NGƯỜI CHA NUÔI                                                                   

(PHẦN 1)

Lương Ngọc Thành

 

 

 

Nếu tôi không gặp ông ta trên chuyến xe ngày hôm ấy, tôi có lẽ không bao giờ tin được trên đời này có một người cha nuôi như thế.

          Theo thông lệ, tôi đă phải đứng sắp hàng trước quầy bán vé rất sớm. Có vài ba người đă đứng trước đó từ lúc nào không rơ. Một trong số họ là một ông cụ già nhưng có vẻ mẫn cán, nhanh nhẹn nhưng trầm tĩnh. Tôi tiến đến ngay sau lưng ông và đứng yên cho đến lúc quầy vé mở cửa. Bảo lộc sáng hôm ấy lạnh và nhiều sương mù. Tôi cảm thấy cô đơn và tủi thân. Hàng năm tôi phải lên đây tá túc 3 tuần lể nghỉ hè tại nhà Má Chánh v́ không c̣n chỗ nào tốt hơn mà tôi có thể t́m thấy.

   - Cậu mới lên đây lần đầu tiên à.

   Ông già quay xuống hỏi tôi để làm quen.

   - Cháu về đây nghỉ hè.

          Tôi lịch sự trả lời ngay và nh́n thoáng qua người hành khách sắp đi cùng xe. Thật ra tôi chưa trả lời chính xác câu hỏi ấy. Từ lần đầu tiên đi nộp đơn chuyển trường tháng 6-71 đến nay tháng 9-77, tôi đă lên Bảo Lộc khoảng 20 lần.

   - À, vậy cậu là sinh viên hả? Hạnh phúc quá nhỉ? Tôi đă từng mơ ước được làm sinh viên như cậu.

          Tôi định hỏi ông thêm nhưng tiếng động từ trong quầy vé đă cắt lời tôi. Hôm nay không có quá nhiều khách. Hàng người không quá dài và không có cảnh chen lấn. Lần lượt ông già ấy mua được vé xong đến phiên tôi. Chúng tôi cùng bước ra khỏi pḥng vé. Ông già móc trong cái xách tay cũ nhà binh một cái áo len màu xanh đậm. Ch́a cái áo len cho tôi, ông ta từ tốn nói.

   - Cậu mặc vào đi. Một lát nửa xuống đèo cậu bị lạnh đấy.

Tôi lí nhí nói cảm ơn và trồng cái áo len vào môt cách ngoan ngoăn. Thật ra cái phong cách của ông ta khiến tôi như bị thôi miên.

   - Ta ra đây uống cà phê nhé! Trời c̣n sớm mà.

          Tôi riu ríu bước theo chân ông ta như một đứa con nhỏ đi theo chân của cha nó vậy.

          Ngồi trong quán tôi mới nhận ra ḿnh nhầm to rồi. Ông ta thật ra không già lắm. Gương mặt xương xẩu và râu ria tua tủa khiến ông ấy trông thấy già hơn trước tuổi rất nhiều.

   - Cậu cũng uống cà phê đen chứ hả? Tôi th́ lúc nào cũng vậy. Cậu học ở trường nào? Năm thứ mấy rồi? Hè không đi đâu chơi à?

          Tôi lịch sự, nhỏ nhẹ trả lời các câu hỏi và ngồi yên trên cái nghế đẩu thấp.

   - Cậu uống đi kẻo nó nguội. Tôi mừng cho cậu. Thời buổi này mà c̣n đi học được th́ c̣n ǵ bằng? Nhà ba má ở đâu? Có nhiều anh em không? À, quên nữa rồi. Tên cậu là ǵ?

          Chưa khi nào tôi nói dối với ai điều ǵ. Nghe những ǵ tôi kể hết về hoàn cảnh và lư do tôi lên đây, ông có vẻ ngạc nhiên và lo cho tôi. Ông bóp trán suy nghĩ giây lát rồi bảo tôi cuối tuần này về nhà ông ấy chơi v́ sẽ có mấy việc ông ấy cần tôi và cũng có mấy việc ông ấy muốn kể cho tôi nghe nữa. Lời nói ấy chất chứa vừa chứa đựng sự thúc giục vừa hàm ư ra lệnh cho tôi. Tôi ghi chép địa chỉ và hứa sẽ đến.

          Khi xe chạy ngang cổng trường Nông Lâm Súc tôi liếc mắt vào và kể cho ông ta nghe đôi chút về ngôi trường này và về cái ước mơ trở lại Bảo Lộc này để sinh sống đến hết đời tôi một cách tha thiết, lăng mạng. Tôi không chú ư rằng ông ấy có vẻ rất đăm chiêu tư lự. Tôi sau đó lặng thinh như để cho ông ấy có thể suy nghĩ ra điều ǵ đó. Ông ta chậm răi kể cho tôi nghe về cái điều mà tôi không bao giờ có thể quên được.

          “Tôi cũng có gia đ́nh như bao nhiêu người khác vậy. Ba má tôi bị thương nặng trong một trận pháo kích và đă bỏ tôi lại lúc tôi mới lên 10. Tôi sống với ông bà nội và không được may mắn, không được đi học, không được dạy bảo cho nên người. Ông th́ say sưa rượu chè. Bà tôi th́ tha hồ cờ bạc. Đến năm 18 tuổi, tôi trốn đi lính. Họ không hề t́m thăm tôi. Họ cũng không hề biết tôi c̣n sống hay đă chết tự lúc nào.

Sau này, tôi t́nh cờ biết rằng cha tôi là con nuôi của hai ông bà.

          Từ trong quân trường tôi đă kết thân với Long, một con người chân chính tốt bụng thiệt thà. Nó lớn hơn tôi hai tuổi và v́ một lần thi rớt, nó buồn quá cũng bỏ nhà đi lính như tôi. Hai đứa tôi tự chọn vào chung trại và đă thề sống chết có nhau. Ra trường, tụi tôi về chung đơn vị, chia nhau nhiều thứ, trừ t́nh yêu mà nó dành cho Thúy Vân. Nhiều lần nó đă tâm sự với tôi rằng:

          “Tao có thể làm bất cứ điều ǵ để khiến cho nàng được hạnh phúc như những ngày đầu tụi tao thương nhau. Tao cố chờ đến ngày giải ngũ, về quê, lấy nàng làm vợ, và rồi có con cái, có những thứ b́nh thường nhất trên đời này.”

          Nó th́ như thế. C̣n tôi th́ không có ai thương. Tôi xấu xí, cộc cằn, thô lỗ, ít học, ít kiến thức và ít t́nh yêu nữa chứ.”

          Châm một điếu thuốc nữa, ông nheo mắt nh́n tôi xem chừng như muốn hỏi tôi có hút thuốc không, muốn nghe ông ta kể tiếp. Ông ấy đă làm tôi kính phục v́ cái phẩm chất rất đời thường và cách nói chuyện rất b́nh thường của ông ta. Tôi ra dấu tôi không hút thuốc và nhẹ nhàng cám ơn ông.

          Xe xuống hết đèo Bảo Lộc. Ḷng tôi cũng xuống hết niềm u uất. Tôi nhớ ngay đến câu phương châm mà Long Kh’mer và Khuê Bầu chọn:

“Đọc vạn thư bất như hành thiên lư lộ.”

Tôi đă chưa đọc nhiều như “vạn thư” mà cũng đă chưa đi nhiều cỡ “thiên lư”. Hôm nay trong chuyến đi về Sài G̣n tôi đă gặp con người rất b́nh thường này nhưng tôi nhận ra một điều khá đặc biệt: “Hạnh phúc ở trong tầm tay của chúng ta.” Tôi tự ngẫm lại cuộc đời ḿnh. Những ǵ tôi đă cho là bất hạnh có phải thật sự bất hạnh không? Những cái tôi đă tự cho là ḿnh thiếu thốn đó có phải thật là sự thiếu thốn không? Hạnh phúc có tùy vào cái ta có hay là tùy vào cách ta suy nghĩ? Hàng chiều tôi tập đá banh. Hàng tối tôi đánh đàn classic. Hàng năm tôi lên Bảo Lộc nghỉ hè với gia đ́nh Má Chánh, nơi có mọi thứ mà tôi muốn có: công việc - ḷ làm nem có tiếng ở Bảo Lộc, niềm vui, tiếng cười - anh Từ là một cây tếu lâm, bữa cơm ngon- có thịt mỡ, có nhạc ḥa tấu nghe suốt ngày- do chính Ba Chánh tuyển chọn- và có dịp đi đá banh- Thi Lùn đang đá cho đội Huyện B’lao mà. Những ǵ đến nay tôi có được lại là điều mà nhiều người thèm muốn. Những ǵ đến nay tôi thèm muốn lại là điều mà họ đă chán chường. Thầy Vũ Thủy dạy triết học đă giúp tôi hiểu ra một số điều. Một trong số đó là:

“Cái rác thải của người này có thể là của cải đối với người khác.”

 

          Tôi ngồi yên trong lúc ông hành khách ngồi kế bên đă ngủ từ năy giờ. Tôi nhắm mắt để nhớ lại những ǵ đă xảy ra. Tôi cố điểm lại những ǵ tôi đă làm và chưa làm được. Tôi lại bỗng h́nh dung ra những ǵ có thể xảy đến với tôi trong tương lai. Tiếng kêu to của anh phụ xế làm tôi giật ḿnh.

   -  Tới trạm Madaguoi rồi cô bác ơi. Ai có hóa đơn mua hàng chuẩn bị tŕnh thuế vụ. Lẹ lẹ về Sài G̣n cô bác ơi!

   Ông già ngồi bật dậy, dụi mắt, ông ta kề tai tôi th́ thào:

   - Nếu tụi thuế vụ có hỏi, cậu nhận giùm tôi là có một bao trà tươi của cậu nhé?

   Tôi thản nhiên nhận lời nhưng lại thật ngố nghế hỏi ông:

   - Bao trà nào?

   - Mỗi người chỉ được chở một bao thôi. Tôi chất trên mui tới ba bao lận. Tôi trả tiền cho thằng phụ xế để nó nhận một bao rồi. Cậu giúp tôi được chứ?

   - Ôi thế th́ có ǵ đâu. Bác yên chí đi.

   Qua xong trạm Madaguoi, cái trạm hắc ám nhất, mọi người thở phào nhẹ nhỏm. Tôi chẳng nghĩ ngợi ǵ. Ông già hơi nghiêng người qua tôi nói vừa đủ cho tôi nghe:

   -Tôi có chứa gỗ lậu trong mấy bao trà. Tôi đă chung chi trước rồi nhưng ḿnh phải có hành khách nhận bớt đi cho tụi nó vui ḷng cho qua vậy mà. Cảm ơn cậu nghen. 

    -Dạ đâu có chi Bác. Tại cháu không biết.

   - Trong mỗi bao, tôi chất một bộ ghế đai bằng gỗ Cẩm Lai, tháo rời ra. Về Sài G̣n có mối mua sẵn rồi. Trà xanh th́ bán cho dân Chợ Lớn pha chế. Tôi chất hàng từ hồi khuya này lận. Mỗi chuyến đi tôi kiếm được ít tiền. Tôi để dành cho con tôi ăn học.

          Thật bất ngờ, tôi nh́n ra hướng cửa sổ giả bộ như tôi không có cảm giác ǵ. Thật ra tôi đă th́ thầm: “cho con tôi ăn học.”,“rồi thế nào ḿnh sẽ đến nhà ổng xem sao!”

 

          Cái nóng nực oi bức dần dần làm tôi khó chịu. Tôi cởi cái len ra và trao lại cho ông ta. Mọi người đều kéo cửa sổ lên hết để đón gió vào. Tôi có dịp nh́n kỹ ông ấy. Gương mặt chử điền như Từ Hải. Đôi vai rộng và đôi mày đậm rất hợp với bộ ria mép và một ít râu quai nón. Đôi mắt, không to tṛn, nhưng với cái quầng thâm mất ngủ, báo hiệu rằng ông phải làm rất vất vả và thường thức khuya. Tóc hơi ngả sang mầu muối tiêu, dấu hiệu tuổi 40-50, gần gấp đôi tuổi của tôi. Cái áo khoác nhà binh cũ kĩ, dơ bẩn, cho người đối diện nhiều ấn tượng khác nhau. Với tôi, quá quen thuộc- Long Kh’mer thường mặc lắm, đây là cái dấu hiệu phong trần, lam lũ. Đối với một phụ nữ thông thường, cái áo ấy là cái biểu hiện sự dơ bẩn tội lỗi. Đối với giới trí thức, có của cải, đây là cái dấu hiệu tồi tàn, mạt hạng. Đôi môi thâm, hàm răng nhiều vết dơ bẩn, có lẽ do hút thuốc lá đen chăng? Những điều ấy đối với tôi là rất đẹp. Nhưng có mấy ai thích loại người như thế này đâu khi mà ở chỗ nào thiên hạ đọc hoặc nghe thấy cái khẩu hiệu: “lao động, kinh tế mới…”

   Xe đến Định Quán. Mọi người xuống xe ăn trưa. Khi tôi chưa biết làm thế nào, th́ tôi được ông ta mời tôi:

   - Xuống xe đi. Tôi đăi cậu cái thứ này.

          Tôi một lần nữa làm theo lời của ông ta như một đứa con ngoan theo lời cha nó ra lệnh vậy. Đặt chân phải xuống đất xong, tôi xoay lại ngay để đỡ ông già “Từ Hải” của tôi xuống. Tôi thật choáng khi nhận ra ông có một ống chân giả bên trái. Đi khập khiễng, nhưng khá nhanh nhẹn, ông ta tiến tới một cái bàn trong góc quán và ra lệnh cho tôi ngồi xuống.

   - Tôi bị thương nhẹ thôi c̣n bạn tôi đă ra đi luôn rồi.

   Tôi lặng thinh, ngồi nhẹ xuống cái ghế dựa bẩn thỉu cũ kĩ như sợ gây ra tiếng động làm cắt ḍng suy tưởng của ông.

   - Cậu ăn cơm xườn nhé? Tôi th́ ăn chay mấy năm nay rồi.

   Ông gọi cho tôi một dĩa cơm với miếng thịt to nhất. Chỉ tay người tôi, ông ta phê phán:

   - Thanh niên ǵ mà ốm yếu thế. Thiếu ăn lắm hả cháu? Thôi, tự nhiên nhé.

          Ông ta rút ra trong túi áo dưới bên phải một cái chai nhỏ, chai nước tương. Tôi không thấy thật ngon miệng v́ cái cảm giác rất kỳ lạ chi phối. Cho tới khi ấy, cha tôi chưa có lần nào dắt tôi đi ăn một tiệm quán nào cả theo như tôi nhớ. Cho tới khi ấy tôi chưa có lần nào ngồi đối diện với một người đàn ông kẻ có rất nhiều điều để tôi suy nghĩ. Ông gọi cho tôi ly sữa đậu nành. Châm một điếu thuốc, ông ta nhâm nhi ly cà phê đen nữa. Trong khói thuốc tỏa lơ lửng mông lung ấy, tôi có cảm giác như ông ấy sẽ rất gần với tôi cả về tinh thần lẫn thể xác. Giọng nói chậm buồn làm tôi cảm thấy buồn theo.

   - Trong một hôm lên thăm đồn, Thúy Vân bị kẹt trong một trận pháo kích. Một quả pháo đă phá tan tành cái lô cốt hai vợ chồng nó ngủ. May là con bé Long Vân, hai tuổi, hôm đó bị bệnh ở nhà với bà ngoại. Nếu không th́ chắc chắn là…

          Tôi nhận ra ngay cái nghẹn lời của ông già tội nghiệp. C̣n tôi, hai hàng nước mắt vừa tuôn nhanh, nóng hổi. Tôi chợt cảm thấy rất lạnh. Mọi người xung quanh không thể nào h́nh dung điều ǵ đang diễn ra ở đây, giữa hai chúng tôi. Họ lục đục kéo nhau lên xe khi vừa nghe anh chàng lơ xe nhắc gọi.

 

Lương Ngọc Thành