Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ

phán quyết Đạo Luật DOMA

Bảo Vệ Hôn Nhân

(cấm hôn phối giữa hai người cùng phái)

là bất hợp pháp

Nguyễn Tài Ngọc

http://www.saigonocean.com/trangNguyenTaiNgoc/vanNTN.htm

Vài người hỏi tôi về quyết định của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa qua giữa hôn nhân của hai người cùng phái. Thường thì tôi không muốn viết về những tin tức ở Mỹ vì ai cũng có thể vào Internet, xem báo hay xem TV để tìm hiểu, vừa đầy đủ và vừa chính xác hơn là dịch lại. Tôi không muốn múa rìu qua mắt thợ. Thế nhưng quyết định này có vẻ thú vị và hơi phức tạp, vì thế tôi cố gắng rút gọn trong hai trang để mọi người hiểu biết không khó khăn:

Ngày 26/6/2013 vừa qua, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ, xử vụ án của bà Edith Windsor thưa chính phủ Hoa Kỳ, tuyên bố phần 3 của Đạo Luật DOMA (Defense of Marriage Act, Bảo vệ Hôn nhân) bất hợp pháp. Quyết định này sẽ có hiệu lực 25 ngày sau đó.

Năm 1996 Quốc Hội Hoa Kỳ ban phát đạo luật DOMA, và rồi Tổng Thống Clinton ký thi hành. Phần 3 của Đạo Luật này ngăn cấm chính phủ Liên Bang không được xem hôn nhân giữa hai người đồng phái là hợp lệ, dù rằng hôn nhân này có thể được tiểu bang của vợ chồng mới cưới cho phép chính thức.

Vì hôn nhân của hai người đồng phái không hợp lệ dưới mắt của chính phủ Liên Bang, những người đồng phái lấy nhau ở các tiểu bang cho phép hôn nhân giữa nam/nam nữ/nữ không được hưởng quyền lợi mà chính phủ Liên Bang dành cho hôn nhân giữa hai người khác phái.

Bà Edith Windsor, cư ngụ tại tiểu bang New York, tiểu bang chính thức cho phép hôn nhân giữa hai người cùng phái, lấy "chồng" là bà Thea Spyer ở Canada. Bà Spyer qua đời, để lại tất cả gia sản cho bà Windsor. Trên nguyên tắc, khi một trong hai vợ chồng nam/nữ chết đi thì người còn sống được thừa hưởng gia sản không phải trả thuế, nhưng vì Đạo Luật DOMA không công nhận hôn nhân giữa hai người cùng phái, nam/nam hay nữ/nữ, nên chính phủ Hoa Kỳ buộc bà Windsor trả một số tiền $363,000 thuế lợi tức, vì thừa hưởng gia tài của "người khác". Bà Windsor thưa chính phủ Hoa Kỳ lên Tối Cao Pháp Viện, nói rằng Đạo Luật DOMA vô lý. Bà ta và "chồng" bà ta, bà Thea Spyder, lấy nhau hẳn hòi nên bà ta có quyền thừa hưởng gia tài "chồng" mà không phải bị đánh thuế.

Tối Cao Pháp Viện, với số phiếu sát nút 5 đồng ý, 4 chống, đồng ý với bà Windsor, xử rằng phần 3 của Đạo Luật DOMA chính phủ Liên Bang không cung ứng quyền lợi cho cặp hôn nhân đồng phái nam/nam, nữ/nữ là bất hợp pháp. Vì thế nếu tiểu bang nào mà luật pháp tiểu bang chính thức công nhận hôn nhân giữa hai người cùng phái nam/nam, nữ/nữ, thì chính phủ Liên Bang phải cho họ quyền lợi giống như hôn nhân giữa hai người nam/nữ.

Có 12 tiểu bang, và Washington D.C, cộng với California (xem giải thích về California ở dưới) chính thức công nhận hôn nhân giữa nam/nam hay nữ/nữ:

Washington, DC

Connecticut

Delaware

Iowa

Maine

Maryland

Massachusetts

Minnesota

New Hampshire

New York

Rhode Island

Vermont

Washington

California (năm 2008 tòa xử hợp pháp nhưng cuối năm đó dân chúng California bỏ phiếu thuận cho Propositon 8, cấm hôn nhân khác phái. Phe đối lập thưa lên Tối Cao Pháp Viện, đến nay vẫn chưa xử).

Những người nào ở 13 tiểu bang này và Washington DC, bây giờ được hưởng quyền lợi (có cả nghìn quyền) mà chính phủ Liên Bang xưa nay chỉ dành cho hôn nhân giữa hai người nam/nữ. Chẳng hạn như trong trường hợp của bà Windsor ở đây, bà ta không phải trả thuế lợi tức thừa hưởng gia tài $363,000 nữa vì "chồng" bà ta, mặc dù là một phụ nữ, được chính phủ Liên Bang chính thức nhìn nhận như là hôn nhân nam/nữ.

Đây là vài thí dụ về quyền lợi trước đây hôn nhân giữa nam/nam nữ/nữ không được công nhận, nhưng bây giờ được hưởng:

-Hôn nhân nam/nam, nữ/nữ mà công dân Mỹ lấy người ở nước ngoài thì bây giờ người ở Mỹ có thể bảo trở vợ/chồng đồng tính luyến ái của mình ở nước ngoài vào Hoa Kỳ. Theo thống kê của William Institute vào năm 2011 thì có 28,500 cặp vợ chồng nam/nam nữ/nữ mà một người là công dân của ngoại quốc. Những người này bây giờ có thể xin green card.

-Quyền lợi về Social Security, an sinh xã hội, thuế má.

-Quyền lợi về bảo hiểm y tế, lương bổng khi về hưu nếu một trong hai người làm cho Liên bang.

-Vợ chồng nam/nam nữ/nữ nếu trong quân đội thì người kia bây giờ sẽ được hưởng toàn quyền lợi của vợ chồng là quân nhân....

Tuy nhiên, quyết định mới nhất này của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vẫn không hoàn toàn giải quyết vấn đề hôn nhân đồng tính luyến ái cho tất cả 50 tiểu bang:

-Một phần của đạo luật DOMA Tối Cao Pháp Viện vẫn để nguyên, hợp pháp: Tiểu bang này có quyền không chấp nhận giấy hôn thú của tiểu bang kia. Thí dụ như hai anh Nguyễn Văn A và Nguyễn Văn B lấy nhau ở New York, là tiểu bang cho phép phối hợp hôn nhân nam/nam nữ/nữ. Vài năm sau hai người quyết định dọn sang tiểu bang Texas vì muốn ăn phở Việt Nam thì vì Texas không cho phép hai người cùng phái lấy nhau, Nguyễn Văn A và Nguyễn Văn B mất cả tất cả quyền lợi của Tiểu bang lẫn Liên Bang về hôn nhân.

-Luật pháp của nước Mỹ ấn định pháp luật về hôn nhân thuộc quyền của tiểu bang, không phải của Liên Bang (ở Mỹ tòa án tiểu bang nơi mình ở cấp giấy hôn thú, chứ không phải là tòa án Liên Bang). Vì thế mới có sự bất đồng ý kiến, 13 tiểu bang (nếu kể cả California) cho phép, và 37 tiểu bang không. Những hôn nhân nam/nam nữ/nữ ở 13 tiểu bang cho phép bây giờ sẽ được quyền lợi như hôn nhân nam/nữ, thế nhưng những người ở 37 tiểu bang không cho phép hôn nhân khác phái, thì dự đoán là sẽ không hưởng được quyền lợi của quyết định của Tối Cao Pháp Viện về vấn đề hai người khác phái lấy nhau.

Nguyễn Tài Ngọc

July 2013

Tài Liệu Tham Khảo:

http://www.glaad.org/marriage/doma

http://swampland.time.com/2013/06/26/in-landmark-ruling-supreme-court-strikes-down-defense-of-marriage-act/?xid=newsletter-

weekly

http://www.reuters.com/article/2013/06/26/us-usa-court-gaymarriage-states-idUSBRE95P07A20130626

http://www.newyorker.com/online/blogs/comment/2013/07/now-for-the-mini-domas.html