Duyên Nợ Văn Tự

Hoàng Quân

 

 

 

Mấy chị em tôi chia nhau mua nhiều loại báo: Làng Văn, Thế Kỷ 21, Văn, Văn Học… chuyền tay nhau đọc. Tôi “quen” Thế Kỷ 21 đă lâu, nhưng chỉ là quan hệ... đơn phương.

 

Vào những năm 90 của thế kỷ trước, tôi gởi bài đến tờ báo Măng Non, sau này đổi thành Văn Nghệ Trẻ của văn sĩ Ngô Nguyên Dũng ở Tây Đức. Măi năm 2003, tôi mon men vượt đại dương, t́m đến Làng Văn Canada. Được thời gian ngắn, anh Ngô Nguyên Dũng cho biết, báo Làng Văn có thể phải đ́nh bản, v́ những khó khăn về tài chánh. Duyên văn nghệ của tôi với Làng Văn chưa kịp “ bén” đă chấm dứt. Nghe văn sĩ Hoàng Nga “mách nhỏ”, tôi gởi bài đến Văn Học. Có lẽ địa chỉ hotmail của tôi bị nhầm là thư rác, junkmail, điện thư bị trả lại với lư do không giao thư được. Tôi vẫn tiếp tục viết, xếp trong “tủ”, lâu lâu đem ra đọc. Mỗi lần đọc, dặm thêm chút “mắm muối”. Khi thêm vài dấu chấm phết. Khi bớt đôi chữ “th́, là, mà”. Chị tôi, chị Hoàng Thanh Tâm, qua những hoạt động với trung tâm Độc Lập của Tây Đức, quen nhà báo Từ Nguyên, ông Trần Văn Ngô bên Pháp. Ông Từ Nguyên mời chị Thanh Tâm tham gia văn bút. Chị Tâm chuyển thư của ông Từ Nguyên đến tôi. Ông Từ Nguyên cho biết có sinh hoạt với báo Thế Kỷ 21. Tôi thầm nghĩ, Thế Kỷ 21 “cao” quá. Được là độc giả đă quư rồi. Chứ nào dám mơ xa thêm. Đôi đũa tre mộc mạc của ḿnh biết làm sao để “cḥi” tới mâm son. 

 

Tôi gởi vài emails trao đổi, loanh quanh dọ ư ông Từ Nguyên. Năm 2004, tôi thu hết can đảm, gởi bài Giấc Mơ Thực Vật nhờ ông Từ Nguyên chuyển đến báo Thế Kỷ 21. Gởi đi, nhưng tôi không dám tràn trề hy vọng. Cũng không dám lóng ngóng trông thư trả lời. Vậy mà, ông chủ bút Phạm Xuân Đài đă dành cho Hoàng Quân ưu ái đặc biệt, ngay từ thuở Hoàng Quân chân ướt, chân ráo bước vào sinh hoạt chữ nghĩa. Ông cho đăng bài viết ngay trên số báo gần nhất, số 184, tháng Tám, 2004. Tôi nhận tờ Thế Kỷ 21, có đăng tựa đề Giấc Mơ Thực Vật ở trang b́a. Tôi vui mừng vô tả. Tôi hạnh phúc lâng lâng. Tôi cảm nhận đó là niềm vinh dự cho ḿnh, được tờ báo có tầm vóc đón nhận như vậy. Tôi vội vàng chụp h́nh trang b́a, níu tay gia đ́nh, bạn bè, rộn ràng kể, hớn hở khoe. Như vậy đó, với Thế Kỷ 21 và chủ bút Phạm Xuân Đài, tôi đă trân trọng đặt khối gạch xây đắp căn nhà ước mơ thành văn sĩ của tôi.

 

 

Qua những lần liên lạc thư từ, tôi xin phép các “ông” cho gọi bằng anh, bớt phần khách sáo, xa cách. Mặc dầu, tính theo cả tên lẫn tuổi, tôi đi sau các anh rất xa.

 

Sau đó, anh Từ Nguyên đưa địa chỉ email của anh Phạm Phú Minh, bảo, có thể gởi bài trực tiếp. Năm nọ, anh Phạm Phú Minh gởi tặng tôi tờ đặc san Xuân của báo Người Việt. Trên bao thư ghi người nhận Hoàng Quân, tên của cu Bê, con trai tôi. Nhận được bưu phẩm cho ḿnh, gởi từ Mỹ, cu cậu ngạc nhiên, thích thú. Vội vàng mở quà, cầm tờ báo xuân xinh đẹp trên tay, cu cậu thắc mắc, ủa, ai tặng cho ḿnh quà này lạ hè. Tôi vội vàng giải thích. Th́, hồi xưa, mẹ có kể cho Bê rồi. Mẹ thấy tên Bê hay quá, nên mẹ mượn làm bút hiệu khi viết văn đó.

 

Cũng ở vùng nam California, văn sĩ Đặng Phú Phong là họ hàng bên Mạ tôi và bạn của Ba tôi. Ba tôi và anh Phong đă chia sẻ với nhau những ngày tháng trong trại cải tạo. Anh điện thoại thăm Ba tôi, t́nh cờ gặp tôi, chuyện tṛ qua lại, trao đổi bài vở. Năm 2009, mấy chị em tôi đưa Ba qua Mỹ ăn tết. Khi gặp nhau, Ba tôi và anh Phong mừng mừng, tủi tủi. Sau lần gặp gỡ đó, vợ chồng anh Đặng Phú Phong trở thành bạn bè của cả mấy anh chị em chúng tôi. Nhân dịp này, anh Đặng Phú Phong liên lạc anh Phạm Phú Minh. Đấy là lần đầu tiên Hoàng Quân đi cùng với thân phụ và người chị đến gặp ông chủ bút báo Thế Kỷ 21. Từ đó, Hoàng Quân thành “người nhà” của Thế Kỷ 21, hănh diện được đứng gần cây cao bóng cả của nhiều tên tuổi trong làng chữ nghĩa.  

 

 

 

Westminster 02.2012

           Vợ chồng Đặng Phú Phong, vợ chồng Hoàng Quân, anh Phạm Phú Minh

 

 

Khi nghe tin báo Thế Kỷ 21 đ́nh bản, tôi cảm thấy hụt hẫng. Như đánh mất điều ǵ rất thân thiết, quư giá. Anh Phạm Phú Minh chuyển qua làm tờ Phụ Nữ Diễn Đàn với dự định cải tổ hoàn toàn tờ PNDĐ thành một tờ báo có phẩm chất cao. Hoàng Quân cộng tác với PNDĐ một thời gian. Năm 2009, số báo có h́nh b́a rất mỹ thuật với tranh Đánh Thức Đồi Hoa của họa sĩ Đinh Cường, bài Tắt Nắng Buộc Gió của Hoàng Quân được “vai kề vai” với Soeur Sourire, Nụ Cười Hay Nước Mắt của nhà văn Đặng Mai Lan. Tôi lại vui mừng tở mở, hí hửng “rao tin” khắp bạn bè.

        

Về sau, anh Phạm Phú Minh cùng một số văn, thi sĩ... làm tờ báo điện tử Diễn Đàn Thế Kỷ. Tôi xem ḿnh như thành viên trong gia đ́nh văn nghệ DĐTK. Tôi rất vui, được đi lui tới trong vườn nhà. Đọc những bài rất nặng kư của những tên tuổi cao lớn trong diễn đàn chữ nghĩa, đôi khi, tôi hơi chút ngài ngại, cảm thấy ḿnh “bé bỏng” trong sinh hoạt này. Nhưng những lúc anh Phạm Phú Minh góp ư đôi câu cho bài mới gởi, hoặc hỏi bài cho số xuân, là niềm khích lệ rất lớn cho tôi, là thôi thúc cho tôi ngồi vào bàn viết, mở “thư viện” của ḿnh để viết tiếp, mặc những bận rộn và áp lực của cuộc sống.

 

Tờ DĐTK phát triển nhanh và trở thành phổ biến trong thời gian ngắn. Số lượng người xem tăng nhiều. Qua DĐTK, tôi được nhiều mối duyên thú vị. Có lần, tôi nhận được email của chị bạn, gởi cho tôi link của DĐTK, đăng truyện Chàng Nghệ Sĩ. Chị bảo, “Chị thích bài viết đó, và nghĩ, chắc em cũng sẽ thích, nên giới thiệu với em. ” Lúc đó, tôi mới thỏ thẻ với chị, “Dạ, Hoàng Quân là Hoàng Thị Ngọc Thúy đó chị. ” Lần khác, chị của bạn tôi, gởi cho tôi Bài Ca Hạnh Ngộ, chị vừa “hái” được trong “vườn” DĐTK. Chị sôi nổi, “Tác giả không phải tên của em. Nhưng chị ‘chắc như bắp‘ là em. V́ thấy toàn là ‘người thật, việc thật”. Một ông bạn Ba tôi ở Texas, có máu văn nghệ, rất vui tính. Bác hay liên lạc với Ba tôi. Thỉnh thoảng, thay mặt Ba, tôi trả lời thư bác, gởi kèm vài bài viết của Hoàng Quân đến bác. Khi tôi gởi bài Nhật Kư Màu Tím, th́ bác cười (trong email), rằng bác biết bài này, do hai người bạn của bác đă đọc trên DĐTK, chuyển bài đến cho bác.

 

Một độc giả thường trực của Diễn Đàn Thế Kỷ, v́ thích những bài viết của Hoàng Quân, chị lên mạng “ḍ la” tông tích của tác giả. Chị gọi điện thoại đến ṭa báo hỏi, có thể liên lạc với Hoàng Quân qua email. Lúc ấy, vợ chồng chúng tôi đang có mặt Nam California. Với một chuỗi t́nh cờ dễ thương, cộng thêm chút xếp đặt của anh Phạm Phú Minh, giờ đây độc giả đặc biệt ấy là người bạn tâm giao của tôi.

 

Năm kia, anh Phạm Phú Minh chuyển cho tôi email của anh Song Thao. Anh Song Thao hỏi, “Hoàng Quân là ai mà viết... hay quá vậy. ” Ui chao, tôi nở phồng cả mũi. Khi đọc TK21, tôi rộn ràng t́m phần Phiếm của Song Thao. Đọc đâm ghiền như đọc truyện kiếm hiệp. Vậy mà, bây giờ được người ḿnh “mê”, khen như vậy, hỏi sao không cảm thấy hạnh phúc mênh mang. Coi như anh Phạm Phú Minh bắt nhịp cầu tri âm cho tôi và và ông “trùm” Phiếm Song Thao. Sau đôi lần thư từ, anh Song Thao bảo, anh tính rủ tôi viết chung phiếm. Nghe ông trùm nói vậy, tôi rón rén viết thử Ngôn Ngữ, Chuyện Đó Đây. Tôi băn khoăn miết, rụt rè hỏi anh Song Thao, giống phiếm chưa, cần thêm mắm muối ǵ nữa không. Th́ anh cười (tôi đoán vậy), bảo, phiếm đứt đuôi con ṇng nọc rồi. Thế là tôi yên tâm, gởi bài đến ṭa báo.

 

Xuân Kỷ Sửu 2009, anh Phạm Phú Minh “rủ” họp mặt vào mồng một tết tại Quận Cam. Anh bảo, “chỉ một số nhỏ bạn thân thiết của anh như Trần Mộng Tú, Bùi Bích Hà, Vơ Phiến... ” Lúc đó, tôi đang cùng thân phụ đi thăm họ hàng bè bạn ở bắc California. Hụt buổi hội ngộ tôi tiếc hùi hụi.

 

Năm 2015, nghe tôi đi dự Hội Nghị Liên Trường Quảng Ngăi ở Seattle, anh Minh “đánh tiếng” với chị Trần Mộng Tú, thi sĩ khả ái với những vần thơ mượt mà... ngoài vườn đầy hoa nở, trong hồn ngập mộng mơ... Trong ngôi nhà xinh xắn trên triền đồi, nh́n xuống hồ thật thơ mộng ở thành phố Bellevue, tiểu bang Washington, chị Trần Mộng Tú và phu quân, anh Frank đă khoản đăi vợ chồng tôi, chị tôi và hai người bạn buổi tṛ chuyện thân mật, ấm cúng. Tôi không những yêu thích thơ văn của chị, mà c̣n ngưỡng mộ những sinh hoạt thiện nguyện của anh chị.  Tôi vẫn mong sẽ có một ngày rất gần, được trở lại nơi căn nhà với hai câu thơ trước của:  Khi trở về dẫu tuổi gầy sương tuyết, Bốn bàn chân sẽ làm ấm thềm nhà.

 

 

 

 

 

                                      Bellevue 08.2015

                                               Frank, Hoàng Quân, Trần Mộng Tú, Hoàng Thanh Tâm, Trần Văn Hải, Trương Trọng Lợi

 

 

 

Măi năm 2016, tôi mới “ thấy ” bài Lê Hữu Và Một Thời Âm Nhạc của anh Phạm Phú Minh/Phạm Xuân Đài (viết năm 2011). Đọc xong, tôi nhủ ḷng, nhất định phải làm sao để đọc trọn cuốn sách mới được. Lại gơ cửa ông thám tử Gồ. Cuối cùng, tôi liên lạc được với anh Lê Hữu. Giờ đây tôi sở hữu cuốn Âm Nhạc Của Một Thời và gặp thêm một tâm hồn đồng cảm, đồng điệu với ḿnh. Những ngày mê mẩn trong Âm Nhạc Của Một Thời, tôi bắt gặp đây kia những lời ca anh Lê Hữu rất yêu. Mà những câu hát đó, chàng nàng của Hoàng Quân vẫn tŕu mến trên môi. Đọc được cuốn sách hay cũng phải có cái duyên. Tôi lại cám ơn anh Phạm Phú Minh đă se thêm một mối duyên văn nghệ cho tôi.

 

Kỳ nghỉ lễ cuối năm nay, tôi t́m được đôi chút thời gian rong ruổi trong Nét Xuân Sơn, trang nhà đăng lại một số bài viết của Phạm Xuân Đài. Khi “bắt gặp” Hoa Tím Bâng Khuâng của anh Phạm Phú Minh trong “vườn”, tôi ngạc nhiên lẫn thích thú: anh Phạm Phú Minh và tôi có bài viết về cùng một đề tài: hoa Jacaranda.

 

Anh Phạm Phú Minh viết Hoa Tím Bâng Khuâng từ thế kỷ trước, tháng năm 1993. Ngày ấy, khi ngắm phượng ở Quận Cam Hoa Kỳ, anh Minh đă miên man:

“Một niềm hạnh phúc bất chợt sẽ đến với bạn, khi bạn lái xe rẽ vào một con đường nhỏ êm đềm với những rặng hoa tím, tím ngát đất trời. Ngửng mặt nh́n vào đám mây tím lăng đăng ấy bạn sẽ lạc ngay vào một vùng tâm thức lạ lùng, vừa sửng sốt vừa phiêu diêu. Đó là một loại màu tím không giống bất cứ thứ tím nào bạn đă thấy. ”

 

Đọc xong bài Hoa Tím Bâng Khuâng, tôi ngẩn người, hỏi thầm ḿnh, chơ bao lâu nay mắt mũi tôi cất đâu, mà không “thấy” được hoa tím bâng khuâng. Để măi đến năm 2009, lúc đi làm ở Nam Phi, mới “khám phá” hoa tím, phải mằn ṃ hỏi quanh mới biết đấy là Jacaranda. Trong Phượng Xưa tôi đă say đắm:

“... Qua nhiều ngơ phố, những hàng phượng tím hai bên đường như chụm đầu t́nh tự với nhau.

…

Từ vuông cửa sổ pḥng khách sạn, tôi nh́n mông lung xuống thành phố bên dưới. Trong nắng chiều tà, những tàng phượng tím đẹp quyến rũ lạ lùng. Cuộc sống đôi khi có những t́nh cờ kỳ diệu. Bao lần đến Johannesburg, mảnh đất ở phương nam châu Phi vẫn tạo nhiều ấn tượng trong tôi. Nhưng măi lần này, tôi mới thấy những hàng phượng tím. Những cây Jacaranda bao năm khoe sắc ở thành phố này, chứ đâu phải mới rộ nở cho tôi ngắm lần này đâu!

.... ”

 

Không biết khi anh Phạm Phú Minh đọc bài Phượng Xưa của tôi gởi đăng trên DĐTK, anh có mỉm cười, nhớ đến hoa tím của anh không. Riêng tôi, có niềm vui nhẹ nhàng, khi thấy hoa tím “của” ḿnh ở Châu Phi và hoa tím “của” anh Phạm Phú Minh ở Châu Mỹ có những nét đáng yêu giống nhau.

 

Anh Phạm Phú Minh là ông chủ bút thật dễ thương. Anh khích lệ tinh thần, chỉ dẫn, góp ư cho tôi. Hơn nữa, anh rất “chiều ḷng” cộng tác viên. Anh đă phải ghi chép cẩn thận để đăng bài Đứng Ngẩn Trông Vời đúng vào ngày 24.01, nhân sinh nhật con trai tôi. Hoặc đưa bài Tuổi Ngọc Cho Nàng Trên Xứ Người vào ngày 14.01, đúng ngày tôi sang Tây Đức 30 năm trước.

 

Mỗi khi tôi gởi bài, anh Phạm Phú Minh luôn có thư hồi đáp. Thỉnh thoảng, anh viết đôi ḍng nhận xét, cảm nghĩ. Hoặc chỉ trả lời ngắn ngọn, ngộ nghĩnh. Lúc nhận Xiêm Áo Thênh Thang, anh trả lời, “xiêm áo của Hoàng Quân đă đến Hoa Kỳ”. Nhận bài Yêu Lời Mẹ Ru, anh bảo, “Cảm động lắm. Đăng bài này thế nào ông Song Thao cũng lại khen, v́ vợ ổng người Huế, ổng rất rành tiếng Huế. ...Phải một bà-mẹ-viết-văn mới viết được…”

Ngoài ra, anh luôn t́m những h́nh minh họa đặc sắc cho bài. Người Ấy Ngày Xưa có cánh phượng hồng rất đẹp. Tuần lễ đó, Người Ấy Ngày Xưa là một trong những bài viết được đọc nhiều nhất trong tuần. Có lẽ một phần nhờ h́nh minh họa bắt mắt. 

 

Anh Phạm Phú Minh đối với Hoàng Quân không chỉ đơn thuần là ông chủ bút đọc bài vở, chọn lọc để đưa lên báo. Ban đầu, tôi gởi bài đến ṭa báo để dự đăng. Nhưng về sau, viết xong bài nào, tôi gởi đến anh Phạm Phú Minh, như thể gởi bạn thân, tri kỷ cùng chia sẻ những cảm nghĩ, suy tư của ḿnh. C̣n chuyện đăng báo là quyết định của chủ bút. Bài Người Cày Có Ruộng, tôi viết xong giữa khuya, kể lại “bi hài kịch” lên bờ, xuống ruộng, thời kỳ đi xin việc ở vào tuổi tri thiên mệnh của tôi. Gởi cho anh, giống như t́m người nghe ḿnh tỉ tê tâm sự những chông chênh của cuộc sống. Anh như người bạn kiên nhẫn, lắng nghe chuyện, hiểu và cảm được những nỗi niềm của ḿnh. Ngay trong khuya đó, anh trả lời thư, nói đă đọc một mạch xong NCCR và muốn đăng ngay trong ngày hôm sau. Lúc ấy đă gần tết nguyên đán, v́ trong bài viết có mấy câu... Chim én ơi, khi báo tin xuân Giáp Ngọ đang về với trần gian... nên anh em chúng tôi đồng ư giữ bài chờ dịp tết. Tết đó, anh t́m h́nh tranh sơn dầu Đồng Quê Việt Nam tuyệt đẹp, đăng chung với bài viết.

 

Tôi muốn làm cuốn sách thứ hai, tập truyện Nhớ Tiếng À Ơi. Tôi ngỏ ư nhờ anh viết bài giới thiệu tập truyện, kiểu như lời tựa. Anh nhận lời viết, mặc dù thời gian ấy anh rất bận bịu với báo chí cũng như những chương tŕnh sinh hoạt của anh. Đọc bài giới thiệu của anh Phạm Phú Minh, độc giả đă rỉ tai với Hoàng Quân. “Ông Phạm Phú Minh thật giỏi, khám phá mọi ngóc ngách trong tâm hồn của Hoàng Quân, đem lên cho thiên hạ đọc. Tuyệt vời.”  Hoặc, “Chưa thấy ai viết điểm sách mà nghiêm túc và sâu sắc như ông Phạm Phú Minh.” Hoặc “Ông Phạm Phú Minh thật xứng với những danh xưng, nhà văn, chủ bút của báo và nhà biên khảo. Bài ông ta viết thật hay, mạch lạc và đầy đủ... ” …

 

Bước đầu, tôi cộng tác với Măng Non, Văn Nghệ Trẻ, Làng Văn. Nhưng qua Thế Kỷ 21 và sau này Diễn Đàn Thế Kỷ, với chủ bút Phạm Phú Minh, Hoàng Quân mới thực sự là Hoàng Quân của ngày nay.

 

Như vậy đó, nhờ duyên lành, tôi gặp Thế Kỷ 21 và anh Phạm Phú Minh năm xưa. Mười mấy năm qua, tôi may mắn gặp thêm nhiều duyên lành khác, có thêm bạn văn, bạn đọc, bạn ḷng. Để bây giờ, mặc những tất bật, áp lực của thế giới chung quanh, tôi vẫn t́m được niềm vui trong viết lách và vẫn t́m được những tâm hồn đồng điệu, dẫu không nhiều, nhưng đối với tôi cũng đủ thăng hoa cuộc sống.

 

Như anh Phạm Phú Minh đă viết trong bài giới thiệu tập truyện Nhớ Tiếng À Ơi, “Hoàng Quân đă đến với báo Thế Kỷ 21 như thế, cách đây đă 12 năm.... chúng tôi vẫn c̣n duyên nợ văn tự với nhau, ... ” Ước mong chúng tôi vẫn duyên, vẫn nợ văn tự thật nhiều năm nữa.

 

Thuở tiểu học, tôi dùng bút mực ng̣i lá tre nắn nót những bài tập làm văn. Lên trung học, tôi xài bút máy Pilot trau chuốt những bài luận văn. Tự lúc nào, ước mơ viết văn luôn quanh quẩn bên tôi. Giờ đây, quá nửa đời người, ngồi vào bàn phím viết tiếng Việt trở thành đam mê, là sinh hoạt cần thiết đối với tôi. Với người bạn Anh, Mỹ tôi sẽ reo lên, I am really a lucky beggar. Gặp bạn Đức tôi sẽ cao giọng rằng, ich bin echt ein Glückpilz. Và với người Việt, tôi sẽ rạng rỡ: Bạn ơi, tôi may mắn và hạnh phúc quá chừng.

 

 

Hoàng Quân

Tháng Giêng năm Đinh Dậu 2017