Phụ giúp Cảnh sát

 

 

5 giờ 45 chiều Thứ Tư. Tôi lái xe như bay từ sở về Ty Cảnh Sát Simi Valley, quên bẵng mất hôm nay là ngày đầu tiên tôi dự một khóa học mười một tuần về hoạt động của Cảnh Sát Simi Valley vào mỗi tối  từ   6:30 đến 9:30 PM. Nói là “học” chứ thật ra chỉ ngồi nghe tŕnh bày và đi xem chỗ này chỗ kia. Vợ tôi làm việc cho County* Ventura, việc làm có liên hệ nhiều đến sinh hoạt dân chúng nên nàng thường t́nh nguyện vào những hội đoàn thành phố để hiểu biết sinh hoạt thành phố cũng như để nỗ lực hồ hởi phấn đấu, hợp tác truyền thông triệt để giữa các cấp bậc ngành cố gắng đưa lên một tầm cao mới, thiết thực, hiệu quả, mang lợi ích đến quần chúng (Độc giả đọc đoạn khởi đầu này đă thấy chóng mặt, không hiểu ǵ hết th́ xin đừng vội lo sợ: tôi là người viết ra câu văn này mà c̣n chưa hiểu, huống ǵ người khác?).

 

Vài tháng trước đây, trong ngày National Night Out, nàng tổ chức láng giềng họp nhau ăn một buổi potluck (party mỗi gia đ́nh mang một phần ăn đến). Nhiều đơn vị cảnh sát Simi Valley đến xóm tôi thăm viếng. Một chiếc xe cảnh sát chỉ huy lưu động to tướng đến đầu tiên. Ông cảnh sát cấp bậc Captain vừa bước ra khỏi xe, thấy vợ tôi, chào “Hi, Loan!”. Vợ tôi chào lại: “Hi, Bob!”  làm mọi người trong xóm thật ngạc nhiên và khâm phục, nghĩ rằng vợ tôi quen lớn với cảnh sát. Tôi th́ lại nghĩ mấy tháng nay nàng nói giả vờ đi họp nhưng thật sự là chắc có affair với ông Captain Bob này. Trước đó một tháng nữa, nàng email cho tôi ở trong sở tin cảnh sát Simi Valley cần người t́nh nguyện giúp việc, họ mở một khóa lớp mười một  tuần giải thích nhiệm vụ và hoạt động của Cảnh Sát Simi Valley. Nàng khuyến khích   tôi nên gia nhập. Tôi lúc đó c̣n do dự không biết ḿnh có th́ giờ hay không, thế nhưng sau khi  thấy tận mắt vợ tôi và ông cảnh sát cười mỉm chi rồi ôm nhau như thế này, tôi ghi tên tham dự để đến Ty Cảnh Sát theo dơi t́nh địch Bob và vợ tôi có âm mưu như thế nào.

 

Bước vào Ty Cảnh Sát máy lạnh chạy mát rượi trong khi bên ngoài nóng oi bức là cả một sự lắng dịu trong tâm hồn. Một ông già làm việc t́nh nguyện trong y phục giống như của cảnh sát với bao nhiêu huy hiệu trắng xanh vàng đỏ chói lọi, nh́n cứ tưởng ông ấy là phi hành gia sắp sửa bay vào không gian, hỏi tôi tên ǵ để ông ta ḍ danh sách tên đă in sẵn. Tôi nói “Nguyen”. Ông ta lật ra vần “W”  v́ người Mỹ nghe vần “NG” của ḿnh là “W”. Phải hét to một lần nữa vào tai th́ ông ta mới t́m đúng tên tôi. Chỉ cho tôi một bàn đầy nước ngọt, cà-phê, trái cây, kẹo bánh, fromage..., ông ta mời tôi ăn v́ bây giờ đă là giờ ăn tối, và sau đó chỉ cho tôi chỗ ngồi.

 

Trong pḥng có mười mấy chiếc bàn  kê nối nhau h́nh chữ U, ghế ngồi có tên mỗi người nên sau khi lấy  miếng fromage và một lon Coke, tôi ngồi vào ghế có tên của tôi. Bên phải tôi là một bà Mỹ cốt-ś-tô. Đùi, mông, bụng của bà ta tọng teng không đủ trên ghế của bà ấy nên nó chồm sang bên ghế của tôi không giấy phép. Bà này đi máy bay Southwest Airlines họ sẽ bắt mua hai vé, đi Vietnam Airlines th́ phải mua ba. Đúng lúc tôi run sợ cho trường hợp nếu người ngồi kế bên cũng mập quá khổ,  đời tôi sẽ tiêu tùng th́ sợ của nào trời cho của đó: bà kế bên, cũng mập phục phịch, mới đến kéo ghế ngồi xuống. Hai người ép tôi như ép khô mực, chẳng tài nào tôi nhúc nhích. Giờ này mà có quân khủng bố Al-Qaeda đột nhập vào ty cảnh sát phá hoại th́ tôi chắc chắn chết v́ không chạy đi đâu được cả.

 

Lớp hôm nay tổng cộng có 39 người, hầu hết là người da trắng. Vài người da mầu như người mọi, và tôi là người Á Đông duy nhất. 2/5 là người già tuổi về hưu, phần c̣n lại tuổi xấp xỉ cỡ tôi. Cảnh Sát Trưởng thành phố, ông Mike Lewis mở màn buổi học, cám ơn chúng tôi đă ngu xuẩn t́nh nguyện bỏ vài giờ trong tuần đến xem sinh hoạt và sau này nếu có thể, t́nh nguyện th́ giờ giúp cảnh sát. Ông cho biết Simi Valley có 120000 dân với tổng số cảnh sát là 125 người và Ty Cảnh Sát lúc nào cũng có những công việc cần người t́nh nguyện giúp.

 

Ở Mỹ hệ thống cảnh sát hơi phức tạp, tôi xin giải thích tóm tắt sự khác biệt:

 

-Police: Cảnh Sát của thành phố. Thí dụ Los Angeles Police, San Jose Police là cảnh sát của thành phố Los Angeles, San Jose, dưới quyền Thị Trưởng.

 

-Sheriff:  Cảnh Sát của County. Phần đất nằm ngoại ô thành phố không thuộc về thành phố th́ thuộc về County. Sheriff là cảnh sát giữ trách nhiệm cho dân ở phần đất này. Trưởng Sherff là một chức vụ dân bầu.

 

-Highway Patrol:  Cảnh Sát với nhiệm vụ chính yếu là điều khiển lưu thông, cho giấy phạt trên Freeway và Highway của Tiểu Bang. Cảnh sát Highway Patrol cũng có nhiệm vụ gác các ṭa hành chính của Tiểu Bang và hộ tống những người có chức vụ quan trọng. Tuy rằng Police và Sheriff không được vi phạm ranh giới của nhau, Highway Patrol có quyền vào cả thành phố lẫn County để cho giấy phạt lưu thông nếu cần. Người lănh đạo của California Highway Patrol là Commissioner. Thống Đốc bổ nhiệm Commissioner.  

 

Sau đó một cô lên tóm tắt cho chúng tôi biết chương tŕnh của mỗi tuần: viếng thăm trung tâm liên lạc và phân phối cảnh sát đến những khu vực trộm cắp  trong thành phố, viếng nhà tù, ṭa án, đơn vị trực thăng, bắt x́-ke  ma túy, lưu thông, SWAT (Special Weapons and Tactics - Vũ Khí và Chiến Thuật Đặc Biệt). Mỗi người trong khóa học được dịp đi cùng với một xe cảnh sát bốn giờ đồng hồ khi họ tuần tiễu đường phố nên trong lúc nghỉ giải lao ba mươi phút, chúng tôi đến xác nhận ngày ḿnh chọn và xuất mấy giờ. Tôi muốn xem cảnh gay cấn nên chọn xuất từ 6 giờ tối đến 10 giờ đêm, ngày 11 tháng 9.

 

Hôm nay là ngày đầu tiên nên buổi học sẽ được kết thúc sớm. Nhưng trước khi kết thúc, chúng tôi được hướng dẫn một ṿng  xem Ty Cảnh sát Simi Valley. Văn pḥng chỗ nào cũng sạch sẽ bóng lưỡng, ăn cướp vào đây bảo đảm chạy trợt vỏ chuối ngă. Chúng tôi xem lịch sử Cảnh sát Simi Valley, các loại vũ khí và quân phục dùng từ xưa đến nay. Chúng tôi được hướng dẫn đến nhà tù và được cho biết nhiều điểm khá lư thú về hệ thống tù nước Mỹ, như luật Liên Bang bắt buộc nhà tù phải có hai nơi giam giữ riêng biệt phân chia người lớn và trẻ em dưới 18 tuổi.   

 

Khi cảnh sát thành phố bắt và giam can phạm hơn năm giờ đồng hồ, cũng theo luật Liên Bang, nhà tù phải có nhân viên y tế túc trực 24 giờ một ngày pḥng trường hợp tù nhân có vấn đề y tế cần giúp đỡ. Simi quá nhỏ, không đủ tiền trả nhân viên y tế túc trực 24 tiếng nên sau  mỗi lần bắt tù nhân , cảnh sát Simi phải lái xe áp tải tù nhân đến thành phố Ventura cách Simi 40 miles nơi có nhà tù lớn, jail. Chỗ giam tù của Simi Valley v́ thế không gọi Jail, mà gọi là Holding Cell. Nếu can phạm bị bắt trong giờ ăn trưa hoặc ăn chiều, cảnh sát phải cho họ ăn. Để tránh t́nh trạng nấu nướng phức tạp, cảnh sát chạy ra McDonald’s mua hamburger cho tù ăn, giải pháp nhanh nhất.

 

Tôi  tóm tắt định nghĩa tù của Mỹ theo thứ tự nhẹ đến nặng:

 

Holding Cell: Nơi giam mấy ông chồng vợ nấu cơm mà quên khen, chỉ bị giam tối đa là năm tiếng.

 

Jail: Nơi giam mấy ông chồng vợ nấu cơm mà không khen. Jail do thành phố hay County quản trị,  án tù nhẹ, misdemeanor, dưới một năm.

 

Prison: Nơi giam mấy ông chồng vợ nấu cơm không khen mà dám chê. Tù nhân phạm tội nặng, felony. Án tù lên đến chung thân khổ sai. Cả Liên Bang lẫn Tiểu Bang đều có prison.

 

Chúng tôi được dẫn đến xem tổng đài điện thoại Dispatch Center nơi dân chúng điện thoại vào cần cảnh sát cứu giúp. Nhân viên trả lời điện thoại làm xuất 12 tiếng, có đủ thứ dụng cụ thể thao kế bên để họ tập thể dục ngay tại chỗ v́ ngồi ghế 12 tiếng và làm công việc căng thẳng tinh thần. Pḥng kế bên là Pḥng Chỉ Huy, nơi người cảnh sát có chức vụ  cao nhất trong phiên gác (ba xuất một ngày)  có thể theo dơi bất cứ lúc nào t́nh h́nh an ninh của thành phố, vị trí của các xe cảnh sát đang đi tuần hay không ảnh của những nhà gọi cảnh sát cầu cứu. Tất cả điện thọai gọi yêu cầu cảnh sát đến được chia làm ba thứ hạng 1,2,3 với số 1 là khẩn cấp nhất. Cuối cùng th́ chúng tôi xuống hầm dưới cùng nơi để xe. Mọi người có dịp ngồi vào một xe cảnh sát để xem thấy xe nào cũng trang bị máy vi tính để cảnh sát có thể t́m những dữ kiện liên hệ đến người  ḿnh bắt trên đường, khỏi cần chờ đến lúc giải tỏa đến văn pḥng.

 

Cảnh sát Simi có một chiếc xe thiết giáp duy nhất  cấu tạo bằng thép chống đạn. Đội cảnh sát SWAT (Special Weapons and Tactics – Vũ Khí và Chiến Thuật Đặc Biệt) dùng xe này khi đối đầu với trường hợp hiểm nghèo, đối phương có súng ống nguy hiểm. Vỏ thép chống đạn nên xe tăng cường bảo đảm sinh mạng  cho cảnh sát. Ở Los Angeles thành phố gần bốn triệu dân tội ác xẩy ra thường t́nh th́ cảnh sát có dịp dùng xe thiết giáp, chứ ở Simi dân số chẳng có là bao, ít người trộm cắp nên nó cứ nằm ́ một chỗ trong garage. Chỉ khi nào có một người dưới phố vạch quần đứng đái ở gốc cây th́ đội ngũ SWAT tổng động viên gấp rút để đối phó với t́nh h́nh.

 

Sau cùng, trước khi leo lên lầu trở lại pḥng họp, chúng tôi đi ngang qua một nơi có khoảng chừng bốn mươi chiếc xe đạp. Họ giải thích là cảnh sát thu nhặt xe đạp khắp nơi trong thành phố không có chủ nhận lănh, mang về để ở Ty Cảnh Sát rồi mấy tháng một lần đem ra bán đấu giá. Tiền bán xung vào quỹ cảnh sát.

 

Đi dự ngày học đầu tiên hôm nay, tôi quan sát được một vài điểm:

 

-Ngày xưa c̣n bé tôi cứ nghe nói đế quốc Mỹ ngụy bóc lột dân lành. Bây giờ sang Mỹ chứng kiến tận mặt  mắt thấy tai nghe tôi mới tin điều đó là đúng. Theo luật Liên Bang, cảnh sát phải cung ứng thức ăn cho tù nhân khi bị bắt trong giờ ăn trưa và chiều: cảnh sát Simi chỉ ra McDonald’s mua hamburger cho tù  ăn nhanh gọn mà không  mua thức ăn thịnh soạn hơn ở nhà hàng Tầu hay thịt steak ở nhà hàng Mỹ! Đồng ư là bốn pḥng tù tôi thấy c̣n sạch hơn pḥng khách nhà tôi, toilette bằng i-nốc-xi-đáp lau chùi bóng loáng, máy lạnh chạy mát rượi.., thế nhưng tôi không thấy kính cho tù soi gương, máy sấy tóc cho tù làm khô tóc, tủ quần áo có móc treo cho tù treo áo…, đúng thật  là đế quốc Mỹ bóc lột nhân dân không thể nào chối căi đuợc.

 

-Nh́n một lô xe đạp bỏ rơi trong thành phố không ai nhận lănh cảnh sát phải mang về chất đống trong ty cảnh sát, tôi thấy trong bất cứ xă hội nào nếu dân chúng ấm no th́ sẽ không có trộm cắp. Người ta chỉ ăn cắp khi họ không có. Có rồi th́ ăn cắp làm ǵ? Lần đầu tiên đến Mỹ sinh sống với một cặp vợ chồng người Mỹ ở San Diego, tôi rất ngạc nhiên khi những người chung quanh đi xe đạp rồi cứ để xe đạp trước nhà cả ngày không khóa. Không một ai ăn cắp!  Ngay cả khu nhà tôi ở hiện giờ, không nói đến bao nhiêu là thứ vất bừa ngoài đường qua đêm như xe đạp, skate board, đồ chơi con nít, bàn ghế…, ngay cả garage tối ngủ quên đóng cũng chả có trộm cắp. Người ta no đủ th́ không ai nghĩ đến trộm cướp v́ chỉ có “bần cùng sinh đạo tặc”. Sự  ấm no không thể là bánh vẽ chỉ viết trên vài hàng giấy hay quảng cáo rầm rộ là xong. Ở thành phố Simi Valley cũng như ở nhiều thành phố trên nước Mỹ, nó hiện hữu là nhờ chính sách của chính phủ nâng cao đời sống dân chúng. Một khi người ta đă ấm no rồi th́ không cần quảng cáo dài ḍng văn tự, cái kết quả sẽ tự khắc cho biết đường hướng của một quốc gia có thành công hay là không.

 

-Cả một ty cảnh sát to tướng bằng rưỡi nhà thờ Đức Bà, bao nhiêu là văn pḥng mà tôi chỉ thấy có mỗi một tấm h́nh khổ 8 x 10 của ông cảnh sát trưởng ở văn pḥng đầu tiên khi người ngoài bước vào. Mà không phải chỉ mỗi một ḿnh ông ấy: có ảnh của ba người cảnh sát trưởng trước nhiệm kỳ của ông ta nữa. Tôi nhớ ngày xưa c̣n bé có một bận ông Khóm trưởng đến từng nhà phân phát một bức ảnh khổ to của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu và yêu cầu mỗi nhà treo h́nh ông ta lên (h́nh như là đang trong giai đoạn sắp bầu cử Tổng Thống). Không phải bắt người khác treo ảnh ḿnh lên là đươc họ kính trọng. Ḿnh phải làm, tỏ ra ư chí của ḿnh bằng hành động th́ mới được kính trọng. Sự kính trọng đến từ cái tâm của người khác, không phải đến từ sự đe dọa hay yêu cầu của ḿnh.  Nh́n những thanh thiếu niên dán ảnh tài tử, ca sĩ trong pḥng chúng nó th́ biết: Những người này hát hay, đóng kịch khéo, đẹp trai , đẹp gái.. họ phô diễn tài năng qua sự việc họ làm nên v́ thế mà thanh thiếu niên mới dán h́nh họ trong pḥng để ngưỡng mộ. Ḿnh có là vua dầu hỏa trong tay có cả bạc tỷ đến đâu, là Tổng Thống Hoa Kỳ cường quốc thế giới đến đâu mà không phô trương tài lănh đạo qua hành động th́ có bắt người khác treo h́nh ḿnh trong cầu tiêu cũng vô ích.  

 

Cảnh Sát Simi Valley có nhiều chương tŕnh t́nh nguyện khác nhau để mỗi người có thể chọn. Bây giờ th́ tôi chưa biết chọn chương tŕnh nào ngoại trừ theo dơi Bob xem ông ấy có affair với vợ tôi hay không. Ngày đầu tiên đi học mà tôi đă  có ấn tượng rất tốt, rất khâm phục cảnh sát ở nước Mỹ. Nh́n một người Mỹ mặc quân phục cảnh sát, họ oai nghi hùng dũng như chín tôn chỉ của cảnh sát chúng tôi xem trong buổi học: Bảo vệ Hiến Pháp Hoa Kỳ, Không lợi dụng quân phục cảnh sát, Không làm dân mất ḷng tin, Liêm Chính, Không nhận hối lộ, Tiêu chuẩn sống ngoài đời giống như khi đi làm, Bảo vệ và Phục Vụ dân chúng… Tôi rất may mắn sống trong một xă hội khi đang lái xe trên đường nh́n kính chiếu hậu thấy có xe cảnh sát hú c̣i bắt ngừng bên lề th́ ḿnh nghĩ ngay là ḿnh vừa mới phạm luật đi đường nên mới bị bắt, chứ không phải ư nghĩ đầu tiên là người cảnh sát bắt ḿnh ngừng để làm tiền và trong túi quần ḿnh đă thủ sẵn tiền hối lộ để đưa cho anh ta.

 

Nguyễn Tài Ngọc    

 

*Người Việt ở Mỹ ai cũng dịch chữ County là Quận. Chẳng hạn như Orange County, nơi nhiều người Việt Nam ở, họ dịch là Quận Cam.  Tôi thấy dịch như thế là sai v́ ở Việt Nam, Quận nhỏ hơn Thành phố (thí dụ như Thành phố Hồ Chí Minh có 19 quận nội thành và 5 huyện ngoại thành). Theo thứ tự nhỏ lớn: Quận, Thành Phố, rồi đến Tỉnh. Trong khi ở bên Mỹ, County lớn hơn Thành phố: City, County, rồi đến State. Nước Mỹ không có Tỉnh, ḿnh cũng không thể dịch County là Tỉnh v́ County nhỏ hơn Tỉnh, và ở Việt Nam, Tỉnh do Tỉnh Trưởng điều hành. Ở Mỹ, County không phải do một người lănh đạo mà do một ủy ban nhiều người, Board of Supervisors, hướng dẫn.

 

-Rất tiếc họ không cho chụp h́nh trong suốt thời gian học. Đây là vài tấm h́nh chụp trong buổi National Night Out ở khu nhà tôi:

 

Captain Bob

 

 

Captain Bob

 

 

Duke

 

 

K9

 

 

Loan and Debra

 

 

Party

 

 

Nguyễn Tài Ngọc