CÁI TÊN THÀNH XÌ

Lương Ngọc Thành

Trường tôi có những điều khiến nhiều trường khác trên thế giới này phải chào thua và tôi, một học trò bình thường, có cái nick name mà ai nấy đều phải thích thú, dễ nhớ, thắc mắc và ấn tượng, “Thành Xì.”

Dẫu cho không thật sự hài lòng với cái nick name này cho lắm, tôi cũng như bất cứ ai trong trường, kể cả ông hiệu trưởng đáng kính, bác Nhất hiền lành, dù không muốn, dù không thích, cũng không thể nào chối bỏ hay hoán cải cái tên mà chỉ có dân NLS Bảo Lộc chúng tôi mới có mà thôi. Cứ nghĩ mà xem? Đâu có ai tự dưng nặn óc, suy nghĩ với một sự quan tâm nhất định cho cái tên của ta đâu nhỉ? Hồi tôi còn bé, bố mẹ tôi phải vâng theo ý của bà nội tôi để gọi tôi là “Tèo”. Bà đã thương yêu thằng cháu trai đầu lòng lắm đấy chứ. Ông nội tôi, người ưa nói vần nói điệu, ủng hộ ngay,

“Tên xấu xí làm cho ông bà không để ý.”

“Thằng Tèo rồi tới thằng Tài.

Đẻ con trai có tiền xài hoài.”

Có ai nói tên Tèo xấu chưa nhỉ? Nghe ai gọi tên “Tèo”, tôi nghĩ ngay đến những người trong giòng họ nội ngoại ở Tham Lương, Bà Điểm hoặc vài người hàng xóm ở Cần Thơ hồi tôi còn bé.

Vào Trung học Phan Thanh Giản, tôi đã không có tên gì nhưng vừa đặt chân vào trường NLS Cần Thơ, tôi có một nhóm anh em kết nghĩa, gồm những chàng trai cứng đầu, quyết chí lên Bảo Lộc. Người đầu sỏ, Lý Thái Lâm, là Hai Khùng. Tôi đứng thứ 6- Sáu Ngố. Nhưng cái tên này ít ai biết và không có gây một ấn tượng gì cả. Tôi thậm chí nhiều lúc đã quên bẳng cái tên đó. Nhưng ở đại học tôi có một tên còn được gọi cho đến bây giờ, Lương Cộ. Rõ ràng lớp phó Lý Xuân Tha- MS-71 đã đặt tên này cho tôi. Cứ mỗi khi lớp tôi đi lao động, ngoại khóa, công tác hay thực tập, việc gì lớn nhỏ nặng nhọc đều được tôi gánh vác. Đệm hát một bài hát nào mới cả lớp gọi tôi. Làm một bài bích báo, ban báo chí réo gọi tôi. Nửa đêm đói bụng cồn cào, tụi bạn cùng phòng lôi tôi dậy. Mỗi khi tới phiên phòng tôi trực nấu cơm cho ký túc xá, tôi dĩ nhiên làm bếp trưởng. Khi không đủ tiền trả cho chầu cà phê nào đó, tôi chắc phải đương đầu với chủ quán thôi. Những bó củi, giỏ đồ đá banh, bao gạo nặng chịch được lớp phó Lý Xuân Tha giao cho tôi “cõng”. Khi có những mâm thức ăn thừa, hơi hôi thiu hắn vừa mỉm cười vừa ra hiệu cho tôi “tém sạch.”

Vì Long Kh’mer thương mến, coi tôi như một hướng đạo sinh. Nó đã đặt tên tôi là “Gấu Rừng đảm đang.” Thấy tôi chu toàn công việc những hè lên ở tại lò nem Má Chánh trên Bảo Lộc, Long Kh’mer còn nói,

“Trên đây ai cũng thương nhắc tên mầy hoài đó thằng quỷ xứ. Mầy biết ba tao nói về mầy thế nào không hả?”

Một hôm ông nói với tao, “Thằng Thành Xì có tướng lắm đó.”

Tao hỏi ngay,

“Tướng gì vậy ba?”

Ổng tỉnh bơ nói ngay,

“Tướng cướp.”

Cả hai đứa tôi cười sặc sụa vì tôi chưa hề làm trái khuấy một chuyện gì và vì tôi quá lành tính lành nết hay “sinh viên chân yếu tay mềm” như theo cách nói của má Chánh.

Rất nhiều người đã thắc mắc. Rất nhiều giả thuyết giai thoại đã được họ đặt ra. Rất nhiều lời đàm tiếu về cái tên Thành Xì. Họ kê ra nhiều cái “xì”, xì ke, Xì be, xì dách, xì thẩu, xì trum, xì tin, xì po hoặc thậm chí là xì xằng. Có lần tôi nghe ai đó giả định “xì” là xì gà. Có kẻ khác cho rằng tôi ưa ăn xì dầu mới có cái tên này. Những ai ở miền tây, người ưa lấy cái thứ tự để ráp vào tên tục như: Hai Đoàn, Sáu Nghĩa, Út Vinh, rất ấn tượng khi nghe giới thiệu tên tôi. Các vị nữ nhi thì mỉm cười và tôi chẳng hiểu chữ “xì” ấy tạo nên điều gì trong cái cười của họ.

Vậy nên tôi có quyền tự hào, khoái chí khi có nhiều người quan tâm đến cái tên của tôi.

Mới lên Bảo Lộc được một ngày, chúng tôi đã được phong danh là “Băng Cần Thơ.” Tuần sau đó, khi Tâm Dê thấy Phúc Lùn mừng vui đến đỏ mặt khi nhận bất cứ bức thơ nào, nó phát biểu,

“Đúng là Băng Cần ‘Thơ’ rồi.”

Có lẽ, trước khi chết, tôi sẽ căn dặn vợ con hay tôi tự tay viết vào di chúc,

“Để bạn tôi dễ tìm thăm, mình và hai con nhớ khắc trên mộ bia hai chữ Thành Xì.”

Bà Bảng chủ nhà cho chúng tôi ăn ngon, đúng giờ, thức ăn bốc khói nghi ngút. Tuổi dậy thì và việc chuyển lên ở một nơi có độ cao, nhiệt độ khá lý tưởng đã khiến chúng tôi thay đổi rất nhanh. Tôi lên cân hàng tuần. Bữa ăn nào cũng được chúng tôi thanh toán thật nhanh. Các thứ bát, đĩa được chúng tôi “liếm” sạch bóng. Sau bữa ăn, cái bụng chúng tôi chỉ được đầy hơn phân nửa, nhất là tôi, người lên cân nhiều nhất. Đầu năm học tôi có 45 ký lô- chiều cao 1m 65. Tháng thứ ba sau khi nhập học, tôi cân được 52 ký- chiều cao 1m 67. Không lên được Bảo Lộc học, chắc tôi mãi còn là anh chàng cao kều.

Sau hai tháng đầu đói rét, chúng tôi có một vị cứu tinh. Trọng Cọp cho biết bác nó có một miếng vườn bỏ hoang. Với xà bất, túi bao, dao, mác trong tay, chúng tôi được nó dẫn đi đến tận nơi để “khai thác.” Như chuột sa hủ nếp, chúng tôi chặt quày chuối này, nhổ lên vài gốc khoai mì ở nơi kia nhưng cái thứ khoái khẩu nhất là mấy giồng khoai lang. Như một mỏ lộ thiên, xới nhẹ lên chúng tôi nhận ra ngay các củ khoai tím. Chỗ nào có một vài lá mầm nhú lên y như là phía dưới ấy là một củ khoai tròn to như một cái bát ăn cơm. Thay vì cùng tụi nó đào bới, tôi kéo nhẹ lên các củ khoai như thể đó là chiến lợi phẩm của riêng tôi.

Ngay tối đó, chúng tôi nấu một nồi khoai lang to tướng. Khi các anh chàng khác chọn lựa củ này, củ nọ, tôi chỉ nhắm vào củ nào to tròn như trái vú sữa, rất nhiều tinh bột. Sau bữa ăn, tôi là người đầu tiên phát ra cái âm thanh vừa gây buồn cười vừa gây ngạc nhiên. Tôi cứ nhằm cái mầm non để kéo lên củ to tròn khi đi ăn trộm và tôi cũng trung thành nhằm vào củ to tròn đó mà tọng vào mồm hằng đêm. Suốt một năm học lớp 10, suốt những đêm dài, cái điệp khúc ấy, cái tiếng xì ấy đã khiến tôi có cái tên độc đáo như thế đấy.

Ngoài cái giai thoại ấy, tôi còn là kẻ không chịu ăn một chút gia vị gì vì sợ khó tiêu hóa. Có thể tôi là người duy nhất trong lớp tôi không uống cà phê- một chất kích thích, theo suy nghĩ của tôi lúc ấy. Trong lớp tôi là tay chơi thể thao đúng điệu, cần cù, chịu tập luyện rất “xì po”. Trong đội bóng đá đại diện tỉnh năm 1972 đi dự Đaị Hội Thể Dục Thể Thao Học Sinh tại Phan Rang, khi mà Trần Ngọc Sĩ (TL- 72) làm thủ môn, tôi là tiền đạo. Tôi cũng là người chơi bóng rổ tiến bộ nhất trong băng Cần Thơ của tôi.

Không có trường Bảo Lộc, không có các củ khoai tròn to ấy, chắc không có tôi như ngày nay. Và không có cái tên Thành Xì, tôi chắc phải có cái tên nào khác đấy thôi. Nhưng thú thật, tôi rất yêu thích cái tên của tôi. Nếu cần hiểu thêm điều gì, xin mail cho tôi:

thanhxi19855@gmail.com.

Lương Ngọc Thành

Rạch Giá