếu bài này nêu ra: lo ngại
ḷ nguyên tử nổ tạo ra mưa át-xít: Hoàn toàn bịa
đặt! Khói xăng xe cộ, nhà máy,
hăng xưởng đốt than, ḷ biến điện…, tạo
ra chất sulfur và nitrogen gây ra mưa át-xít, chứ không phải
chất phóng xạ từ ḷ nguyên tử!
Tôi biết
đọc đến đây chắc chắn sẽ c̣n rất
nhiều độc giả không tin tôi v́ tôi chỉ là người
ba phải hay là người ….Bắc, nói ǵ cũng
được. V́ thế, tôi kèm theo lời quả quyết của một người có uy
tín, Giáo Sư Vương Hữu
Tấn, Viện Trưởng Viện Năng Lượng
Nguyên Tử Việt Nam, là
không có chuyện Việt Nam bị ảnh hưởng đến
mưa át xít của Nhật Bản:
“Theo PGS.TS
Vương Hữu Tấn, tính đến thời
điểm hiện tại, chưa có sự bất
thường nào về phóng xạ tại 2 trạm này.
Ông Vương Hữu Tấn giải thích, các nhà máy hạt
nhân của Nhật Bản xảy ra ở cấp 3-4, do
đó chủ yếu ảnh hưởng đến khu
vực lân cận, không có khả năng ảnh
hưởng đến Việt Nam. Trong khi đó, thiết
kế của toà nhà ḷ phản ứng của Nhật
bản là tương đối tốt, chịu
được động đất lớn đến 9
độ và sóng thần.
“Mặc dù không nằm trong khu vực nguy hiểm của
phóng xạ, nhưng Viện Năng lượng nguyên
tử Việt Nam sẽ tiếp tục theo dơi thông tin,
phối hợp với các đối tác Nhật Bản và
các nước để có được các thông tin
đầy đủ hơn phục vụ cho nghiên cứu
của ḿnh về sự cố này”, ông Tấn nói.”
Nếu quư vị độc giả
c̣n chưa tin nữa, tôi kèm theo thêm tựa
đề bản tin đó:
VN quan trắc phóng xạ sau
sự cố hạt nhân Nhật Bản
Tôi đọc mà
không hiểu chữ “quan trắc” là ǵ, thế nhưng nghe rất
là siêu việt. Việt
Nam
nói là phải đúng, chúng ta không nên thắc mắc ǵ cả.
Nguyễn Tài Ngọc
March 2011