QUÃNG ĐỜI RÚT NGẮN

Nguyễn Tài Ngọc

Lái xe rời khỏi xa lộ 880 trên Fremont gần San Jose, chiếc GPS hướng dẫn xe tôi trên những con đường quen thuộc tôi vừa mới đi hai tháng trước đây để đến một địa điểm mà trong lúc bình thường không ai muốn thăm viếng vì nó chỉ mang đến sự đau khổ và buồn rầu: nhà quàn Lima. Tuần trước vào ngày đầu tiên khi mới đến San Diego, vợ tôi nhận điện thoại báo hung tin con gái của vợ chồng một người bạn mới có mười chín tuổi bị bắn chết ở Fremont. Tuần này là đám tang nên chúng tôi trở lại thành phố này, cách xa nhà tôi 580 cây số. Hai tháng trước đây chúng tôi đến San Jose tiễn đưa Kim Phượng, một người bạn vận mạng xấu số bị đụng xe chết oan nghiệt trên đường đến thăm chúng tôi. Làm sao ai có thể ngờ được là chỉ trong vòng hai tháng chúng tôi lại dự đám tang của hai người từ giã cõi đời, cũng thân, cũng oan nghiệt, cũng trong trường hợp bất ngờ, và cũng cùng ở một nhà quàn làm đám táng.

Chạy ngang qua phần mộ Kim Phượng, tìm chỗ đậu và mở cửa xe đi vào trong nhà quàn, tôi tưởng tượng trong chốc lát nữa đây sẽ gặp lại hai bố mẹ mất con mà trong lòng cảm thấy quặn thắt. Cái cảm tưởng không khác gì mấy tháng trước đây khi tôi gặp John chồng Kim Phượng cũng tại nơi nhà quàn này. Ở trước phòng nguyện nơi để quan tài cháu cho quan khách đến thăm viếng lần cuối cùng là một bìa cứng to lớn mà trên đó có hơn năm mươi bức hình người xem có thể mục kích quãng đời ngắn gọn của cháu: khi còn bé, hơi lớn một tí hoạt động thể thao chơi tennis và đá banh cho những hội đoàn tư nhân cũng như nhà trường, ảnh cháu với những giải thưởng, ảnh cháu tốt nghiệp trung học, ảnh cháu đùa giỡn với bạn bè đại học, ảnh cháu chụp chung với bố mẹ và em gái trong những buổi sinh hoạt gia đình. Mỗi một bức ảnh là một khía cạnh sống động của một cô gái vừa mới lớn thật xinh đẹp mà không một ai có thể tin đời sống đã đột ngột bị rút ngắn.

Rời khỏi mấy bức ảnh này, bước chân vào phòng nguyện với cây thánh giá to lớn treo ở cuối tường nơi xác cháu nằm trong quan tài, bao hình ảnh sống động của cháu vụt biến mất để thay thế vào đó là một cảm giác thê lương của nơi tụ họp lần cuối cùng trước khi gia đình, người thân và bạn bè vĩnh viễn chia tay cháu. Chúng tôi gặp lại cặp vợ chồng bạn, Tài và Diễm Hằng. Vợ tôi ôm Diễm Hằng, tôi ôm Tài. Cả bốn chúng tôi đều khóc ngất. Tôi không biết vợ tôi chia sẻ gì với Diễm Hằng, nhưng riêng tôi, môt người không thiếu văn từ trước một đám đông hay ở những nơi lạ mặt, đầu óc bây giờ bỗng nhiên trở nên trống rỗng không biết nói một điều gì. Tài chỉ nói với tôi: “Hi Tài Ngọc!” và tôi chỉ nói với Tài: “Hi Tài”, và rồi hai chúng tôi ôm nhau, hai tay xoa lưng lẫn nhau, hai đầu óc khóc trong thầm lặng. Vừa xoa lưng Tài mà tôi cứ vừa lẩm bẩm một câu mà tôi nghĩ trong lúc người trong cuộc đau đớn như thế này nhưng khi mình nói thì chỉ là những từ ngữ ngoài môi thật vô nghĩa: “Tài Ngọc chia buồn với Tài nhe.” Làm sao mình có thể chia buồn với người khác? Người mất con là Tài và Diễm Hằng, cái thống khổ buồn rầu nằm tận đáy xương tủy của hai người, không có cách nào người khác chia sẻ được. Cái chết của Sophia làm cho tất cả mọi người buồn. Cái buồn của Tài và cái buồn của tôi là đến hai cái buồn chứ không phải chỉ có một cái buồn của Tài mà tôi đang chia sẻ. Vì thế mà làm thế nào tôi có thể chia nỗi buồn của Tài sang tôi?

Nỗi đau khổ của Tài và Diễm Hằng hôm nay càng đau đớn gấp bội phần vì Sophia không phải là đứa con thứ nhất mà là đứa con thứ hai ra đi chỉ trong vòng bốn năm nay. Vợ chồng Tài có ba con. Đứa con thứ nhất, cậu con trai tên Victor, ra đời cùng năm tháng với cô con gái đầu lòng của chúng tôi. Nhưng khác với con tôi cũng như bao đứa bé khác mạnh khỏe bình thường, Victor bị chứng bệnh thân thể co liệt liên hệ đến não bộ, nhiễm sắc thể bị xáo trộn - chromosome disorder-. Trong thân thể chúng ta có 46 chromosomes đi đôi với nhau thành 23 cặp. Nếu không đúng 23 cặp thì đứa trẻ khi sinh ra sẽ trở nên mất bình thuờng. Victor khờ khạo không biết gì, không đi đứng được, ngồi nằm siêu vẹo. Khi Victor sinh ra đời, bác sĩ đoán chỉ sống được trong một thời gian ngắn mấy tháng. Ấy thế mà Victor sống qua khỏi những tháng đầu tiên. Sau bao nhiêu năm săn sóc và gần gũi Victor ở nhà, Tài và Hằng đem Victor đến một chỗ chuyên môn cho họ săn sóc và dậy bảo. Tuy không nhanh nhẹn nhưng Victor nhận ra bố mẹ mỗi lần Tài và Diễm Hằng đến thăm. Ròng rã bố mẹ thăm con như thế mười bẩy năm trời thì Victor qua đời. Khi Victor mất, Diễm Hằng viết lại một bài thơ rất cảm động bày tỏ tình thuơng con vô bờ bến của bố mẹ (xem bài thơ ở đoạn cuối).

Sau khi sinh Victor vài năm, Diễm Hằng sinh thêm hai cô con gái, Sophia và Y-sa. Sophia là chị lớn. Năm 2000, cả hai cháu gái có gặp bốn con của tôi ở Sàigòn, lúc ấy tất cả đều là những cô cậu bé tí nhỏ tuổi mới bước vào giai đoạn thiếu niên.

Sophia vào những cuối năm trung học và đầu năm đại học trở nên cứng đầu và bướng bỉnh, cãi lời cha mẹ, như cô con gái thứ nhì của tôi. Đầu óc Sophia hoàn toàn độc lập ít khi nào nghĩ cháu sai nên trở nên xung khắc với bố mẹ, nhất là Tài vì chồng hầu như lúc nào cũng cứng rắn hơn vợ trong vấn đề dậy dỗ con cái. Tài nói có những ngày đêm hầu như bố con không còn có thể nói chuyện với nhau nữa tuy rằng ở chung một nhà. Thế nhưng tất cả đều thay đổi khi Sophia được nhận vào University Of California at Irvine (UCI) để học nốt chương trình bốn năm đại học. Sống xa nhà, xa bố mẹ và em gái, tính tình Sophia dịu hẳn lại, nói chuyện thường xuyên với bố mẹ qua điện thoại và lần đầu tiên sau mấy năm, Tài và Diễm Hằng nghe lại được câu yêu thương từ tốn lập đi lập lại từ miệng của cô con gái mà tưởng chừng không bao giờ nghe lại được Sohia nói từ khi cháu còn nhỏ: “I love you dad”, “I love you mommy”.

Mùa Lễ Tạ Ơn Thanksgiving năm nay, cũng như bao sinh viên đại học khác, Sophia về thăm nhà. Những áng mây đen vần vũ che phủ gia đình Tài trong suốt bao nhiêu năm từ ngày cậu con trai mất và từ khi cô con gái thứ hai đâm ra bướng bỉnh cãi lời cha mẹ làm gia đình lúc nào cũng trong tình trạng u uất bỗng dưng không sớm một chiều bay biến đi đâu mất để nhường lại cho ánh sáng chói lọi của một sớm bình minh với tiếng chim hát líu lo chào mừng một ngày tươi mới. Gia đình Tài ăn lễ Thanksgiving năm nay với thật sự cái nghĩa lễ Tạ Ơn của nó: cô con gái đã quay trở lại thuận hòa với bố mẹ, cùng mẹ và em gái vui mừng đi mua sắm đại hạ giá ngày Black Friday sau Thanksgiving chuẩn bị quà cáp cho Giáng Sinh sắp đến. Thanksgiving năm nay Tài và Diễm Hằng ngủ mấy đêm thẳng giấc trong thoải mái vui sướng, không phải như mấy năm trước nhiều lúc trằn trọc mất ngủ, căng thẳng vì con. Đầu óc hai vợ chồng không còn phải lo nghĩ về cô con gái. Cho đến khi đùng một cái vũ trụ sụp đổ. Cho đến khi đời sống trở nên vô nghĩa. Cho đến khi cuộc đời không còn có nghĩa là sung sướng. Cho đến khi cuộc đời là tai họa buồn rầu xẩy đến mình. Cho đến khi hai giờ sáng ngày Chủ Nhật tiếng chuông điện thoại ở nhà reo vang trong đêm khuya tĩnh mịch:

- Hello? Tài nhấc máy.

- Chào ông. Chúng tôi là cảnh sát Fremont. Chúng tôi muốn liên lạc với người nhà của cô Sophia. Ông là bố của Sophia?

- Thưa vâng. Có chuyện gì thưa ông? Tài linh tính có chuyện chẳng lành. Diễm Hằng đã thức giấc cùng một lúc với Tài, lắng nghe câu chuyện mà tim đập càng lúc càng dồn dập.

- Sophia bị bắn thương tích trầm trọng. Xin mời ông đến nhà thương….

Tài cúp máy. Cả hai vợ chồng choáng váng mặt mày òa lên khóc. Cầm bộ quần áo mới mặc vào thay bộ áo ngủ mà tay Diễm Hằng run bần bật:

- Sophia của mẹ! Trời ơi, nếu con có mệnh hệ nào làm sao mẹ có thể sống được hả con?

Lái xe như bay đến nhà thương, gặp cảnh sát dẫn đến phòng cấp cứu và gặp bác sĩ trực đêm, vợ chồng Tài nghe tin mà cứ mong muốn mình đang nằm trong mộng: Sophia trên đường về nhà với một người bạn trai lái xe -một anh chàng mà cả Tài và Diễm Hằng đều không muốn Sophia giao dịch- thì bị một xe khác chạy kềm theo. Khi về gần đến nhà thì người trên xe ấy rút súng bắn nhiều phát nhắm vào phía bên tài xế người bạn trai của Sophia để muốn giết anh ta nhưng anh ta chỉ bị đạn vào tay, bị thương nhẹ. Một viên khác lạc đạn bắn vào đầu của Sophia làm óc Sophia ngưng hoạt động. Nhà thương hiện đang dùng máy trợ hô hấp cho Sophia, rút ra Sophia sẽ chết liền lập tức. Không rút thì Sophia cũng chỉ là một cái xác không hồn, nhưng quyết định rút hay không là của bố mẹ người bệnh. Nghĩ đến cái xác không hồn làm vợ chồng Tài liên tưởng đến cậu con trai đầu lòng. Khi Victor chết, tuy rằng cả hai vợ chồng đều buồn rầu, nhưng đó là một giải thoát êm đẹp cho Victor khỏi phải kéo dài một cuộc sống với trí óc không biết gì trong một thân thể cong quặp mất bình thường sống dở chết dở. Vợ chồng Tài không muốn Sophia lâm vào tình trạng đó nên quyết định bảo nhà thương rút máy trợ sinh. Nắm chặt tay đứa con yêu lần cuối cùng với mặt mày đầy máu, Tài và Diễm Hằng khóc không tự chủ:

- Sophia ơi, sao con bỏ bố mẹ đi. Bố mẹ thương con từng phút từng giờ, thương con không bút mực nào tả xiết, con biết không….

Hai vợ chồng bấu chặt lấy con, không muốn nghĩ đến giây phút sẽ phải xa con vĩnh viễn, gào như điên cuồng trong thầm lặng:

- Trời ơi, ai đó trả lại con tôi cho tôi…..

Tôi bước đến quan tài để nhìn mặt Sophia lần cuối. Chỉ trong hai tháng mà tôi đã trở lại đứng cũng cùng một chỗ này để giã từ người đang nằm yên nghỉ: lần trước là Kim Phượng và lần này là Sophia. Ngoại trừ lần trước đám ma làm theo nghi lễ Phật Giáo và lần này làm theo nghi lễ Công giáo, sự ra đi của cả hai đều bất ngờ, đều oan nghiệt, đều bất hạnh: Kim Phượng chỉ còn năm miles nữa thì đã đến nhà tôi, Sophia chỉ còn hai blocks nữa là sẽ về đến chính nhà mình. Những hình ảnh sống động sinh hoạt đầy nhiệt huyết của Sophia chưng bên ngoài phòng nguyện bây giờ thay thế bằng một cái xác không hồn với một gương mặt trắng bệch không còn một tí máu. Đối với các thanh niên nam nữ, tuổi trưởng thành chỉ là thời điểm bắt đầu của cuộc sống. Đối với Sophia, nó là sự chấm dứt. Chấm dứt đột ngột không một lời từ giã bố mẹ, em gái và ông bà. Mười chín năm công lao nuôi nấng con, săn sóc con khi nó ốm đau, đùm bọc con khi nó còn bé nhỏ, dỗ dành con khi nó thất bại buồn rầu, vui mừng khi nó thành công, dậy dỗ con khi nó sa ngã, thương con với một tình yêu vô điều kiện mà để đến bây giờ nó ra đi không một lời từ giã thì quả thật Tạo Hóa quá tàn nhẫn. Mười chín năm nuôi con mà bố mẹ không được cơ hội ở với con vào những giây phút cuối trong xe để khi xe bị bắn, ôm con vào lòng hứng đạn cho con, sẵn sàng để cho mình chết thay con thì quả thật Tạo Hóa quá lạnh lùng.

Sờ vào chiếc bàn tay lạnh ngắt, nhìn vào gương mặt đôi mắt nhắm nghiền của Sophia, với hai dòng nước mắt lăn trào trên má, tôi lẩm bẩm hai chữ: “Goodbye Sophia”. Chim con nào cũng được chim mẹ nuôi trong tổ cho đến lúc đủ lông cánh, đủ sức bay đi kiếm ăn một mình thì chim mẹ mới chấm dứt nhiệm vụ mớm mồi cho con, khỏi đùm bọc con không bị những thú dữ bên ngoài gây hại. Số kiếp oái ăm khiến bố mẹ chưa hoàn thành được trách nhiệm bảo bọc Sophia cho đủ lông cánh để bước vào con đường tự lập thì Sophia đã bị cướp mất linh hồn. Ở một phương trời xa lạ nào đó Sophia có lẽ đang chập chững bước vào một cõi đời mới một thân một mình không em gái, không ông bà, không bố mẹ. Sophia có lẽ cảm thấy đơn chiếc không người nương tựa. Thế nhưng ráng chịu đựng trong một thời gian ngắn thôi nhe Sophia. Bố mẹ và em Sophia tuy rằng trong thân xác không thể gần gũi nhưng linh hồn và tâm thần lúc nào cũng vai sát vai, chân cùng nhịp bước với chân của Sophia trên cõi đời mới. Câu hỏi không phải là mình sẽ có gặp nhau hay không, nhưng câu hỏi là chừng nào mình sẽ gặp nhau. Và câu trả lời thì Sophia biết không? “Nhanh. Nhanh lắm”. Sophia ráng yên tâm đợi ngày gia đình đoàn tụ. Ngày đó chim muông lại hót, hoa muôn mầu lại nở, và tiếng cười đùa lại giòn tan trong gia đình có ông, có bà, có bố, có mẹ, có Victor, có Sophia, và có Y-sa.

Chúc Sophia ngủ ngon.

---------------------------------------------------------------------------------------------

Victor Ngo, ra đi 22-March-2003

Sophia Diễm My Ngo, ra đi 25-November-2007

---------------------------------------------------------------------------------------------

Nguyễn Tài Ngọc

To Victor

On a day of June,
You were born.
Not a perfect baby,

But so precious to Mommy!

Countless anomalies you had,

Countless tears Mommy shed.
For a baby she had,
That may last only days ...

But good fighter you were,
Just like your name Victor.

You've inched through life,
With full happiness and candor.

Seventeen years went by,
This time you said Good Bye.

Though Mommy knows it's time,

Still it's so hard not to cry ...

Diễm Hằng

For my son Victor Ngo
June 25, 1985 - March 22, 2003

Gửi con yêu Victor

vào một ngày tháng Sáu,
con mở mắt chào đời.
hình dạng không hoàn hảo,

quà vô giá, con ơi!

chân tay con co quặp,

mặt mũi không bình thường.
mẹ rơi nghìn giọt lệ,
sợ con chết, xót thương.

nhưng như tên “Chiến Thắng”,
con chống chọi tử thần.

kéo dài ngày năm sống,
trong vui sướng, tình thân.

mười bẩy năm hạnh phúc,
con từ giã cõi đời.

biết rằng chuyện sẽ đến,

mẹ vẫn khóc, con ơi…

Diễm Hằng

viết cho con Victor Ngo
June 25, 1985 - March 22, 2003

(Tài Ngọc dịch)